در دنیای پرشتاب امروزی که دائماً تحت بمباران اطلاعات هستیم، دامنه توجه ما به سرعت در حال کاهش است. این پدیده می تواند پیامدهای جدی و اساسی روی بهره وری ما نیز داشته باشد.
عدم تمرکز یکی از معضلات دنیای امروز است که گریبان گیر بسیاری از پدران و مادران شده و نه تنها خودشان، که فرزندان آنان را نیز به این مشکل دچار کرده و این عدم تمرکز باعث افزایش مشکلاتی در یادگیری آنها و حتی در خانواده خودشان شده است. به همین منظور برای پیشگیری از این مشکل و یافتن راهنمایی برای درمان آن مشاوره روانشناسی آنلاین میتواند یک گزینه مناسب برای این افراد باشد.
عدم تمرکز چیست
عدم تمرکز را می توان با تلاش برای حرکت در پیچ و خم با چشم بسته مقایسه کرد. می‌دانید به کجا می‌خواهید بروید، اما نمی‌توانید در مسیر خود بمانید و مدام حواس‌تان به دیوارها و بن‌بست‌های اطرافتان پرت می‌شود.
عدم تمرکز درواقع ناتوانی یا مشکل در تمرکز روی یک کار یا هدفی خاص است و میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند حواس پرتی، خستگی، بی حوصلگی یا استرس و حتی افسردگی باشد. عدم تمرکز می تواند منجر به کاهش بهره وری، برای اینکه بدانید افسردگی چیست این مطلب را بخوانید. عملکرد ضعیف و مشکل در دستیابی به اهداف نیز بشود. البته در شرایط وخیم‌تر میتواند منجر به احساس ناامیدی و سرخوردگی شده و به همین جهت شناسایی علل زمینه‌ای و یافتن راه‌هایی برای بهبود تمرکز را مهم می‌سازد.
نشانه های عدم تمرکز در کودکان
اختلال کم توجهی مسئله رایجی است که بسیاری از کودکان با آن مواجه هستند و می تواند تاثیر بسزایی در موفقیت تحصیلی و اجتماعی آنها داشته باشد. چندین نشانه بی توجهی و عدم تمرکز در کودکان وجود دارد که باید از آنها آگاه باشید.
یکی از نشانه‌های عدم تمرکز در کودکان، مشکل در ادامه کار یا انجام تکالیف است. کودک شما ممکن است به راحتی حواسش پرت شود یا علاقه خود را به کار در دست از دست بدهد، که منجر به پروژه ها یا تکالیف ناتمام شود.
یکی دیگر از نشانه های بی توجهی کودکان، فراموشی است. ممکن است فرزند شما مکرراً ضرب‌الاجل‌ها یا قرارهای ملاقات مهم را فراموش کند، یا ممکن است در به خاطر سپردن دستورالعمل‌هایی که چند لحظه پیش به او داده شده بود، دچار مشکل شود. کودکانی که مشکل عدم تمرکز دارند ممکن است با سازماندهی نیز مشکل داشته باشند. آنها ممکن است فضای کاری نامرتب داشته باشند یا برای پیگیری وسایل خود تلاش کنند، که می تواند منجر به ناامیدی و استرس هم برای کودک و هم برای مراقبان آنها شود.
علاوه بر این، کودکانی که با بعدم تمرکز دست و پنجه نرم می کنند، ممکن است در هنگام کلاس در پیگیری مکالمات یا توجه کردن مشکل داشته باشند. آنها ممکن است اغلب درخواست کنند که اطلاعات تکرار شود یا جزئیات مهم را به طور کلی از دست بدهند. اگر متوجه هر یک از این علائم در کودک خود شدید، بهتر است که با معلم او یا یک متخصص روانشناسی صحبت کنید تا مشخص شود که آیا ارزیابی یا درمان نیاز دارد یا خیر.
راه های بالا بردن تمرکز
تمرکز برای موفقیت در هر کاری، چه در کار و چه در زندگی شخصی، امری ضروری است. با این حال، حفظ تمرکز می تواند در میان حواس پرتی ها و وقفه های مختلف چالش برانگیز باشد. در ادامه چند روش موثر برای افزایش تمرکز ذکر شده است:
- وظایف خود را اولویت بندی کنید: روز خود را با فهرست کردن مهم ترین وظایف خود و اولویت بندی آنها شروع کنید. در حالی که ذهن شما سرحال و هوشیار است ابتدا با آنها مقابله کنید.
