احتمالا تب یونجه برای شما تداعی‌کننده یک بیماری ویروسی یا باکتریایی است که اصلی‌ترین نشانه آن تب است و به یونجه هم مرتبط است، اما تب یونجه بر خلاف اسمش، یک تب نیست! و الزاما با یونجه هم ارتباط مستقیم ندارد! «تب یونجه» یک نام اشتباه است.
یونجه علت معمول این مشکل نیست و تب هم ایجاد نمی‌کند. توصیف اولیه عطسه، احتقان بینی و سوزش چشم هنگام برداشت یونجه در مزارع، این اصطلاح را ترویج کرد. رینیت آلرژیک واژه درستی است که برای توصیف این واکنش آلرژیک استفاده میشود. رینیت آلرژیک باعث ایجاد علائم و نشانه‌هایی شبیه به بیماری سرماخوردگی، مثل آبریزش بینی، خارش چشم، احتقان بینی، عطسه و فشار سینوس میشود. اما برخلاف سرماخوردگی، این بیماری ناشی از ویروس نیست.
تب یونجه ناشی از واکنش آلرژیک به مواد حساسیتزا در فضای باز یا داخل خانه، مانند گرده، گرد و غبار، حشرات یا تکه‌های کوچک پوست و بزاق ریخته شده توسط گربه، سگ و حیوانات دیگری که خز یا پر دارند، است و معمولا هنگام تماس با دهان، بینی، چشم و گلو باعث پیدایش علائم تب یونجه میشود. این بیماری معمولا بین اواخر ماه مارس و سپتامبر بدتر میشود، به‌ویژه زمانی که هوا گرم و مرطوب است و بادهای فصلی هم می‌وزند. در این زمان میزان گرده‌ها و در نتیجه گرده معلق در هوا به بالاترین حد خود می‌رسد. درباره تب میتوانید از اینجا اطلاعات بیشتری بدست آورید
تب یونجه زمانی ایجاد میشود که در یک عامل حساسیتزا تنفس کنید. تب یونجه هم میتواند فصلی باشد و فقط در برخی از روزهای سال شما را تحت تأثیر قرار دهد و هم ممکن است دائمی باشد و در تمام طول سال شما را درگیر کند. همه‌چیز به این بستگی دارد که به چه چیزی حساسیت دارید و این عوامل حساسیتزا چقدر و چه زمانی در اطراف و در محیط زندگی شما وجود دارند.
آلرژن یک ماده بی‌ضرر است که باعث واکنش آلرژیک میشود. رینیت آلرژیک یا تب یونجه یک واکنش آلرژیک به آلرژن‌های خاص است. گرده گیاهان رایج‌ترین آلرژن در رینیت آلرژیک فصلی است. علائم تب یونجه، علائم آلرژی هستند که ممکن است با تغییر فصل یا در اثر آلرژن دیگری ظاهر می‌شوند. بین ۱۰ تا ۳۰ درصد از مردم جهان ممکن است رینیت آلرژیک یا تب یونجه داشته باشند.
بیشتر بخوانید: بلیچینگ دندان چگونه انجام میشود؟
انواع تب یونجه
به‌طور کلی دو نوع تب یونجه وجود دارد: فصلی، که فقط زمانی از سال اتفاق می‌افتد که در آن گیاهان گرده افشانی میکنند، و دائمی، که در تمام طول سال فرد را درگیر میکند. به‌طور معمول، اگر در بهار از تب یونجه رنج می‌برید، احتمالا به گرده درختان حساسیت دارید. گرده‌های چمن و علف‌های هرز ممکن است باعث واکنش آلرژیک شما در طول تابستان شوند. در پاییز، گرده گیاه راگوید یا پیرگیاه ممکن است شما را آزار دهد و هاگ‌های قارچی هم بیشتر از اواخر مارس تا نوامبر مشکلاتی ایجاد میکنند، اما می‌توانند در تمام طول سال نیز وجود داشته باشند.
