۵ روش از شیر گرفتن کودک و بهترین زمان آن

پزشکان همواره به مادران می‌گویند که بهتر است نوزادان را با شیر خود تغذیه کنند. این کار نتایج مثبت جسمی و روانی فراوانی برای مادر و نوزاد به همراه خواهد داشت. اما این کار برای همه مادران امکان پذیر نیست. در چنین شرایطی از روش‌های جایگزین مثل شیر مادر می‌توان استفاده کرد. به هر حال، هر چقدر که شما از شیر دادن به کودک خود رضایت داشته و لذت ببرید، بالاخره زمانی باید آن را متوقف کنید. بسیاری از پدران و مادران معتقدند که از شیر گرفتن کودک یکی از دوران‌های سخت بچه داری است که گاهی با مشکلات فراوانی برای آن‌ها همراه می‌شود. اگر در این زمینه به راهنمایی تخصصی نیاز دارید، می‌توانید از مشاوره متخصص اطفال آنلاین سامانه حال مشاوره آنلاین بگیرید.

مشاوره با متخصص اطفال

آکادمی اطفال آمریکا به مادران توصیه می‌کند که در شش ماه اول تولد به طور انحصاری به فرزند خود شیر بدهند. به نظر می‌رسد که اگر این شکل تغذیه کمی بیشتر هم طول بکشد، بهتر خواهد بود. بسیاری از متخصصان معتقدند که مادران تا هر زمانی که دوست داشته باشند می‌توانند به فرزند خود شیر بدهند. اما به نظر می‌رسد بیشتر مادران تا یک سالگی و کمی بیشتر به این کار می‌پردازند که مناسب است. این روال می‌تواند تا دو سالگی کودک هم ادامه داشته باشد. متخصصان معتقدند نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، کمتر به سرماخوردگی، آسم و اگزما دچار خواهند شد. با این حـال هر مادری باید با توجه به شرایط خود برای این کار تصمیم بگیرد. روش‌های مختلفی برای از شیر گرفتن وجود دارد که در ادامه به چند ترفند از شیر گرفتن کودک اشاره می‌کنیم:

بیشتر بخوانید: تست کرونا در منزل

استفاده از بی میلی کودک به شیر

گاهی اوقات کودک دیگر تمایلی به خوردن شیر از خود نشان نمی‌دهد. این زمان بهترین فرصت برای قطع یا کاهش شیردهی به او است. این روش معمولا تدریجی بوده و از حدود یک سالگی شروع می‌شود. نشانه‌های بی میلی کودک به شیر شامل چرخاندن سر و نگرفتن نوک پستان، عدم میل به مکیدن شیر و بیرون ریختن آن است.

از شیر گرفتن تدریجی

این یک روش آهسته و با حداقل فشار بر کودک است که ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد. این روش برای کودکانی که وابستگی شدیدی به شیر دارند بسیار مناسب است. در طی آن به تدریج دفعات شیردهی و میزان آن را کاهش داده و مواد مغذی مورد نیاز بدن کودک را با غذاهای کمکی مناسب تامین می‌کنند.

از شیر گرفتن جزئی

این روش برای کسانی مناسب است که نمی‌توانند انحصارا از شیر خود به کودک بدهند. در این روش مادر نمی‌تواند به طور کامل به فرزندش شیر بدهد و از طرفی هم نمی‌خواهد کاملا روند شیردهی را متوقف کند. استفاده از شیر خشک به همراه شیر مادر می‌تواند در این کار کمک کننده باشد.

از شیر گرفتن ناگهانی

در این روش به طور ناگهانی و بدون آمادگی قبلی، کودک را از شیر می‌گیرند. این کار ممکن است خواسته یا ناخواسته روی دهد. گاهی یک بیماری یا مشکلات دیگر می‌تواند باعث شود که مادر دیگر قادر به شیردهی به کودک نباشد. این کار در برخی از کودکان با ناآرامی، بی‌قراری و بی‌خوابی موقتی همراه است.

از شیر گرفتن موقت

در این روش، شیردهی برای مدتی کوتاه قطع شده و سپس مجددا از سر گرفته می‌شود. این کار در شرایطی مثل مسافرت، نیاز به عمل جراحی و بستری شدن در بیمارستان، ابتلا به بیماری واگیر دار و… ممکن است ضروری باشد. این فاصله در برخی از کودکان با ناراحتی شدید همراه می‌شود.

