علت‌ بی اختیاری ادرار و راه های درمان آن

بی اختیاری ادرار مشکلی است که فراتر از ناراحتی فیزیکی است زیرا شامل پریشانی عاطفی، به خطر افتادن تعاملات اجتماعی و کاهش کیفیت زندگی می‌شود. همانطور که به این موضوع می‌پردازیم، تلاش می‌کنیم تا درک جامعی از علل و راه های درمان بی اختیاری ادرار به شما ارائه کنیم.

انواع بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار استرسی (SUI)

بی اختیاری ادرار استرسی زمانی رخ می دهد که نشت غیرارادی ادرار در حین فعالیت های خاصی باشد که به مثانه فشار وارد می کند. این فعالیت ها شامل عطسه، خندیدن، سرفه کردن، بلند کردن اجسام سنگین و یا حتی ورزش است.

بی اختیاری فوری

بی اختیاری فوری به میل ناگهانی و شدید برای ادرار کردن و به دنبال آن از دست دادن غیرارادی ادرار اشاره دارد. محرک های رایج برای چنین تمایلی شامل نوشیدن مایعات، شنیدن آب جاری یا حتی فکر کردن به استفاده از دستشویی باشد. بی اختیاری اضطراری حتی می‌تواند ناشی از شرایطی مانند عفونت مجاری ادرار، اختلالات روانی یا حتی برخی داروها باشد.

برای تشخیص آسان بیماری از دکتر آنلاین رایگان کمک بگیر

بی اختیاری سرریز

بی اختیاری سرریز زمانی اتفاق می افتد که مثانه قادر به تخلیه کامل نباشد و منجر به نشت مداوم یا مکرر ادرار پس از رفتن به دستشویی شود. علت این نوع بیاختیاری ادرار شرایطی مانند بزرگ شدن غده پروستات در مردان، سنگ های ادراری یا آسیب عصبی، دیابت و سکته مغزی باشد.

 بی اختیاری مختلط

بی اختیاری مختلط به ترکیبی از دو یا چند نوع بی اختیاری ادرار که معمولاً بی اختیاری استرسی و فوری است اشاره دارد.

علت بی اختیاری ادرار چیست؟

بی اختیاری ادرار وضعیتی است که با ناتوانی در کنترل ادرار مشخص می شود و منجر به نشت غیر ارادی آن می‌شود و توسط عوامل مختلفی ایجاد می‌شود.

برخی از نوشیدنی ها، غذاها و داروها ممکن است به عنوان دیورتیک عمل کرده و مثانه شما را تحریک کنند که عبارتند از:

• الکل
• کافئین
• نوشیدنی های گازدار و آب گازدار
• شیرین کننده های مصنوعی
• شکلات
• فلفل تند
• غذاهایی که سرشار از ادویه، شکر یا اسید هستند، به ویژه مرکبات
• داروهای قلب و فشار خون، آرام بخش ها و شل کننده های عضلانی
• دوزهای زیاد ویتامین C

بی اختیاری ادرار می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله ضعیف شدن عضلات کف لگن باشد که در اثر افزایش سن، زایمان یا تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود. آسیب عصبی که بر مکانیسم های کنترل مثانه تأثیر می گذارد. عفونت های دستگاه ادراری؛ داروهای خاص؛ و شرایط پزشکی زمینه ای مانند دیابت یا اختلالات عصبی نیز از علت های دیگر بی اختیاری ادرار است. ار علت‌های بی اختیاری ادرار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ارتباط بین یبوست و بی اختیاری ادرار

یبوست با افزایش فشار بر مثانه و تضعیف عضلات کف لگن به بی اختیاری ادرار منجر می‌شود. فشار مرتبط با یبوست همچنین باعث آسیب به اعصاب کنترل کننده عملکرد مثانه نیز می‌شود.