- کار همراه با استراحت: کار خود را به فواصل زمانی تقسیم کنید. 25 دقیقه کار کنید و 5 دقیقه استراحت کنید. این فرآیند که به تکنیک پومودورو معروف است به افزایش بهره وری و حفظ تمرکز کمک می کند.
- حواس‌پرتی را به حداقل برسانید: ایمیل و اعلان‌های رسانه‌های اجتماعی را خاموش کنید، تلفن خود را در حالت بی‌صدا قرار دهید و دسترسی به سایر برنامه‌ها یا وب‌سایت‌های مزاحم را محدود کنید. در صورت امکان، خود را در یک محیط ساکت جدا کنید که بتوانید تمرکز کنید.
- ورزش: ورزش به کاهش استرس و افزایش جریان خون به مغز کمک می کند که می تواند تمرکز شما را افزایش دهد.
- خواب کافی داشته باشید: خواب خوب شبانه برای عملکرد بهینه مغز ضروری است. سعی کنید هر شب ۷ تا ۸ ساعت خواب باکیفیت داشته باشید تا توانایی های شناختی خود را بهبود بخشید و دامنه توجه خود را افزایش دهید.
- تمرکز حواس را تمرین کنید: تمرین‌های تمرکز حواس مانند مدیتیشن میتواند توانایی شما برای تمرکز را بهبود بخشد و آگاهی شما را از هر گونه حواس‌پرتی که برایتان پیش می‌آید افزایش دهد.
با گنجاندن این کارها در روال کاری خود، می توانید تمرکز خود را بهبود بخشیده و بهره وری را نیز افزایش دهید که این بالا بردن تمرکز، منجر به نتایج بهتر در زندگی کاری و شخصی خواهد شد.
داروهای ضد افسردگی را از اینجا بشناسید
تست عدم تمرکز در کودکان
براساس گفته وب سایت clinicaltrials.gov تست عدم تمرکز در کودکان به عنوان تست عملکرد مستمر کانرز (CPT) نیز شناخته می شود که یک ارزیابی مبتنی بر رایانه است و توانایی های توجه کودک، به ویژه توانایی آنها در حفظ تمرکز و مقاومت در برابر حواس پرتی در یک دوره زمانی طولانی را اندازه گیری می کند.
در طول تست عدم تمرکز، یک سری محرک های تصادفی بینایی یا شنیداری روی صفحه کامپیوتر یا هدفون به کودک ارائه می شود. به آنها دستور داده می‌شود هر زمان که یک محرک هدف خاص (مثلاً یک حرف یا صدای خاص) ظاهر شد، یک دکمه را فشار دهند یا روی ماوس کلیک کنند، اما وقتی یک محرک غیرهدف ارائه می‌شود، از پاسخ خودداری کنند.
این آزمون بر اساس دقت کودک در پاسخ به محرک های هدف و توانایی او در مهار پاسخ به محرک های غیرهدف، نمره گذاری می شود. از نتایج تست عدم تمرکز می توان برای شناسایی نقص در توجه استفاده کرد که میتواند در تشخیص ADHD یا سایر اختلالات مربوطه مفید باشد.
توجه به این نکته نیز ضروری است که است که CPT تنها یک ابزار در ارزیابی جامع عملکرد تمرکز است و باید توسط یک متخصص آموزش دیده اجرا و تفسیر شود.
تست عدم تمرکز در بزرگسالان
چندین آزمایش وجود دارد که ممکن است برای ارزیابی عدم تمرکز در بزرگسالان مورد استفاده قرار بگیرد. یکی از آزمون‌هایی که معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیرد، آزمون عملکرد مداوم (CPT) است که شامل ارائه یک سری محرک‌ها بر روی صفحه رایانه است و از شرکت‌کننده می‌خواهد که به طور انتخابی به یک محرک هدف خاص پاسخ دهد. آزمون دیگری که اغلب مورد استفاده قرار می گیرد، تست عملکرد مستمر کانرز است که توجه پایدار و بازداری پاسخ را ارزیابی می کند.
درواقع تست عدم تمرکز در بزرگسالان با کودکان تفاوت چندانی ندارد و تست کانرز برای هردو قابل استفاده می‌باشد.