بیشتر بدانید: بیماری گالاکتوزمی در نوزادان

بهترین زمان از شیر گرفتن کودک پسر

این زمان به شرایط مختلفی مثل سلامتی و شغل مادر، توانایی جسمی، میزان و کیفیت شیر و… بستگی دارد. بسیاری از پزشکان حد ایده‌آل آن را تا دو سالگی می‌دانند. اما بسیاری از مادران به ویژه مادرانی که کار بیرون از منزل دارند، ترجیح می‌دهند که پس از تولد یک سالگی کودک، این کار را انجام دهند. اگر می‌خواهید قبل از یک سالگی، کودکتان را از شیر بگیرید، باید توجه کنید که لازم است تغذیه با شیر خشک یا تغذیه غیر مستقیم از شیر خود را جایگزین کنید. یعنی اگر نمی‌توانید هر روز در چند نوبت از پستان خود شیردهی داشته باشید، در طول روز شیر خود را دوشیده و هر زمان که لازم بود آن را با شیشه شیر به کودک بدهید.

بیشتر بخوانید: علت دیر دندان درآوردن نوزاد

مشورت با پزشک می‌تواند در انتخاب تصمیم مناسب برای توقف شیردهی یا کاهش آن به شما کمک کند. پس از یک سالگی، کودک پسر یا دختر می‌تواند شیر کامل را هضم کند. هم‌چنین تغذیه کمکی و اضافه کردن غذاهای جامد به رژیم غذایی کودک که از شش ماهگی آغاز می‌شود، می‌تواند به طور طبیعی به روند از شیر گرفتن او کمک کند. باید توجه کرد زمانی که کودک پسر شما با تنش رو به رو است -مثل وقتی که او را ختنه کرده‌اید- تصمیم به از شیر گرفتن او نکنید. در این زمان، قرار گرفتن در یک تنش مضاعف می‌تواند برای او بسیار آزار دهنده باشد.

بهترین زمان از شیر گرفتن کودک دختر

به نظر نمی‌رسد مدت زمان شیر خوردن نوزادان دختر و پسر تفاوت خاصی با هم داشته باشد. هر نوزادی می‌تواند تا زمانی که تمایل دارد و مادر توان شیردهی دارد، شیر بخورد. پزشکان توصیه می‌کنند که برای حفظ سلامت کودک و کمک به رشد جسمی و روانی او، حداقل تا یک سال به او شیر بدهید. حد ایده آل برای تغذیه کودک با شیر مادر دو سالگی است و حتی می‌توان بعد از این سن هم، در صورتی که هم مادر و هم کودک تمایل داشته باشند، به این کار ادامه داد.

درباره درمان کولیک نوزاد و راه های این این مطلب می‌تواند مفیبد باشد

عوارض از شیر گرفتن کودک برای مادر

فقط کودکان در اثر فرآیند از شیر گرفتن اذیت نمی‌شوند. این کار برای مادران هم با عوارضی همراه است که برخی از این موارد ممکن است به مداخله پزشکی و پیگیری نیاز داشته باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:

افسردگی

برخی از مادران ممکن است پس از قطع شیردهی به کودک، دچار افسردگی شوند. در آغوش گرفتن نوزاد و تغذیه او توسط مادر به ایجاد یک پیوند عمیق روحی و جسمی بین آن‌ها منجر می‌شود که ممکن است قطع آن برای مادر دردناک باشد. برای پیشگیری از این موضوع بهتر است که این کار را به صورت تدریجی انجام دهید. گاهی بروز افسردگی پس از قطع شیردهی با عذاب وجدان و احساس مادر خوب نبودن هم تشدید می‌شود. برای مشورت با پزشک متخصص در این خصوص می‌توانید از مشاوران متخصص روانشناسی و یا متخصص روانپزشکی حال کمک بگیرید.

شل شدن پوست

شل شدن پوست بخشی از روند طبیعی بدن مادر بعد از شیردهی است. البته شدت آن به جنس پوست بدن و مراقبت‌های پس از آن بستگی دارد. برای کاهش این اثرات لازم است که مادر از فعالیت‌های ورزشی مناسب استفاده کرده و در صورت لزوم، به کمک روغن‌های مخصوص و ماساژ پستان و نواحی اطراف آن، از شل شدن بیشتر پوست جلوگیری کند.

