دانستن این نکته ساده است که هر زمان کودک شما در چند ماه اول نوزادی گرسنه باشد، باید به او شیر بدهید. کودکتان گرسنگی را با صدای بلند و واضح به شما اطلاع می‌دهد. اما گریه تنها سرنخ مورد نیاز شما نیست. البته علت گریه نوزاد در شب را می‌توانید دز این مطلب نیز جستجو کنید.
منتظر‌ماندن تا زمان شنیدن گریه نوزادتان برای رفع گرسنگی او به جای تلاش برای پایبندی به یک برنامه دقیق مبتنی بر زمان، اغلب «تغذیه درخواستی» یا «تغذیه بر اساس تقاضا» نامیده میشود. از آنجایی که نوزاد شما هنوز نمی‌تواند بگوید گرسنه هستم، باید یاد بگیرید به دنبال نشانه‌هایی بگردید که زمان غذا خوردن نوزاد را به شما نشان دهد. این نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
خم شدن نوزاد به سمت سینه یا شیشه شیر، مکیدن دست یا انگشتان، باز کردن دهان، بیرون آوردن زبان و زدن لب‌ها به هم. گریه کردن نیز نشانه اصلی گرسنگی است.
همه نوزادان بسته به وزن بدن، اشتها و سن به مقادیر متفاوتی غذا نیاز دارند. توجه به برنامه غذایی روزانه کودک می‌تواند نیاز شما به حدس زدن را کم کند و با پیروی از یک برنامه غذایی، به راحتی تشخیص دهید که احتمال تعویض پوشک یا خستگی نوزاد بیشتر است یا باید به او غذا بدهید.
درباره بی اشتهایی کودکان و راه های درمان آن بیشتر بدانید.
فرقی نمی‌کند کودک شما تازه متولد شده، ۶ ماهه یا حتی یک ساله باشد، این مطلب را بخوانید تا بدانید چگونه می‌توانید یک برنامه غذایی تهیه کنید و آن را مطابق با نیازهای کودکتان تنظیم کنید. شما همچنین می‌توانید به صورت آنلاین با متخصص اطفال ارتباط بگیرید و جواب سوالات خود را بگیرید.
نمودار تغذیه نوزاد
پیگیری همه چیزهایی که به برنامه غذایی کودک شما مربوط میشود دشوار است. شاید نتوانید هم در پی لحظات نابی مانند اولین خنده‌های نوزاد خود باشید و هم برنامه غذایی روتین و مناسبی را برای او تدارک ببینید. خوشبختانه در این زمانه شما مجبور نیستید به تنهایی این کار را انجام دهید یا به روش مادربزرگتان عمل کنید! در جدولی که در ادامه می‌آید جزئیات غذا دادن به کودک و میزان غذایی که باید به او بدهید را می‌توانید ببینید و بر اساس نیاز کودک خود، برنامه تغذیه مناسب را برای او تدارک ببینید تا بتوانید بر رشد او تمرکز کنید.
