اختلال کم توجهی یکی از انواع اختلالات روانی است که شاید با آن درگیر شده باشید اما خودتان از آن بی اطلاع باشید. آیا برایتان دشوار است که برای مدت طولانی تمرکز کنید؟ آیا به راحتی حواستان پرت می‌شود؟ یا اینکه فراموشکارید و هرروز وسایلتان را گم می‌کنید؟ آیا خیلی زود از شغلتان خسته می‌شوید؟ به جزئیات توجه نمی‌کنید؟ در دوران مدرسه چطور؟ حوصله نداشتید که تکالیفتان را انجام بدهید؟ آیا فرزندی دارید که این علائم را در او مشاهده کنید؟ اگر پاسختان به بیشتر این سوالات مثبت است، ممکن است خود یا فرزندتان دچار اختلال کم توجهی باشید.
اختلال کم‌توجهی یا ADD یک اختلال مغزی است و زندگی روزمرۀ فرد مبتلا را با دشواری‌های زیادی روبه‌رو می‌کند. ویژگی‌های اصلی این اختلال کم‌توجهی، حواس پرتی و حافظۀ ضعیف است. فرد بزرگسالی که از اختلال کمبود توجه رنج می‌برد، قرار ملاقات‌هایش را فراموش می‌کند، به سختی می‌تواند شغلش را حفظ کند، در حفظ نظم زمانی مشکل دارد؛ اگرچه این اختلال معمولا از کودکی آغاز می‌شود و عملکرد او در مدرسه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
اگر علائم کم‌توجهی را در خودتان یا فرزندتان مشاهده می‌کنید، بهتر است که به یک روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید. یک متخصص روانشناس می‌تواند با دارودرمانی و رفتاردرمانی به شما کمک کند. همچنین توصیه می‌کنیم که این مطلب را بخوانید و با علائم و عوارض و راه‌های درمان اختلال کم توجهی آشنا شوید.
اختلال کم توجهی در کودکان
کم توجهی یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی روانپزشکی در میان کودکان است. محققی به اسم ژوزف بایدرمن در سال 2005، مقاله‌ای دربارۀ ADD در مجلۀ روانپزشکی زیستی منتشر کرده و در آن نوشته که 5 تا 10 درصد از کودکان در سنین مدرسه دچار اختلال کم توجهی هستند و این اختلال در میان 30 تا 50 درصد آنها باقی می‌ماند و آنها را در سنین بزرگسالی هم درگیر می‌کند.
در صورت هرگونه سوال در زمینه کودکان میتوانید از خدمت پزشک آنلاین متخصص کودکان سامانه حال استفاده کنید.
کودکانی که مبتلا به اختلال نقص توجه هستند، معمولا:
- اعتماد بنفس بالایی ندارند؛
- عملکردشان در مدرسه ضعیف است؛
- معمولا در کلاس درس بی‌حوصله و بی‌علاقه به نظر می‌رسد؛
- رویاپرداز و معمولا فراموش‌کارند؛
- تکالیفشان را آهسته و معمولاً نامرتب انجام می‌دهند؛
- ممکن است تکالیف را ناقص به مدرسه بیاورند؛
- نمرات آنها عموماً ضعیف است.
دربارۀ علائم اوتیسم در کودکان بخوانید.
علت های اصلی اختلال کم توجهی یا ADD
مهم‌ترین علت ابتلا به اختلال کم توجهی ژنتیک و وراثت است. البته محققان هنوز هم در حال پژوهش دربارۀ این مسئله هستند و می‌خواهند بدانند که آیا ژن‌های خاصی درایجاد ADD نقش دارند یا نه.
بعضی از محققان سبک زندگی مدرن را هم در ایجاد اختلال نقص توجه تأثیرگذار می‌دانند. آنها معتقدند که سبک زندگیِ پرسرعت و پراسترس در دوران مدرن ابتلا به ADD را افزایش داده است. برای مثال کودکان امروزی در معرض رسانه‌ها، پیام‌رسان‌های سریع، بازی‌های ویدیویی و نمایش‌های تلویزیونی هستند و با این چیزها احاطه شده‌اند. والدینشان هم دائما عجله دارند، سخت کار می‌کنند تا پول به دست بیاورند و زمان کمتری برای فرزندانشان صرف می‌کنند.
در نتیجه برای این کودکان سازگاری با سرعت آهستۀ کلاس دشوار است. به نظر پژوهشگران متخصص در زمینۀ ADD، با وجود آنکه عامل وراثتی در شکل‌گیری این اختلال مؤثر است، به دلیل انعطاف پذیر بودن مغز کودکان، می‌توان به کمک عوامل محیطی زمینه‌های شکل‌گیری عدم تمرکز را کنترل کرد. با وجود این، لازم است که در این زمینه تحقیقات بیشتری انجام شود.
علائم و نشانه های اختلال کم توجهی
در این بخش به صورت جداگانه به علائم ADD در کودکان و بزرگسالان اشاره می‌کنیم:
علائم ADD یا اختلال کم توجهی در کودکان
- در کارهای مدرسه یا فعالیت‌های دیگر به جزییات بی‌توجه هستند.
- وقتی با آنها مستقیماً صحبت کنید، به نظر می‌رسد که گوش نمی‌دهند.
- در کارهای طولانی، گوش دادن به صحبت معلم و مطالعه به سختی توجه خود را حفظ می‌کنند.
- دستورات را انجام نمی‌دهند و در انجام تکالیف مدرسه مشکل دارند.
