خشکی چشم منجر به انواع علائم ناراحت کننده، از جمله خشکی مداوم، سوزش، احساس خراشیدگی، و حتی آبریزش از چشم ها در اثر فشار برای تولید اشک، میشود. این عارضه را می توان به عوامل متعددی مانند افزایش سن، شرایط محیطی، تغییرات هورمونی یا برخی داروها نسبت داد که با اختلال در بینایی و ایجاد ناراحتی بر زندگی روزمره فرد تأثیر میگذارد. در ادامه این مقاله درباره این موضوع بیشتر صحبت کرده و راه های درمان آن را بررسی خواهیم کرد.
خشکی چشم چیست؟
خشکی چشم یعنی چشمان شما اشک کافی تولید نمی کند که در اینصورت چشمان شما احساس ناراحتی کرده و گاهی اوقات احساس می کنید که چیزی سطح چشم شما را خراش میدهد. اگر به اشک مانند باران روی شیشه ماشین نگاه کنید، متوجه اهمیت آن در ایجاد تمیزی چشم خواهید شد. بنابراین اشک مهم است زیرا سطح چشم ما را صاف و شفاف نگه می دارد و به محافظت از چشم در برابر عفونت نیز کمک میکند.
علائم خشکی چشم
سندرم خشکی چشم میتواند منجر به طیف وسیعی از علائم ناراحت کننده میشود، از جمله:
- خشک شدن چشم
- قرمزی چشم
- سوزش چشم
- خارش
- خستگی چشم
- اشک بیش از حد در پاسخ به تحریک چشم
- حساسیت به نور
اگر این احساسات را در چشمان خود تجربه می کنید، مثل این است که بدن شما یک یادداشت برای شما ارسال میکند و میگوید: ” کمی بیشتر به چشمانت اهمیت بده!”. بنابراین مشاوره با چشم پزشک آنلاین را فراموش نکنید و از او راهنمایی بگیرید.
بیشتر بدانید: بسته شدن مجرای اشکی
علت خشکی چشم چیست؟
هنگامی که چشمان شما به درستی اشک تولید نمیکند یا زمانی که اشک قوام مناسبی ندارد و خیلی سریع تبخیر میشود، می تواند خشکی چشم را برای شما ایجاد کند.
اما به طور کلی دلایل مختلفی وجود دارد که چرا چشم شما ممکن است خشک شود:
- عامل سن: با افزایش سن، تولید اشک چشم ما کاهش مییابد که یک بخش طبیعی از افزایش سن است.
- صفحه نمایش دیجیتال: ساعت های طولانی خیره شدن به صفحه نمایش تلفن یا موبایل می تواند چشمان شما را تشنهتر کند زیرا وقتی به صفحه نمایش نگاه میکنید کمتر پلک میزنید.
- عناصر محیطی: درست مانند بادهای تند که می تواند آب را تبخیر کند، عوامل محیطی مانند باد، هوای خشک و دود نیز میتوانند اشک های شما را سریعتر از آنچه باید، تبخیر کنند.
- اکتروپیون چشم
- داروها: برخی از داروها مانند داروهای ضد احتقان، آنتی هیستامینها، داروهای فشار خون و حتی برخی از داروهای ضد افسردگی اشک را از بین میبرند.
- شرایط خود ایمنی: گاهی اوقات سیستم ایمنی بدن بر تولید اشک تأثیر میگذارد. شرایطی مانند سندرم شوگرن، آرتریت روماتوئید، لوپوس و اختلالات تیروئید چند نمونه آن هستند.
- مشکلات پلک: اگر پلکها به درستی بسته نشوند، اشک نمیتواند کار خود را به خوبی انجام دهد.
- آسیب غده اشک: اگر غدد تولید کننده اشک در اثر التهاب یا تشعشع آسیب ببینند، خشکی چشم حتمی است.
- تغییرات هورمونی: هورمون ها مانند الگوهای آب و هوا هستند و تغییراتی که در هفته های بارداری، یائسگی یا استفاده از قرص های ضدبارداری رخ می دهد، می تواند تولید اشک را کاهش دهد.
