وقتی همه چیز خوب پیش می‌رود و هر چیزی در زندگی سر جای خودش است، خیلی حس خوبی داریم. اما معمولا وضعیت متعادل طولانی نمی‌شود. امروزه خیلی از خانم‌ها بین مسئولیت‌های خانوادگی و کاری، معاشرت‌ها و مراقبت از خودشان گم می‌شوند و آرامش ندارند. در این میان نباید از اثر استرس بر قاعدگی چشم پوشی کنیم. متخصصان روش‌های مختلفی برای کاهش استرس معرفی می‌کنند که زنان با انجام آنها می‌توانند به سلامت روحی و جسمی خود کمک کنند.
استرس
استرس واکنشی روانی و فیزیکی به تغییراتی است که در محیط زندگی فرد رخ می‌دهد؛ این تغییرات ممکن است عاطفی، جسمی، اجتماعی یا فرهنگی باشند. این تغییر می‌تواند اثر مثبت هم داشته باشد، ولی وقتی از استرس حرف می‌زنیم، منظورمان همان بخش منفی رخدادهاست. متاسفانه فشار عاطفی می‌تواند روی کیفیت زندگی روزانه‌ی ما تاثیر بگذارد و به مشکلات جسمی منتهی شود، استرس باعث بالا رفتن فشار خون می‌شود، کارکرد دستگاه گوارش را مختل کرده و می‌تواند باعث اسهال یا دردهای شکمی شود. تکرر ادرار و تنفس سریع هم از علائم اضطراب زیاد است. علت خواب آلودگی در بسیاری از زنان نیز به استرس برمی‌گردد.
وقتی سطح استرس یا هورمون کورتیزول در بدن بالا رود، بخش‌هایی از مغز بعضی از کارکردها را در طول مدت واکنش به استرس، غیرضروری تشخیص می‌دهند، مثل چرخه‌ی قاعدگی و کارکردهای مربوط به تولیدمثل. در چنین مواقعی مغز مانع از ترشح هورمون‌های مربوط به تولیدمثل مانند پروژسترون و استروژن می‌شود، یعنی همان هورمون‌هایی که در چرخه‌ی قاعدگی نقش دارند.
هورمون‌ها باید به سطح مشخصی برسند تا تخمک‌گذاری انجام شود و بعد خونریزی شروع شود. مگر این‌که استرس از راه برسد و نظم این چرخه را بر هم بزند.
بیشتر بخوانید: کولپوسکوپی چیست؟
چرخه‌ی هورمونی، دایره‌ای از واکنش‌هاست. اگر یکی از مرحله‌های این چرخه سر وقت اتفاق نیفتد، مراحل بعدی محرک لازم را دریافت نمی‌کنند. اثر استرس بر قاعدگی ثابت شده‌‌است، ولی ببینیم چگونه اثر می‌گذارد:
- استرس سطح کورتیزول را افزایش داده، قند خون را بالا می‌برد به این ترتیب، موجب به تاخیر افتادن تخمک‌گذاری می‌شود.
- وقتی در مرحله‌ی فولیکولی که پیش از تخمک‌گذاری است، فرد در فشار استرس قرار می‌گیرد، ممکن است بدن در زمان مقرر هورمون آزاد نکند و بنابراین تخمک‌گذاری با تاخیر انجام شود. میتوانید آزمایش هورمون و انواع آن را بیشتر بشناسید
- اثر بعدی استرس بر قاعدگی این است که میزان پروژسترون را کاهش می‌دهد. کورتیزول مانع از تولید پروژسترون شده و میزان آن را کاهش می‌دهد. زیرا بدن از پروژسترون برای تولید بیشتر کورتیزول و واکنش به استرس بهره می‌برد. این روند بر سیکل ماهانه اثر می‌گذارد.
- وجود استرس بعد از مقطع تخمک‌گذاری هم تعادل هورمونی را برهم می‌زند. اگر بعد از تخمک‌گذاری فرد استرس زیادی را تجربه کند، ممکن است با قاعدگی زودهنگام روبه‌رو شود، یا مدت و رنگ خونریزی تغییر کند.