افراد مبتلا به تب یونجه دائمی (در تمام طول سال) معمولا به یک یا چند ماده حساسیتزا که در داخل خانه یافت می‌شوند، حساسیت دارند. این‌ها شامل گرد و غبار خانه، پرها و شوره حیوانات (پوسته‌های ریز حیوانات مانند گربه‌ها و سگ‌ها) هستند، که همه آن‌ها ممکن است در بالش و ملافه، پارچه‌ها، زیرانداز و موکت یافت شوند. آلرژن رایج دیگر، کپک است که معمولا در مناطق مرطوب مانند حمام و زیرزمین یافت میشود.
راه های پایین آوردن تب کودک را بشناسید
علائم تب یونجه در بزرگسالان
بهتر است قبل از بررسی علائم تب یونجه، به سؤال اساسی‌تری بپردازیم. اصلا چرا واکنش آلرژیک در بدن رخ می‌دهد؟ واکنش آلرژیک زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به آلرژنی که به بدن دسترسی پیدا کرده، حمله میکند. سیستم ایمنی بدن از یک ماده محافظ به نام آنتی بادی ایمونوگلوبولین E (IgE) برای مبارزه با این مواد آلرژیک مهاجم یا آلرژن‌ها استفاده میکند. حتی اگر همه مقداری IgE داشته باشند، یک فرد آلرژیک دارای مقدار زیاد و البته غیرعادی IgE در بدن است. این ارتش آنتی بادی‌های IgE به ارتش مهاجم آلرژن‌ها حمله میکند و با آن‌ها درگیر میشود.
سلول‌های تخصصی به نام ماست سل نیز در واکنش آلرژیک شرکت میکنند. ماست سل‌ها انواع مختلفی از مواد شیمیایی را در بافت‌ها و خون آزاد میکنند که یکی از آن‌ها هیستامین نام دارد که حداقل اسمش برای همه ما آشنا است. این مواد شیمیایی، اغلب باعث واکنش‌های آلرژیک می‌شوند. همچنین بسیار تحریک‌کننده هستند و باعث خارش، تورم و نشت مایع از سلول‌ها می‌شوند. از طریق مکانیسم‌های مختلف، این مواد شیمیایی آلرژیک می‌توانند باعث اسپاسم عضلات شوند و همان‌طور که در آسم و از دست دادن صدا مشاهده میشود (لارنژیت)، می‌توانند منجر به تنگ شدن ریه و گلو هم بشوند. و این‌گونه است که علائم تب یونجه پدید می‌آید.
همان‌طور که گفتیم، علائم تب یونجه شبیه به علائم سرماخوردگی است، اما تفاوت‌هایی هم بین آن‌ها وجود دارد. علائم تب یونجه ممکن است شامل آبریزش و احتقان بینی، آبریزش، خارش و قرمزی چشم (آلرژی ملتحمه یا التهاب سفیدی چشم)، عطسه کردن، سرفه کردن، خارش بینی، خارش سقف دهان یا گلو، پوست متورم، تیرگی زیر چشم، ترشحات پشت حلق، سردرد، گوش‌درد، از دست دادن بویایی و خستگی مفرط باشد.
معمولا افراد بلافاصله پس از تماس با آلرژن، یک یا چند مورد از این علائم را تجربه میکنند. برخی علائم، نظیر سردردهای مکرر و خستگی، ممکن است تنها پس از قرار گرفتنِ طولانی‌مدت در معرض آلرژن‌ها رخ دهد. تب یکی از علائم تب یونجه نیست. برخی از افراد مجموع این علائم را به ندرت تجربه میکنند و این اتفاق احتمالا زمانی رخ می‌دهد که در معرض تعداد زیادی از آلرژن‌ها قرار بگیرند. اگر علائم تب یونجه بیش از چند هفته طول کشید و به‌نظر نمی‌رسید که رو به بهبود باشد، در مورد آلرژی‌های احتمالی با پزشک خود مشورت کنید.