خشکی چشم صبحگاهی
دلایل خشکی صبحگاهی چشم ممکن است برای هرکسی متفاوت باشد، اما به طور کلی به چند چیز خلاصه می شود که هنگام خواب اتفاق می افتد.
اولاً، تصور کنید چشمان شما مانند یک حوضچه کوچک است که برای تازه ماندن نیاز به منبع دائمی آب دارد. در طول روز، شما مرتباً پلک می زنید، که مانند یک سیستم آبپاش است و سطح حوض را زیبا و مرطوب نگه می دارد. با این حال، در شب، آن آبپاش خاموش می شود زیرا هنگام خواب پلک نمی زنید.
گاهی اوقات، حتی اگر به اندازه کافی اشک تولید کنید، ممکن است وقتی خواب هستید پلکهایتان تا آخر بسته نشود، که میتوانیم آن را به گلخانهای تشبیه کنیم که پنجره آن باز است و رطوبت آن از بین میرود.
بهعلاوه، اگر وضعیت خوابی مانند آپنه خواب دارید و از دستگاه CPAP استفاده میکنید، وزش هوا به خشکی چشمها کمک خواهد کرد. عوامل محیطی در اتاق خواب شما مانند بخاری یا تهویه نیز می توانند هوای اطراف شما را خشک کند و باعث خشکی چشم شود.
راه های درمان خشکی چشم
خوشبختانه، چندین گزینه درمانی برای کاهش علائم و درمان خشکی چشم وجود دارد که آنها را بررسی خواهیم کرد.
اشک مصنوعی و قطرههای چشمی روان کننده
اشک های مصنوعی که بدون نسخه در دسترس هستند، باعث روان کنندگی و رفع خشکی چشم میشوند. برخی از قطره های چشمی رایج عبارتند از:
- قطره چشم استیل سیستئین: فرموله شده با چندین ماده برای رفع علائم خشکی چشم، از جمله هیالورونات سدیم و پروپیلن گلیکول.
- قطره Refresh Tears: یک روان کننده ملایم حاوی کربوکسی متیل سلولز سدیم، مناسب برای موارد خفیف خشکی چشم.
- قطره TheraTears: از محلول الکترولیت متعادل همراه با هیالورونات سدیم برای بهبود راحتی چشم استفاده می کند.
داروهای تجویزی
- سیکلوسپورین (Restasis): یک قطره چشمی تجویزی است که به کاهش التهاب و تولید اشک کمک میکند.
- Lifitegrast (Xiidra): یکی دیگر از قطره های چشمی تجویزی است که التهاب را کاهش می دهد.
- پلاگهای سوراخدار: این پلاگهای سیلیکونی یا ژلمانند کوچک در مجاری اشک قرار میگیرند و اشک طبیعی را برای مدت طولانیتری روی سطح چشم نگه دارند.
مکمل های اسید چرب امگا 3
اسیدهای چرب امگا 3 موجود در روغن ماهی یا روغن بذر کتان به کاهش علائم خشکی چشم کمک میکنند.
لنزهای تماسی ویژه
انواع خاصی از لنزهای تماسی، که به عنوان لنزهای اسکلرال نیز شناخته میشوند، مانند گلخانههای کوچک روی چشم شما عمل می کنند و ضمن اصلاح بینایی از رطوبت چشم نیز محافظت میکنند.
اصلاح سبک زندگی
از صفحه های دیجیتال فاصله بگیرید: خیره شدن به صفحه نمایش منجر به کاهش سرعت پلک زدن و خشکی آن میشود. قانون 20-20-20 را اجرا کنید – هر 20 دقیقه، به مدت 20 ثانیه روی چیزی در فاصله 20 فوتی (فاصلهای دورتر) خیره شوید.
از عینک آفتابی استفاده کنید: محافظت از چشمان خود در برابر باد، گرد و غبار و نور بیش از حد خورشید، علائم خشکی چشم را به حداقل میرساند.