| سن | غذا | مقدار | زمان |
| ٠ تا ١ ماه | شیر مادر | ۶۰ تا ۹۰ میلی‌لیتر هر سه تا چهار ساعت |
۸ تا ۱۲ بار در روز |
| ۱ تا ۲ ماه | شیر مادر | ۱۲۰ میلی‌لیتر هر دو تا سه ساعت |
۸ تا ۱۲ بار در روز |
| ۲ تا ۴ ماه | شیر مادر | ۱۲۰ تا ۱۹۰ میلی‌لیتر هر سه تا چهار ساعت |
۵ تا ۷ بار در روز |
| ۴ تا ۶ ماه | شیر مادر غلات مخصوص نوزاد |
۱۲۰ تا ۲۴۰ میلی‌لیتر ۱ تا ۲ قاشق چایخوری هر سه تا چهار ساعت |
۵ تا ۷ بار در روز |
| ۶ تا ۹ ماه | شیر مادر غلات نوزادان میوه یا سبزیجات گوشت یا حبوبات |
۱۸۰ تا ۲۴۰ میلی‌لیتر ۲ تا ۴ قاشق چایخوری ۲ تا ۳ قاشق چایخوری ۱ تا ۲ قاشق چایخوری هر چهار ساعت |
۴ تا ۶ بار در روز |
| ۹ تا ۱۲ ماه | شیر مادر غلات نوزادان میوه یا سبزیجات گوشت یا حبوبات لبنیات مانند پنیر یا ماست |
۱۸۰ تا ۲۴۰ میلی‌لیتر ۲ تا ۴ قاشق چایخوری ۳ تا ۴ قاشق چایخوری ۳ تا ۴ قاشق چایخوری ۱۵ تا ۱۲۰ میلی‌لیتر |
۴ تا ۶ بار در روز |
برنامه تغذیه برای نوزادان شیرخوار
از لحظه‌ای که کودکتان متولد میشود، با سرعت شگفت‌انگیزی شروع به رشد می‌کند. برای تقویت رشد و تغذیه مناسب نوزاد، هر دو تا سه ساعت یک بار برای شیر دادن آماده باشید. (تغذیه مناسب برای مادران شیرده را نیز می‌توانید در این مطلب مطالعه کنید)
زمانی که سن او به یک هفته می‌رسد، ممکن است زمان بیشتری در روز بخوابد و به شما فرصت بیشتری بین وعده‌های شیر خوردن بدهد. اگر خواب است، می‌توانید به آرامی او را برای شیر خوردن بیدار کرده و برنامه غذایی کودک خود را حفظ کنید.
راه های افزایش قد کودکان را در اینجا بخوانید.
ممکن است شما به دلایلی کودک خود را با شیر خشک تغذیه کنیدو در این صورت میزان غذا و فاصله زمانی که بین هر وعده غذایی می‌تواند متفاوت باشد
برفک دهان نوزاد را درمان کنید
نکات مهم در شیردهی
فاصله زمانی بین شیردهی از زمانی که کودک شما شیرخوردن را شروع می‌کند اندازه گیری میشود، نه زمانی که شیر دادن به او به پایان می‌رسد.
اطمینان حاصل کنید که کودکتان به درستی با پستان یا شیشه شیر تماس برقرار می‌کند و مکیدن شیر برای او آسان است. این مساله ممکن است زمانی که شما شروع به شیر دادن می‌کنید دشوار باشد، به خصوص برای مادرانی که برای اولین بار نوزادی را به دنیا می‌آورند. اما با گذشت زمان این مشکل حل میشود.
همانطور که کودک شما رشد می‌کند، ممکن است با سرعت بیشتری شیر بخورد.
در طول هر شیردهی، سینه‌ها را به طور متناوب تغییر دهید.
به دنبال علائمی باشید که نشان می‌دهد کودک شما سیر است. او ممکن است از سینه دور شود یا با سرعت کمتری شیر را بمکد. وقتی نوزاد سیر شد، شیر دادن را تمام کنید
ممکن است پزشک نوزادتان توصیه کند به رژیم غذایی نوزاد خود مکملهای خوراکی ویتامین D را اضافه کنید. لازم است دستورالعمل‌های متخصص را دنبال کنید تا مطمئن شوید که کودک شما میزان مناسبی از ویتامین را دریافت می‌کند. درباره تاثیر ویتامین دی بر سلامت قلب مطلبی را در حال بخوانید.
شیر دادن به نوزاد به صورت درخواستی یا هر چند ساعت یک‌بار در شبانه روز ممکن است زیاد به نظر برسد اما با گذشت زمان همانطور که برنامه روزانه کودک شما از جمله زمان خواب و بیداری او قابل پیش‌بینی‌تر میشود، با رعایت یک برنامه غذایی، تغذیه نوزاد آسان و منظم خواهد شد.