همه این علائم برای محافظت از بدن شما رخ می‌دهند؛ یا با به‌دام انداختن و دفع آلرژن و یا با جلوگیری از ورود آلرژن‌ها به بدن از طریق تورم نواحی بدن مثل مجاری بینی. درنتیجه احتقان در رگ‌های داخلی سینوس‌ها، ممکن است حلقه‌های تیره‌ای زیر چشم شما ظاهر شوند. اگر رینیت آلرژیک دائمی داشته باشید، این حلقه‌های تیره ممکن است در تمام طول سال زیر چشم‌هایتان وجود داشته باشد. تورم غشاهای بینی شما هم ممکن است دهانه تخلیه سینوس را ببندد و باعث سینوزیت شود. رینیت همچنین ممکن است با پولیپ بینی (توده‌ای کوچک و غیر سرطانی) همراه باشد. خونریزی بینی هم میتواند در حین حملات تب یونجه رخ دهد.
این علائم آلرژیک اغلب کیفیت زندگی و سلامت کلی فرد را مختل میکند. بسیاری از افراد مبتلا به آلرژی در فعالیت‌های اجتماعی و جسمی دچار مشکل هستند.
شما میتوانید راجع به حساسیت فصلی نیز مطلبی را بخوانید.
علائم تب یونجه شامل خارش و آبریزش بینی، سوزش و خارش گلو، التهاب و قرمزی چشم‌ها، خستگی مفرط، عطسه، سرفه و… است
سرماخوردگی یا رینیت آلرژیک
همان‌طور که حتما تا الان خودتان هم متوجه شده‌اید، علائم تب یونجه شباهت زیادی به علائم سرماخوردگی دارد، پس چطور می‌توانیم تشخیص دهیم که سرماخورده‌ایم یا دچار رینیت آلرژی هستیم؟ باوجود شباهت‌های زیاد، تفاوت‌هایی هم بین علائم تب یونجه و علائم سرماخوردگی وجود دارند که می‌توانند در تشخیص این که به کدام بیماری مبتلا شده‌ایم به ما کمک کنند.
در حالی‌که علائم تب یونجه شامل آبریزش بینی با ترشحات رقیق و آبکی و بدون وجود تب است، سرماخوردگی معمولا آبریزش بینی با ترشحات آبکی یا زرد غلیظ، بدن درد و تب درجه پایین دارد. این علائم در تب یونجه بلافاصله پس از قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها پدیدار می‌شوند. درحالیکه علائم سرماخوردگی، یک تا سه روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس سرماخوردگی بروز پیدا میکنند. و در نهایت علائم تب یونجه تا زمانی که در معرض عوامل آلرژی زا باشید، ادامه خواهند داشت، ولی علائم سرماخوردگی بعد از ۳ تا ۷ روز بهبود پیدا میکنند.
میتوانید مطلب مربوط به شربت زادیتن و موارد استفاده آن را نیز که برای درمان آلرژی می‌باشد مطالعه کنید.
تب یونجه در کودکان
تب یونجه در کودکان بسیار شایع است. اگرچه آن‌ها به ندرت قبل از ۳ سالگی به این معضل دچار می‌شوند، اما درمان علائم آلرژی، به‌ویژه در نوزادان و کودکان بسیار مهم است. علائم جدی تب یونجه میتواند به بیماری‌های طولانی‌مدت مانند آسم، سینوزیت یا عفونت مزمن گوش تبدیل شود. مطالعات اخیر نشان می‌دهند که ژنتیک میتواند مشخص کند که آیا فرزند شما در کنار تب یونجه دچار آسم نیز میشود یا خیر. چرا که تب یونجه اغلب یک ویژگی ارثی است. اکثر افراد مبتلا به این بیماری، دارای والدین یا خواهر و برادری هستند که آن‌ها هم آلرژی دارند. افراد مبتلا به آسم یا اگزما (درماتیت) بیشتر از دیگران به تب یونجه مبتلا می‌شوند. حدود یک سوم مبتلایان به رینیت آلرژیک نیز حداقل به آسم خفیف و متناوب مبتلا هستند.