بی اختیاری ادرار قبل از پریود

برخی از زنان قبل یا در طول سیکل قاعدگی خود به دلیل نوسانات هورمونی دچار بی اختیاری ادرار شوند. نوسانات هورمونی، به ویژه کاهش سطح پروژسترون، بر عضلات کف لگن تأثیر گذاشته و باعث افزایش حساسیت مثانه می‌شود. همین موضوع منجر به بی اختیاری ادرار استرسی می‌شود، جایی که فعالیت های فیزیکی یا فشار روی شکم منجر به نشت ادرار می شود.

بی اختیاری ادرار در کودکان

بی اختیاری ادرار در کودکان به دلایل مختلفی مانند سیستم ادراری نابالغ، عفونت های دستگاه ادراری، یبوست، شرایط استرسی و ناهنجاری های ساختاری در دستگاه ادراری رخ می‌دهد. اما به طور کلی بیشترین موردی که باعث بی اختیاری ادرار در کودکان می‌شود مسائل مربوط به استرس داشتن کودک است.

جراحی فتق

بی اختیاری ادرار می تواند یک عارضه بالقوه پس از جراحی فتق باشد، به خصوص زمانی که این روش ناحیه تحتانی شکم را درگیر میکند. زیرا هز جراحی که باعث ضربه و یا آسیب به اعصاب کنترل کننده کنترل مثانه در طول عمل شود، منجر به بی‌اختیاری ادرار خواهد شد.

پروستات

به طور کلی، مسائل مربوط به پروستات، مانند بزرگ شدن پروستات یا جراحی پروستات، باعث بی اختیاری ادرار در مردان می‌شود. غده پروستات مجرای ادرار را احاطه کرده است و هر شرایطی که پروستات را تحت تاثیر قرار دهد، جریان طبیعی ادرار را مختل می‌کند و منجر به بی اختیاری ادرار می‌شود. این مشکل از طریق آزمایش پروستات قابل تضخیص است.

بی اختیاری ادرار بعد از زایمان

زایمان می تواند باعث بی اختیاری موقت ادرار به دلیل استرس فیزیکی و ضربه‌های وارده به عضلات کف لگن در طول زایمان شود. علاوه بر این، تغییرات هورمونی در دوران بارداری و زایمان بر کنترل مثانه تأثیر می‌گذارد. در بیشتر موارد، بی اختیاری ادرار پس از زایمان در عرض چند ماه با انجام تمرینات مناسب و تنظیم سبک زندگی برطرف می شود.

زایمان طبیعی، به ویژه، ممکن است منجر به ضعیف شدن عضلات کف لگن یا آسیب عصبی نیز بشود که منجر به بی اختیاری موقت ادرار نیز می‌شود.

دیابت

دیابت با آسیب رساندن به اعصابی که عملکرد مثانه را کنترل می‌کنند، به بی اختیاری ادرار منجر می‌شود. سطوح بالای قند خون در طول زمان منجر به نوروپاتی نیز می‌شود و بر اعصاب مسئول انتقال سیگنال‌ها بین مغز و مثانه تأثیر منفی می‌گذارد و به این ترتیب احتمال بی اختیاری ادرار در افراد دیابتی بیشتر می‌شود.

بی اختیاری ادرار در خواب

بی اختیاری ادرار در هنگام خواب که به شب ادراری نیز معروف است، هم در کودکان و هم در بزرگسالان رخ دهد. این مشکل ناشی از عواملی مانند مثانه بیش فعال، اختلالات خواب، عدم تعادل هورمونی یا مشکلات مربوط به ظرفیت مثانه باشد. در کودکان، اغلب یک مرحله گذرا از رشد است، در حالی که در بزرگسالان، نشانه ای از یک بیماری زمینه ای است.

عطسه و سرفه

بی اختیاری ادرار ناشی از عطسه یا سرفه به عنوان بی اختیاری استرسی شناخته می شود. معمولاً این بی اختیاری ادرار به دلیل ضعیف شدن عضلات کف لگن، که قادر به حمایت صحیح از مثانه در لحظات افزایش فشار شکمی نیستند، رخ می‌دهد.