- اگر خونریزی خیلی دیر شروع شود، ممکن است قاعدگی به حساب نیاید؛ بلکه خونریزی در فواصل قاعدگی (breakthrough bleed) تلقی شود. وقتی تخمک‌گذاری صورت نگرفته، خونریزی هم قاعدگی به حساب نمی آید.
راه‌های کم کردن اثر استرس بر قاعدگی کمک بسیاری می‌کند.
قاعدگی منظم
شاید نتوانید منبع استرس را از بین ببرید یا حتی قرص ضد استرس مصرف کنید، ولی خوب است راه‌های کم کردن اثر استرس بر قاعدگی را یاد بگیرید. اگر می‌خواهید بار دیگر پریود منظمی داشته باشید، باید اضطراب و نگرانی را مدیریت کنید.
درصورت داشتن هرگونه سوال در زمینه زنان و زایمان میتوانید از خدمت متخصص زنان آنلاین مجموعه حال استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: نشانه های افسردگی در زنان
برخی روش های مدیریت اضطراب و نگرانی
- واکنشی که به استرس نشان می‌دهید، در دستان شماست. دوش آب گرم در سه روز هفته به آرامش فرد کمک می‌کند. میتوانید یک فنجان سولفات منیزیم و روغن‌های معطر به آب وان اضافه کنید. حمام آب گرم پیش از خواب شبانه باعث می‌شود خواب راحت داشته باشید. از روش‌های دیگری هم می‌شود برای فراموش کردن اضطراب بهره برد، مثل کتاب‌های رنگ‌آمیزی که برای بزرگسالان طراحی شده‌اند، موسیقی آرام یا هر سرگرمی که موردعلاقه‌ی شماست.
- کیفیت خواب اهمیت زیادی برای فرد مضطرب دارد. دیر خوابیدن و دیر بیدار شدن آرامشی به دنبال ندارد. از دید فیزیولوژیک، خواب بی‌کیفیت خود موجب بالا رفتن هورمون استرس می‌شود. اگر ساعت ۱۰ شب در رختخواب باشید و ۶ و ۳۰ دقیقه‌ی صبح بیدار شوید، کنترل زندگی را به دست می‌گیرید. معمولا سحرخیزی کمک می‌کند در طول صبح تمرکز بیشتری داشته باشید و روز را بهتر شروع کنید. پس رژیم خواب خوب را در پیش بگیرید و هر شب طبق برنامه‌ای که برای خودتان تعریف کرده‌اید، بخوابید.
- مصرف قهوه را به کم‌ترین میزان برسانید و از الکل دور بمانید. قهوه و الکل میزان هورمون استرس را بالا می‌برند.
- ورزش و فعالیت بدنی، رژیم غذایی سالم که چربی و قند کنترل شده داشته باشد، معاشرت و فعالیت‌های اجتماعی می‌توانند استرس و نگرانی‌های شما را کم کنند.
- «نه» گفتن را تمرین کنید. اگر مسئولیت‌های زیادی به گردن شما افتاده، وقتش رسیده که گاهی بگویید نه! من زمان کافی برای انجام این کار را ندارم. نیازی نیست هر کاری را از شما می‌خواهند، بپذیرید و استرس بگیرید. انجام این روش‌ها می‌تواند باعث افزایش حس لذت بردن از زندگی شود.
- اگر میزان استرس در زندگی شما آنقدر زیاد شده که نمی‌توانید آن را مدیریت کنید، لازم است با مشاور حرف بزنید.
اگر شما هم می‌خواهید از شر فکرهای آزاردهنده و مشکلات فکری راحت شوید، همین الان اپلیکیشن موبایل را نصب کرده یا از نسخه‌ی وب آن استفاده کنید و به یکی از مشاوران آنلاین حال وصل شوید.
باران رسولی
2 سال پیش
کارشناس حال
1 سال پیش