کودکان کوچک‌تر ممکن است در مواجهه با علائم تب یونجه مشکل بیشتری داشته باشند. این علائم میتواند بر تمرکز و الگوهای خواب آن‌ها تأثیر بگذارد. گاهی علائم با سرماخوردگی اشتباه گرفته میشود، اما اگر کودک شما تب یونجه داشته باشد، برخلاف سرماخوردگی تب نخواهد داشت و علائم هم بیشتر از چند هفته ادامه پیدا خواهد کرد.
شما میتوانید از بخش پزشک آنلاین سایت حال با پزشکان و مشاوران آنلاین در هر ساعت از شبانه روز ارتباط برقرار کنید.
درمان تب یونجه
تب یونجه علاوه بر این که شما را کلافه میکند، میتواند بر عملکرد شما در محل کار یا مدرسه هم تأثیر بگذارد و به طور کلی زندگی‌تان را مختل کند. اما دلیلی ندارد علائم بسیار آزاددهنده تب یونجه را تحمل کنید. شما میتوانید یاد بگیرید که از عوامل محرک اجتناب و درمان مناسب آن را پیدا کرده و رینیت آلرژیک خود را به روش‌های مختلف درمان کنید. این روش‌ها شامل داروها و درمان‌های خانگی و احتمالا داروهای جایگزین هستند. قبل از انجام هر کاری برای درمان، حتما با پزشک خود مشورت کنید. پزشک بهترین روش درمانی را با توجه به شرایط شما تجویز میکند.
ایمونوتراپی یا ایمنی درمانی: در صورت داشتن حساسیت شدید، پزشک ممکن است ایمونوتراپی یا تزریق واکسن آلرژی را توصیه کند. میتوانید از این برنامه درمانی همراه با داروهای دیگری برای کنترل علائم خود استفاده کنید. این تزریق‌ها با گذشت زمان پاسخ ایمنی شما را نسبت به آلرژن‌های خاص کاهش می‌دهند. این شیوه درمانی معمولا بلندمدت است. برنامه تزریق حساسیت با مرحله تجمع شروع میشود. در این مرحله، شما باید یک تا سه بار در هفته به مدت سه تا شش ماه به متخصص آلرژی خود مراجعه کنید تا بدن شما به آلرژن موجود در تزریق عادت کند.
در طول مرحله نگهداری، به احتمال زیاد باید در طی سه تا پنج سال هر دو تا چهار هفته یکبار به متخصص آلرژی خود مراجعه کنید. ممکن است تا یک سال پس از شروع مرحله نگهداری، متوجه تغییر خاصی نشوید. هنگامی که به این نقطه رسیدید، ممکن است علائم حساسیت شما به‌طور کامل محو یا ناپدید شود. برخی از افراد می‌توانند واکنش‌های آلرژیک شدیدی به یک ماده حساسیتزا در تزریق خود تجربه کنند. بسیاری از متخصصین آلرژی از شما می‌خواهند ۳۰ تا ۴۵ دقیقه بعد از تزریق در مطب منتظر بمانید تا مطمئن شوند واکنش شدیدی نخواهید داشت.
ایمنی درمانی زیر زبانی (SLIT): SLIT شامل قرار دادن یک قرص حاوی مخلوطی از چندین ماده حساسیتزا در زیر زبان شماست. این روش مشابه تزریق واکسن آلرژی عمل میکند اما بدون تزریق. در حـال حاضر، این دارو برای درمان رینیت و حساسیت‌های آسم ناشی از چمن، گرده درخت، شوره گربه، کنه گرد و غبار و گیاه راگوید موثر است. شما میتوانید پس از مشاوره اولیه با پزشک خود، از درمان‌های SLIT مانند اورالیر برای برخی حساسیت‌های چمن در خانه استفاده کنید. اولین دوز SLIT شما در مطب پزشک انجام میشود و همانند تزریق واکسن آلرژی، دارو اغلب در مدت زمان مشخص شده توسط پزشک مصرف میشود.