عدم تمرکز در درس خواندن
عدم تمرکز یکی از مشکلات رایج بسیاری از دانش آموزان در حین تحصیل است که این عدم تمرکز می تواند تأثیر مخربی بر عملکرد تحصیلی آنها داشته باشد. ناتوانی در تمرکز برای مدت زمان طولانی نه تنها میتواند بر نمرات تأثیر بگذارد، بلکه می تواند منجر به عزت نفس پایین، بی انگیزگی و کاهش علاقه به یادگیری شود.
مشکل عدم تمرکز اغلب از عادات ضعیف مطالعه، کمبود خواب کافی و عادات غذایی ناسالم ناشی می شود. وابستگی بیش از حد به فناوری نیز می تواند منجر به کاهش دامنه توجه و مشکل در حفظ تمرکز شود.
برای مبارزه با این مسئله، دانش آموزان باید کارهایی مانند برنامه ریزی جلسات مطالعه، تعیین اهداف واقع بینانه و پرهیز از حواس پرتی را انجام دهند. خواب کافی، ورزش منظم و رژیم غذایی سالم نیز می تواند به بهبود سطح تمرکز کمک کند. علاوه بر این، دانش‌آموزان می‌توانند تمرین‌های تمرکز حواس مانند مدیتیشن یا تنفس عمیق را برای افزایش سطح تمرکز امتحان کنند. یک محیط یادگیری خوب نیز میتواند در کمک به دانش آموزان برای غلبه بر مشکلات عدم تمرکز بسیار مفید باشد.
به طور کلی، عدم تمرکز حین مطالعه مشکلی است که با تلاش آگاهانه و ترکیبی از عادات سالم و کمک از مشاورین متخصص قابل حل می‌باشد.
درمان حواس پرتی و عدم تمرکز
استراتژی ها و رویکردهای مختلفی وجود دارد که می تواند برای درمان عدم تمرکز مفید باشد:
- محیط خود را بهبود بخشید: مطمئن شوید که محیط فیزیکی شما برای تمرکز مناسب است. هرگونه مزاحمتی مانند درهم ریختگی یا سر و صدای پس زمینه را حذف کنید.
- تمرکز حواس را تمرین کنید: می توانید تمرکر حواس را از طریق مدیتیشن یا صرفاً با تمرکز بر تنفس خود تمرین کنید.
- اولویت بندی کارها: اولویت بندی کارها می تواند به شما کمک کند روی مهم ترین آنها تمرکز کنید و از حواس پرتی جلوگیری کنید. فهرستی از کارهایی که باید انجام دهید تهیه کنید و ابتدا به مهمترین کارها بپردازید.
- استراحت کنید: استراحت کردن می تواند به شما در شارژ و تمرکز مجدد کمک کند. در طول روز استراحت های کوتاهی داشته باشید و به فعالیت هایی بپردازید که به آرامش شما کمک می کند، مانند پیاده روی یا گوش دادن به موسیقی.
- از انجام چند کار همزمان پرهیز کنید: انجام چند وظیفه ای می تواند نتیجه معکوس داشته باشد و باعث حواس پرتی شود. در عوض، هر بار روی یک کار تمرکز کنید.
- به دنبال کمک حرفه ای باشید: در برخی موارد، حواس پرتی و عدم تمرکز ممکن است ناشی از یک بیماری زمینه ای مانند ADHD یا استرس باشد. استفاده از مشاوره آنلاین استرس میتواند در این زمینه کمک کننده باشد
داروی عدم تمرکز
بسته به علت زمینه ای، گزینه های مختلفی برای درمان عدم تمرکز وجود دارد. برخی از داروهای رایج که می توانند تمرکز را بهبود بخشند عبارتند از:
- محرک ها – داروهایی مانند ریتالین و آدرال می توانند سطح انتقال دهنده عصبی دوپامین را در مغز افزایش دهند و تمرکز و توجه را بهبود بخشند.
- داروهای ضد افسردگی – برخی از داروهای ضد افسردگی مانند Wellbutrin نیز می توانند تمرکز و انگیزه را بهبود بخشند.
- آگونیست های آلفا-2 – داروهایی مانند کلونیدین و گوانفاسین که معمولاً برای درمان فشار خون بالا استفاده می شوند، در بهبود تمرکز در برخی از افراد مبتلا به ADHD موثر هستند.
ذکر این نکته بسیار ضروری است که قبل از مصرف هر دارویی به دلیل عدم تمرکز، با یک پزشک واجد شرایط صحبت کنید، زیرا آنها می توانند به تعیین نوع دارو و دوز مناسب آن بر اساس نیازهای فردی و سابقه پزشکی شما اقدام کنند.