تغذیه مناسب و هیدراتاسیون: داشتن یک رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامین ها و هیدراته ماندن به سلامت چشم کمک میکند
روش Lipiflow
برای کسانی که خشکی چشم آنها ناشی از اختلال عملکرد غده میبومین (MGD) است، ممکن است از روشی به نام Lipiflow استفاده شود و غدد چربی مسدود شده تمیز شده و چیزی شبیه یک لنز بزرگ در چشم و یکی هم در بیرون چشم قرار گیرد تا پلک را گرم و مرطوب کند.
راه های پیشگیری از خشکی چشم
راه های مختلفی برای پیشگیری از خشکی چشم وجود دارد. یکی از مهم ترین کارهایی که می توانید انجام دهید این است که به طور منظم پلک بزنید، به خصوص هنگام استفاده از دستگاه های دیجیتال یا خواندن برای مدت طولانی. ضمن اینکه به طور کلی از نگاه کردن طولانی مدت به صفحات دیجیتال خودداری کنید.
با نوشیدن آب زیاد، همواره هیدراته بمانید و یک رژیم غذایی متعادل که شامل اسیدهای چرب امگا 3 است را حفظ کنید
درمان خشکی چشم در خانه
- تمرینات پلک زدن: پلک زدن منظم به پخش اشک روی سطح چشم کمک میکند و خشکی را کاهش میدهد.
- مرطوب کننده هوا: استفاده از یک مرطوب کننده در خانه یا محل کار، رطوبت هوا را افزایش داده و از تبخیر بیش از حد اشک جلوگیری میکند.
- کمپرس گرم: استفاده از کمپرس گرم روی پلکهای بسته، به بازکردن غدد چربی و تحریک تولید اشک کمک میکند.
بهترین قطره برای خشکی چشم
انواع مختلفی از قطره های چشمی وجود دارد که معمولا برای تسکین علائم خشکی چشم استفاده میشوند. یکی از انواع رایج آن، اشک مصنوعی است که برای ایجاد اشک و رطوبت در چشم طراحی شدهاند.
اشک مصنوعی باعث کاهش خشکی، تحریک و ناراحتی چشم میشود و یکی از بهترین قطرهها برای خشکی چشم قطره چشم پلی وینیل الکل و قطره اشک مصنوعی برند معروف refresh ساخت آمریکا است که برای درمان خشکی چشم استفاده میشود.
جدیدترین درمان خشکی چشم
با توجه به آخرین پیشرفت ها در صنعت پزشکی، چندین درمان جدید و ابتکاری برای خشکی چشم وجود دارد که نتایج امیدوارکننده ای را نشان داده است. جدیدترین درمان خشکی چشم، استفاده از نور پالسی شدید (IPL) است که در ابتدا برای اهداف پوستی توسعه یافته بود، اما اکنون برای خشکی چشم نیز استفاده میشود. درمان IPL با رفع التهاب غدد پلک، که به عنوان غدد میبومین شناخته می شوند، که نقش مهمی در تولید لایه روغنی لایه اشکی دارند، علت اصلی خشکی چشم را هدف قرار می دهد.
در طول درمان IPL، پالس های نور به پوست نزدیک چشم اعمال می شود که به رفع انسداد در غدد میبومین و کاهش التهاب میانجامد. با این کار عملکرد این غدد افزایش یافته و لایه اشکی بهتر عمل خواهد کرد.
رابطه خشکی چشم و حساسیت به نور
خشکی چشم می تواند منجر به توزیع ناهموار یا نامنظم اشک در سطح چشم شود که باعث پراکندگی نور یا عدم تمرکز صحیح در چشم میشود. همین موضوع منجر به افزایش حساسیت به نور میشود، زیرا لایه اشکی نامنظم، کنترل نور روشن یا تغییرات ناگهانی در شرایط نوری را برای چشم ها چالش برانگیزتر کند.
علاوه بر این، ناراحتی و تحریک ناشی از خشکی چشم منجر به افزایش حساسیت کلی به محرک های خارجی از جمله نور میشود و افراد مبتلا به خشکی چشم در مواجهه با نور شدید احساس ناراحتی میکنند.
البته باید این نکته را هم بدانید که همه افراد مبتلا به خشکی چشم نسبت به نور حساسیت نشان نمی دهند و همه افرادی که حساسیت به نور دارند خشکی چشم ندارند.