علت بی اختیاری ادرار در مردان

بی اختیاری ادرار در مردان به دلیل مسائل مربوط به پروستات، مانند بزرگ شدن غده پروستات (هیپرپلازی خوش خیم پروستات) یا سرطان پروستات رخ دهد. روش‌های جراحی پروستات، مانند پروستاتکتومی نیز می‌تواند منجر به بی اختیاری موقت یا دائمی ادرار شود.

علل بی اختیاری ادرار در سالمندان

بی اختیاری ادرار در سالمندان ناشی از تغییرات مرتبط با افزایش سن، مانند ضعیف شدن عضلات، کاهش ظرفیت مثانه و اختلالات شناختی است. علاوه بر این، شرایط رایج در افراد مسن مانند عفونت های دستگاه ادراری، مشکلات پروستات و اختلالات عصبی نیز به بی اختیاری ادرار کمک می‌کنند.

راه های درمان بی اختیاری ادرار

برای درمان بی اختیاری ادرار چند روش وجود دارد که در ادامه آن‌]ا را بررسی می‌کنیم.

قرص بی اختیاری ادرار

• داروهای آنتی کولینرژیک: داروهایی مانند داریفناسین، اکسی بوتینین، تولترودین و سولیفناسین به شل شدن عضلات مثانه، کاهش فوریت ادرار و به حداقل رساندن بی اختیاری ادرار کمک می‌کنند.
• میرابگرون: این دارو با تحریک گیرنده های بتا-3 در مثانه، توانایی مثانه برای نگه داشتن ادرار را افزایش می دهد.
• استروژن موضعی: در برخی موارد ممکن است کرم ها یا چسب های استروژن موضعی به ویژه برای زنان یائسه تجویز شود. استروژن به بهبود استحکام و قابلیت ارتجاعی بافت های مجرای ادرار کمک می کند و نشت ادرار را کاهش می دهد.

ورزش مناسب برای بی اختیاری ادرار

تمرینات کگل

این تمرینات بر سفت کردن و شل کردن ماهیچه هایی که جریان ادرار را کنترل می کنند تمرکز دارد. کگل، شامل انقباض و شل شدن مکرر عضلات کف لگن است. این تمرین منظم عضلات را تقویت کرده و کنترل ادرار را بهبود می‌بخشد.

تمرینات بیوفیدبک

تمرینات بیوفیدبک یک درمان غیرتهاجمی و موثر برای بی اختیاری ادرار است. بیوفیدبک بیماران را قادر می سازد تا کف لگن خود را تقویت کرده و کنترل مثانه را بهبود بخشند.

جراحی اسلینگ میداورترال

جراحی اسلینگ میدورترال یک روش کم تهاجمی است که برای درمان بی اختیاری ادرار استفاده می‌شود. در طول جراحی، یک بند مشبک مصنوعی در زیر مجرای ادرار قرار می‌گیرد تا از آن پشتیبانی کند و توانایی آن را برای حفظ ادرار بهبود بخشد. این بند معمولاً از طریق برش های کوچک در واژن وارد می‌شود و به زمان کمی برای بهبود نیاز دارد. این جراحی در درمان بی اختیاری ادرار بسیار موثر بوده و به بیماران کمک می‌کند کنترل مثانه خود را به دست بگیرند.

برای بی اختیاری ادرار به چه پزشکی مراجعه کنم؟

برای درمان بی اختیاری ادرار، باید با متخصص اورولوژی مشورت کنید. متخصص اورولوژی در تشخیص و درمان بیماری های مرتبط با سیستم ادراری، از جمله بی اختیاری ادرار، تخصص دارد. پزشک علائم شما را ارزیابی کرده، آزمایشات لازم را انجام داده و گزینه های درمانی مناسب را ارائه می‌کند. برای راحتی بیشتر می‌توانید از دکتر اورولوژی آنلاین استفاده کرده و با او به صورت چت متنی، تماس صوتی و یا تصویری مشورت کنید.

منابع:

mayoclinic.org

urologyhealth.org

niddk.nih.gov

سوالات متداول