عوارض جانبی احتمالی شامل خارش در دهان یا تحریک گوش و گلو است. در موارد نادر، درمان SLIT میتواند باعث آنافیلاکسی (شوک آلرژی) شود. با پزشک خود در مورد SLIT صحبت کنید تا ببینید آیا آلرژی شما به این درمان پاسخ می‌دهد یا خیر.
استفاده از زردچوبه در غذا یا نوشیدنی هم ممکن است مؤثر باشد. زردچوبه حاوی خواص طبیعی ضدحساسیت و ضد احتقان است. مطالعات نشان می‌دهند که زردچوبه واکنش‌های آلرژیک را سرکوب میکند.
تصور میشود که عسل هم به کاهش آلرژی‌های فصلی کمک میکند. افرادی که به زنبورها حساسیت دارند، نباید از عسل فرآوری نشده استفاده کنند. حتی اگر عسل آن‌طور که تصور میشود در تسکین علائم تب یونجه مؤثر نباشد، این‌که به تسکین گلو درد یا خارش کمک میکند قطعی است.
درمان تب یونجه شامل روش‌های مختلفی از جمله تزریق ضدحساسیت، ایمنی درمانی یا ایمونوتراپی، استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک و اقدامات خانگی است
داروی تب یونجه
بسیاری از آنتی هیستامین‌هایی که خواب‌آور نیستند و بدون نسخه می‌توان آن‌ها را تهیه کرد، به عنوان داروی تب یونجه استفاده می‌شوند. از دکتر داروساز داروخانه سؤال کنید که چه چیزی برای شما بهتر عمل میکند. در صورت شدید بودن علائم ممکن است به داروهای تجویزی نیاز داشته باشید که شامل ایمونوتراپی یا تزریق آلرژی است.
آنتی هیستامینها: برای درمان آلرژی میتوانید آنتی هیستامین مصرف کنید. آن‌ها تولید هیستامین را در بدن شما متوقف میکنند. برخی از آنتی هیستامین های بدون نسخه (OTC) معروف عبارتند از: فکسوفنادین (آلگرا)، دیفن هیدرامین (بنادریل)، دسلوراتادین (کلارینکس)، لوراتادین (کلاریتین)، لووستیریزین (Xyzal) و سیتریزین.
دکونژستانتها: برای رفع گرفتگی بینی و فشار سینوس میتوانید از ضد احتقان‌ها در یک دوره کوتاه، کم‌تر از سه روز استفاده کنید. استفاده طولانی‌مدت از آن‌ها میتواند باعث بازگشت مجدد شود، به این معنی که با توقف دارو، علائم با شدت بیشتری بازمی‌گردند. ضد احتقان‌های رایج OTC عبارتند از: اکسی متازولین (اسپری بینی افرین)، شبه افدرین (سودافد)، فنیل افرین (سودافد PE)، استیریزین با شبه افدرین (Zyrtec-D).
اگر ریتم غیرطبیعی قلب، بیماری قلبی، سابقه سکته مغزی، اضطراب، اختلال خواب، فشار خون بالا یا مشکلات مثانه دارید، قبل از استفاده از ضد احتقان با پزشک خود مشورت کنید.
قطره چشم و اسپری بینی: قطره چشم و اسپری‌های بینی می‌توانند خارش و سایر علائم مرتبط با آلرژی را برای مدت کوتاهی برطرف کنند. با این حال، بسته به محصول، ممکن است لازم باشد از استفاده طولانی مدت آن‌ها اجتناب کنید. مانند ضد احتقان‌ها، استفاده بیش از حد از قطره‌های چشمی و قطره‌های بینی نیز میتواند اثر برگشتی ایجاد کند. کورتیکواستروئیدها می‌توانند به التهاب و پاسخ‌های ایمنی کمک کنند. این‌ها اثر برگشتی ایجاد نمی‌کنند. اسپری بینی استروئیدی معمولا به‌عنوان یک راه طولانی و مفید برای مدیریت علائم آلرژی توصیه میشود. این داروها، هم از طریق نسخه و بدون نسخه در دسترس هستند. قبل از شروع درمان هرگونه حساسیت، حتما با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که بهترین داروها را برای علائم خود مصرف خواهید کرد. پزشک همچنین میتواند به شما کمک کند تعیین کنید که چه محصولاتی برای استفاده کوتاه مدت و کدام یک برای مدیریت طولانی‌تر بیماری طراحی شده‌اند.