افزایش وزن

شیردهی یک راه موثر برای کاهش وزن مادران پس از زایمان است. زمانی که شیردهی قطع می‌شود، احتمال اضافه وزن و جذب چربی در بدن مادر بیشتر می‌شود. در نتیجه لازم است که مادر برای پیشگیری از آن، رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی کافی داشته باشد. برای دریافت برنامه مناسب برای لاغری می‌توانید از مشاوران متخصص تغذیه حال راهنمایی بگیرید. لازم به ذکر است که بلافاصله بعد از قطع شیردهی، به دلیل دفع مقداری از آب بدن، وزن مادر کاهش پیدا می‌کند که موقتی است. پس از گذشت مدتی، در صورت عدم رعایت تعادل غذایی، روند افزایش وزن آغاز خواهد شد.

ترشح شیر از نوک پستان

ترشح شیر یکی از رایج‌ترین دلایل شکایت مادران پس از قطع شیردهی است. این موضوع در بیشتر موارد و پس از چند هفته بر طرف می‌شود. اما در برخی از افراد ممکن است تا چند ماه هم ادامه داشته باشد. این ترشحات با گذشت زمان غلیظ‌تر و مقدار آن‌ها کم و کمتر می‌شود تا سرانجام قطع ‌شود.

درباره علت و راه های درمان بی اشتهایی کودکان بیشتر بدانید.

از شیر گرفتن کودک در شب

نوزادان زیر شش ماه به طور متوسط به دو تا شش بار تغذیه شبانه نیاز دارند. دفعات شیردهی در شب به کیفیت تغذیه کودک، میزان شیردهی او در آخرین نوبت قبل از خواب شب، کیفیت شیر مادر و عوامل دیگری بستگی دارد. اما به نظر می‌رسد که نیاز کودک به این نوع تغذیه، بعد از شش ماهگی که او شروع به خوردن غذای کمکی می‌کند، کاهش می‌یابد. یعنی کودک در طول شب احساس سیری بیشتری کرده و برای شیر خوردن بیدار نمی‌شود. (تغذیه مناسب برای مادران شیرده را نیز می‌توانید در این مطلب مطالعه کنید)

پزشکان متعقدند که خوردن شیر شبانه ممکن است در پوسیدگی زودهنگام دندان‌های کودک نقش داشته باشد. بنابراین پس از رویش نخستین دندان‌ها می‌توان کودک را برای قطع  کردن شیر شب آماده کرد.

بیشتر بخوانید: عوارض ناشی از ابتلای مادر به کرونا بر جنین

پزشکان توصیه می‌کنند که شیردهی شبانه بعد از یک سالگی متوقف شود. این کار را می‌توان با توجه به وضعیت و تمایل کودک از چهار ماهگی آغاز کرد. مادر می‌تواند به تدریج تعداد دفعات شیردهی شبانه را کم کرده و سپس آن را کاملا قطع کند. باید توجه کنید که نوزادانی که عادت به شیر شبانه دارند، ممکن است در چند روز یا چند هفته بعد از قطع شیر شبانه، هم‌چنان چند مرتبه بیدار شوند؛ در حالی که گرسنه نیستند. پس نباید بیدار شدن کودک را با نیاز او به شیر خوردن یا گرسنه بودن اشتباه گرفت. برای قطع شیردهی شبانه لازم است که:

• از میزان غذای مصرفی او در طول روز اطمینان داشته باشید.
• این کار را به تدریج و در بازه زمانی مناسب انجام دهید.
• در زمانی که کودک بیمار است یا به دلیل در آوردن دندان و مسائل دیگر با تنش رو به رو است، این کار ار آغاز نکنید.
• به جای شیر دادن برای تسکین گریه و بی‌قراری، کودک را با نوازش آرام کنید.
• در هنگام گریه شبانه، پدر می‌تواند کودک را در آغوش بگیرد تا بوی مادر، او را برای خوردن شیر وسوسه نکند!

مشاوره کودک و نوجوان

نحوه گرفتن کودک از شیر خشک

کودکان می‌توانند به هر چیزی وابسته شوند. ممکن است به نظر برسد که وابستگی کودک به شیر خشک و شیشه شیر کمتر از شیر مادر است، اما این موضوع گاهی به چالش بزرگی برای والدین و کودکان تبدیل می‌شود. متخصصان توصیه می‌کنند که بهتر است کودک را در حدود یک و نیم سالگی از شیشه شیر جدا کرد و به تدریج با عادت دادن او به فنجان، نوشیدن مایعات را از این طریق به او خوراند. برخی از پزشکان هم معتقدند که باید کودک را در سنین زیر یک سال با فنجان آشنا کرد. استفاده از فنجان‌های مخصوص که نی دار هستند می‌تواند در نخستین روزهای ترک شیر خشک، فشار جدایی از شیشه را برای کودک کمتر کند. باید توجه کنید هر چه گرفتن کودک از شیر خشک را به آینده موکول کنید، احتمالا با مشکلات بیشتری مواجه خواهید شد. چون با گذشت زمان، وابستگی کودک به شیر خشک بیشتر و عمیق‌تر می‌شود.