ردیابی و ثبت زمان شیر خوردن نوزادتان، ساعت و میزان فعالیت، خواب و تعویض پوشک او دیدی جامع از برنامه روزانه کودکتان به شما می‌دهد. ثبت این موارد کمک می‌کند که هم شما و هم کودکتان رضایت بیشتری داشته باشید. وقتی کوچولوی شما به موقع غذا می‌خورد، دیگر نیازی نیست گریه کند تا به شما بگوید که گرسنه است.
بیشتر بخوانید: درمان دل درد کودکان بعد از خوردن غذا
تغذیه نوزادان با شیر خشک
نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند برای شروع در هر با غذا خوردن، به حدود ۶۰ تا ۹۰ میلی‌لیتر شیر خشک نیاز دارند. نوزادانی که شیر خشک می‌خورند، نسبت به نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، در طول شیردهی مواد غذایی بیشتری جذب می‌کنند. این کار به شما این امکان را می‌دهد که حدود سه تا چهار ساعت از زمان تغذیه فاصله بگیرید.
همانطور که کودک شما به نقطه عطف یک ماهگی خود می‌رسد، هربار حداقل به ۱۲۰ میلی‌لیتر شیر نیاز دارد تا غذای مورد نیاز خود را دریافت کند. برنامه تغذیه نوزاد شما به تدریج در طول زمان قابل پیش‌بینی‌تر میشود و شما باید مقدار شیر خشک را با رشد او تنظیم کنید.
برنامه تغذیه نوزاد ۳ ماهه
اکنون که شما و کودکتان شروع کرده‌اید تا یک برنامه غذایی ثابت را تنظیم کنید، انجام تغییرات جزئی ممکن است دشوار باشد. با این حال، همانطور که کودک شما رشد می‌کند و نیازهای تغذیه او تغییر می‌یابد، باید برنامه غذایی او را نیز مطابق با آن تنظیم کنید.
در ۳ ماهگی کودک شما فعال‌تر میشود، کمتر شیر می‌خورد و ممکن است برای مدت طولانی‌تری در شب بخوابد.
در این مرحله ممکن است مجبور شوید به او ۶ تا ۸ بار در روز یا تقریباً هر سه تا چهار ساعت شیر بدهید.
اگر پزشک متوجه شود که او با سرعت منظم وزن اضافه کرده و رشد می‌کند، احتمالاً مقدار مناسبی غذا دریافت می‌کند.
برای درمان اضافه وزن کودک می‌توانید مطلب مشخص شده را مطالعه کنید و برای درمان آن اقدام کنید.
تعداد پوشک‌های خیس و کثیف نیز می‌تواند نشان‌دهنده خوب غذا خوردن نوزاد شما باشد. کودک شما باید در روز حدود چهار تا شش بار پوشکش را خیس کند. اگر نگران این هستید که نوزادتان به اندازه کافی غذا نمی‌خورد، به متخصص تغذیه کودک مراجعه کنید.
برای کودکانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، تغییرات جزئی در برنامه تغذیه کودک ۳ ماهه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
مقدار شیر خشک را به حدود ۱۵۰ میلی‌لیتر در هر تغذیه افزایش دهید.
۶ تا ۸ بار در روز به کودک شیر خشک بدهید.
اندازه یا مدل سر شیشه شیر نوزاد را تغییر دهید تا نوشیدن از شیشه برای او راحت‌تر شود.
شما همینطور می‌توانید درباره راه های زیاد شدن شیر مادر نیز مطلبی را در بلاگ بخوانید.
متخصص تغذیه کودک شما ممکن است برای او ویتامین دی تجویز کند. در این‌صورت باید طبق دستور پزشک، ویتامین را در برنامه غذایی کودک خود بگنجانید
برنامه تغذیه نوزاد ۶ ماهه
در این مرحله، متخصص تغذیه کودک ممکن است به شما توصیه کند که غذاهای جامد را به رژیم غذایی فرزندتان اضافه کنید. در ضمن برای شناسایی و درمان کولیک نوزاد می‌توانید این مطلب را نیز مطالعه کنید.