- در مرتب نگه‌داشتن وسایل و مدیریت زمان و رعایت ضرب الاجل مشکل دارند.
- وسایل مدرسه و ابزارهای خود را گم می‌کنند.
- حواسشان به راحتی با محرک‌ها پرت می‌شود.
نشانه‌های بیش‌فعالی را بیشتر بشناسید
علائم ADD در بزرگسالان
- به جزئیات توجه نمی‌کنند و بی‌دقت هستند.
- برای حفظ توجه و تمرکز روی کارهایشان مشکل دارند.
- در سازماندهی وظایف و فعالیت‌هایشان مشکل دارند.
- از فعالیت‌هایی که نیاز به تلاش ذهنی مداوم دارد، پرهیز می‌کنند.
- وسایلشان را مدام گم می‌کنند.
- به سادگی حواسشان پرت می‌شود.
- در فعالیت‌های روزمره و شغلی خود فراموش‌کارند.
عوارض ناشی از اختلال کم توجهی
اختلال کم توجهی اگر کنترل و درمان نشود، مشکلات زیادی در زندگی روزمره به وجود می‌آورد. در کودکی تبعات کم‌توجهی معمولا عملکرد ضعیف در مدرسه است، اما در بزرگسالی پیامدهای جدی‌تری دارد، از جمله:
- عملکرد ضعیف شغلی
- از دست دادن شغل و بیکاری
- مشکلات مالی
- سوءاستفاده از الکل یا اعتیاد به مواد مخدر
- تصادف با اتومبیل
- روابط ناپایدار یا وخیم شدن روابط
- سلامت جسمی و روانی پایین
- عزت نفس پایین
- افزایش احتمال خودکشی
راه های درمان اختلال کم توجهی
ADD درمان قطعی ندارد. اما با روش‌های درمانی می‌توان آن را کنترل کرد و علائمش را کاهش داد. دو روش کلی برای درمان اختلال کم توجهی، رفتاردرمانی و دارودرمانی است که در ادامه درباره‌شان به صورت مختصر توضیح می‌‌دهیم.
رفتاردرمانی برای درمان اختلال کم‌توجهی
هدف از رفتاردرمانی تقویت رفتارهای مثبت و کم‌تر کردن رفتارهای ناخواسته و مشکل‌ساز است. اگر بیمار مبتلا به ADD کودک باشد، در این روش هم با کودکان کار می‌شود و هم به والدین دربارۀ مدیریت رفتار آموزش داده می‌شود، به ویژه وقتی کودک زیر 12 سال داشته باشد.
در این روش درمانگر به کودک در مدیریت علائم و رفتارهایش کمک می‌کند؛ او با کودکان هم به صورت فردی کار می‌کند، و هم به صورت گروهی. در رفتاردرمانی گروهی، او به کودکان یاد می‌دهد که با همسالان خود تعامل سازنده داشته باشند. درمانگر همچنین به والدین آموزش می‌دهد که چگونه به تغییرات رفتاری فرزندشان کمک کنند.
دارودرمانی برای درمان اختلال کم توجهی
دارودرمانی روش دیگری است که به فرد مبتلا به ADHD کمک می‌کند که علائم خود را مدیریت کند. این داروها سه دسته هستند:
- داروهای محرک: این داروها بر انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز تأثیرگذارند و به افزایش هوشیاری و انرژی کمک می‌کنند، مثل ریتالین.
- داروهای ضدافسردگی: این داروها می‌توانند به بهبود خلق‌وخوی فرد کمک کنند، مثل قرص بوپروپیون.
- داروهای غیرمحرک: این داروها برای کسانی مفید است که داروهای محرک برایشان عوارض جانبی ناخواسته دارد؛ غیرمحرک‌ها احساسات فرد را تنظیم می‌کنند و تمرکز روی وظایف خاص را بهبود می‌بخشند؛ مثل اتوموکستین.
سخن پایانی درباره ADD
شاید اختلال کم توجهی را جدی نگیرید؛ شاید فکر کنید که مشکلاتتان بیشتر به دلیل تنبلی و بی‌دقتی است و با کمی تلاش برطرف می‌شود. با این اوصاف شرایطتان را پیچیده‌تر می‌کنید. توجه داشته باشید که اختلال کم توجهی یک بیماری یا اختلال عصبی جدی است و نیازمند درمان تخصصی است. در صورتی که به دنبال درمان این اختلال نروید، در بخش‌های مختلفی زندگی‌تان مثل شغل و روابط و سلامتتان با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوید. پیشنهاد ما به شما مشاوره آنلاین با روانشناس در مجموعه حال می‌باشد
سوالات متداول با موضوع مشکل کم توجهی
[sc_fs_multi_faq headline-0=”h3″ question-0=”تفاوت بین اختلال کم توجهی (ADD) و اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی (ADHD) چیست؟” answer-0=”امروز اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی را به صورت کلی ADHD می‌نامند. قبلا از اصطلاح ADD استفاده می‌شد و متخصصان آن را به دو دسته تقسیم می‌کردند: ADD همراه با بیش‌فعالی، ADD بدون بیش‌فعالی. امروز این اصطلاحات منسوخ شده و ADD معمولا برای اختلالی استفاده می‌شود که زیرشاخۀ ADHD است و علائمش عمدتاً بی‌نظمی و عدم تمرکز و فراموشکاری است.” image-0=”” count=”1″ html=”true” css_class=””]
منابع