بیشتر بخوانید: خواص بهار نارنج برای قلب

از سوی دیگر پزشکان عقیده دارند که تغذیه طولانی مدت کودک با شیر خشک و از طریق شیشه شیر، ممکن است عوارضی هم برای کودک داشته باشد؛ از جمله:

اضافه وزن کودک

کودکی که عادت به نوشیدن شیر یا مایعات دیگر با شیشه دارد، به دلیل راحتی تغذیه، ممکن است در هر نوبت حجم زیادی از مواد غذایی را دریافت کند. اگر مقدار مایعات خورده شده بیش از نیاز بدن کودک باشد، باعث اضافه وزن و چاقی او می‌شود.

آسیب دیدگی دندان‌ها

تماس مداوم دندان‌های کودک با شیر یا سایر نوشیدنی‌های شیرین، ممکن است باعث پوسیدگی دندان‌های او شود. این مسئله به ویژه در کودکانی که عادت به تغذیه شبانه با شیشه شیر دارند و با آن به خواب می‌روند، بسیار بیشتر است. از سوی دیگر، مکیدن دائمی سر شیشه شیر ممکن است بر رشد عضلات دهان کودک اثر منفی داشته و باعث مشکلاتی مثل تغییر شکل دندان‌ها و کج شدن آن‌ها شود.

کم خونی

مصرف طولانی مدت شیر خشک به دلیل کلسیم موجود در آن می‌تواند روند جذب آهن در بدن کودک را مختل کرده و باعث کم خونی شود. این مسئله ممکن است اثرات جدی بر سلامتی کودک و رشد او داشته باشد.

دانلود اپلیکیشن حال

حرف آخر

همه کودکان برای رشد و نمو در نخستین ماه‌های پس از تولد به شیر نیاز دارند. برخی از آن‌ها از شیر مادر و برخی دیگر از شیر خشک تغذیه می‌کنند. پزشکان توصیه می‌کنند که شیر دادن مادر به کودک، علاوه بر اثرگذاری در سلامت آن‌ها، می‌تواند در رشد روانی و عاطفی کودک هم موثر باشد. مدت زمانی که مادر به کودک شیر می‌دهد به وضعیت سلامتی مادر و کودک، شغل مادر، علاقه کودک به خوردن غذاهای کمکی و… دارد. معمولا پزشکان توصیه می‌کنند که حداقل تا یک سال، کودک را با شیر خود تغذیه کنید و پس از آن به روش‌های مختلف، شیردهی را کم یا متوقف کنید. مدت زمان ایده‌آل برای شیردهی به نوزاد دو سال است. اگر در مورد از شیر گرفتن کودک خود سوالی دارید، می‌توانید از طریق حال آن را از پزشکان متخصص بپرسید. به نظر شما تا چه زمانی می‌توان به کودک شیر داد؟

بیشتر بخوانید: بهترین سن بچه دار شدن از نظر روانشناختی

سوالات متداول

بهترین زمان از شیر گرفتن کودک کدام است؟

بهترین زمان این کار برای هر مادر و کودکی به شرایط آن‌ها بستگی دارد. اما پزشکان توصیه می‌کنند که قطع شیردهی شبانه از حدود ۶ ماهگی تا یک سالگی و شیردهی روزانه پس از یک سالگی تا دو سالگی باشد.

آیا شیر خوردن زیاد نوزاد باعث کج شدن دندان‌ها می‌شود؟

به نظر می‌رسد که در برخی از کودکان، مکیدن طولانی مدت شیر به ویژه از طریق شیشه شیر می‌تواند بر رشد عضلات دهان کودک اثرات منفی داشته و باعث تغییر شکل آن‌ها و رشد نامنظم دندان‌های کودک شود.

برای کسب اطلاعات درباره از شیر گرفتن کودک از چه پزشکی کمک بگیرم؟

پزشکان متخصص زنان و زایمان و هم‌چنین متخصص اطفال می‌توانند راهنمایی‌های لازم را در خصوص از شیر گرفتن کودک و کاهش عوارض ناشی از آن در مادر و کودک به شما ارائه دهند.

منابع

www.verywellfamily.com

www.todaysparent.com

https://www.mother.ly