آن‌چه که به‌عنوان داروی تب یونجه در دسترس همگان است، شامل داروهای بدون نیاز به نسخه مثل قطره‌های چشم و اسپری‌های بینی، آنتی هیستامینها و ضداحتقان‌هاست که میتوانید از هر داروخانه‌ای تهیه کنید
درمان خانگی تب یونجه
با تمیز کردن و تهویه منظم اتاق‌های خود میتوانید شانس تماس با گرد و غبار و کپک را کاهش دهید. میتوانید برای جلوگیری از ورود گرده پنجرهها را بسته نگه دارید؛ در فصولی که واکنش آلرژیک دارید؛ هنگام بیرون رفتن از خانه برای پوشاندن چشم‌ها از عینک آفتابی استفاده کنید؛ برای جلوگیری از ورود گرده به بینی، هنگام بیرون رفتن از خانه اطراف سوراخ‌های بینی را وازلین بزنید؛ برای جلوگیری از پیدایش کپک و سایر قارچ‌ها از دستگاه‌های رطوبت‌زدا استفاده کنید و پس از نوازش حیوانات یا تعامل با آن‌ها در فضای باز دست‌های خود را بشویید. اقدامات دیگری که میتوانید انجام دهید، شامل موارد زیر هستند:
- در منزل گل‌های تازه نگه ندارید.
- در صورت امکان حیوانات خانگی را وارد منزل نکنید.
- چمن‌ها را کوتاه نکنید و روی چمن راه نروید.
- لباس‌های خیس را بیرون از فضای خانه پهن نکنید.
- زمان زیادی را بیرون از منزل سپری نکنید.
- سیگار نکشید و در معرض دود قرار نگیرید.
سؤالات متداول
تب یونجه چیست و چگونه درمان میشود؟
تب یونجه یا رینیت آلرژیک یک واکنش آلرژیک به یک عامل حساسیتزا است که علائمی مشابه سرماخوردگی ایجاد میکند و میتواند با سرماخوردگی اشتباه گرفته شود. درمان تب یونجه شامل ایمنی درمانی، تزریق ضدحساسیت، استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه مثل آنتی هیستامینها و دکونژستانتها است.
علائم تب یونجه چیست؟
علائم تب یونجه شامل عطسه، سرفه، آبریزش بینی، سوزش و خارش گلو، سوزش و قرمزی چشم، خستگی مفرط، از دست دادن بویایی و … است.
تفاوت علائم تب یونجه و سرماخوردگی چیست؟
علائم تب یونجه، بر خلاف اسمش با تب همراه نیست، درحالیکه علائم سرماخوردگی معمولا با تب همراه میشود. سرماخوردگی ۱ تا ۳ روز بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس بروز پیدا میکنند و بین ۳ تا ۷ روز بعد هم از بین میروند، علائم تب یونجه از لحظهای که فرد در معرض عامل حساسیتزا قرار میگیرید، آغاز شده و تا زمانی که در تماس با این عوامل باشد، ادامه خواهد داشت.
چطور از تب یونجه جلوگیری کنیم؟
به اطراف بینی خود وازلین بزنید تا گرده وارد بینیتان نشود، برای جلوگیری از ورود گرده به چشمان خود از عینک آفتابی استفاده کنید، تا حد امکان پنجرهها و درها را بسته نگه دارید، مرتبا جاروبرقی بکشید و با یک پارچه مرطوب گرد و غبار را پاک کنید، به تهویه مناسب فضای خانه اهمیت دهید.
منابع