رابطه خشکی چشم بعد از بوتاکس
خشکی چشم پس از بوتاکس میتواند به دلیل نزدیکی محل های تزریق به غدد اشکی که باعث تولید اشک می شود رخ دهد. درواقع بوتاکس گاهی اوقات منجر به اختلال موقت در عملکرد طبیعی برخی از غدد، از جمله غدد اشکی که مسئول تولید اشک هستند، میشود. درواقع هنگامی که بوتاکس در اطراف چشم یا پیشانی تزریق میشود، به طور ناخواسته این غدد را تحت تاثیر قرار داده و منجر به کاهش تولید اشک و متعاقب آن علائم خشکی چشم میشود.
خشکی چشم بعد از عمل لیزیک
خشکی چشم بعد از عمل لیزیک یک اتفاق نسبتاً رایج است که به دلیل تأثیر این عمل بر روی لایه اشکی و سطح چشم رخ میدهد. در طی جراحی لیزیک، یک فلپ روی قرنیه ایجاد میشود تا انحنای آن را تغییر دهد و میتواند به طور موقت سیگنالهای عصبی مسئول تحریک تولید اشک را مختل کند. علاوه بر این، این کار بر کیفیت و کمیت اشک تولید شده نیز تأثیر بگذارد و منجر به علائم خشکی چشم بعد از عمل شود.
برای بسیاری از افراد، علائم خشکی چشم پس از عمل لیزیک معمولاً با بازسازی اعصاب قرنیه بهبود مییابد، اما برای برخی از افراد علائم آن برای مدت طولانی باقی میماند.
خشکی چشم و سرگیجه
رابطه بین خشکی چشم و سرگیجه مستقیم نیست، اما خشکی چشم باعث ناراحتی، سوزش و گاهی اوقات احساس عدم تعادل میشود، که البته معمولا دلیل مستقیم سرگیجه نیست. با این حال، زمانی که افراد ناراحتی طولانیمدت ناشی از خشکی چشم را تجربه میکنند، با افزایش استرس و خستگی ممکن است احساس سرگیجه داشتن یا سبکی سر داشته باشند.
رابطه دیابت و خشکی چشم
ارتباط بین دیابت و خشکی چشم بسیار مهم است، زیرا دیابت به طور مستقیم بر سلامت و عملکرد چشم نیز تأثیر میگذارد و منجر به شیوع بیشتر علائم خشکی چشم میشود.
یکی از عوامل کلیدی تأثیر دیابت بر عملکرد و گردش خون است. سطح بالای قند خون به عروق خونی کوچک و اعصاب آن صدمه زده و به همین دلیل افراد مبتلا به دیابت به دلیل کاهش تولید اشک و ناپایداری لایه اشکی، بیشتر مستعد خشکی چشم هستند.
علاوه بر این، التهاب ایجاد شده بر اثر دیابت نیز غدد میبومین را که مسئول تولید جزء چربی اشک هستند، تحت تاثیر قرار میدهد و منجر به یک لایه اشکی ناپایدار و افزایش تبخیر اشک میشود.
اگر به دیابت مبتلا هستید با به آن مشکوک هستید، از بخش آزمایش قند خون در منزل میتوانید آزمایش دقیقی را در خانه خودتان انجام دهید.
رابطه خشکی چشم و استعمال دخانیات
سیگار کشیدن علائم خشکی چشم را تشدید میکند و خطر ابتلا به سندرم خشکی چشم را افزایش میدهد.
سیگار کشیدن منجر به افزایش تبخیر اشک و کاهش تولید اشک و در نتیجه خشکی و سوزش چشم میشود. اجزای سمی دود سیگار نیز باعث التهاب و آسیب به سطح چشم شده، علائم خشکی چشم را تشدید کرده و منجر به ناراحتی بیشتر میشود.
علاوه بر این، سیگار کشیدن رگ های خونی را منقبض می کند که می تواند در رساندن اکسیژن و مواد مغذی به چشم ها اختلال ایجاد میکند.
منابع:
10 ماه پیش