هنگامی که کودک آماده امتحان غذاهای جامد است، یک غلات تک دانه مخلوط با شیر مادر یا شیر خشک به طور سنتی اولین غذای جامدی است که توصیه میشود و به دنبال آن سبزیجات و میوههای پوره شده به برنامه غذایی اضافه میشود.
به خاطر داشته باشید که مواد جامد در این مرحله فقط یک مکمل هستند و شیر مادر یا شیر خشک هنوز هم مهم‌ترین منبع تغذیه کودک شماست. تغذیه شدن با شیر مادر یا شیر خشک را در برنامه غذایی کودک ۶ ماهه خود به مدت ۵ تا ۷ بار در روز ادامه دهید تا مطمئن شوید که کودک شما ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم را دریافت می‌کند.
شما ممکن است بتوانید شیر دادن به کودک را در طول شب متوقف کنید. با این حال، هر نوزاد منحصر به فرد است. با متخصص تغذیه فرزندتان صحبت کنید تا ببینید آیا زمان آن رسیده است که شیردهی‌های شبانه را کاهش دهید یا نه و یاد بگیرید که برای بهتر این روند چه کاری می‌توانید انجام دهید.
نوزاد می‌تواند از ۶ ماهگی خوردن غذای جامد را شروع کند
برنامه غذایی نوزاد ۷ تا ۹ ماهه
ماه‌های هفتم تا نهم می‌تواند زمان خوبی برای افزودن تنوع و مقدار بیشتری غذاهای جامد به رژیم غذایی کودک باشد. او ممکن است به تغذیه کمتری در طول روز نیاز داشته باشد. برای مثال حدود چهار تا پنج بار غذا خوردن در روز می‌تواند کافی باشد. ضمن اینکه برنامه غذایی برای چاق شدن را می‌توانید در این مطلب نیز مشاهده کنید.
پوره‌های گوشت، سبزیجات و میوه‌ها غذاهایی هستند که در این مرحله توصیه می‌شوند. کودک خود را با این طعم‌های جدید آشنا کنید سپس به تدریج ترکیباتی را به وعده‌های غذایی او اضافه کنید.
کودک ممکن است در این مرحله به آرامی شروع به جدا شدن از شیر مادر یا شیر خشک کند، زیرا بدن در حـال رشد او به غذاهای جامد برای تغذیه نیاز دارد.
زمان مناسبی برای قطع شیر مادر یا شیر خشک وجود ندارد. با یک متخصص تغذیه کودک صحبت کنید تا در مورد علائم و نشانه‌هایی که می‌تواند به شما اطلاع دهد که چه زمانی برای تغذیه با غذاهای جامد مناسب‌تر است، آگاه شوید.
برنامه غذایی نوزاد ۱۰ تا ۱۲ ماهه
همانطور که نوزاد شما رشد می‌کند، ممکن است شروع کند به تغذیه با غذاهای کوچک. خوردن خوراکی‌هایی مانند موز خرد شده، غلات خشک و ماکارونی می‌توانند برای او لذت‌بخش باشند.
ترکیبی از غذاهای مختلف را می‌توانید در طول وعده غذایی به برنامه تغذیه کودک خود اضافه کنید. کودک شما ممکن است حدود سه تا چهار بار در روز غذا بخورد. حتما از دادن خوراکی‌هایی مانند انگور، بادام زمینی و ذرت بوداده که خطر خفگی دارند، خودداری کنید. با انگشت غذا دادن به کودک می‌تواند سرگرم کننده باشد. همیشه مطمئن باشید که غذای او به اندازه کافی کم‌حجم است و می‌تواند بدون خطر خفگی آن را بجود و بخورد. پس از مدتی تمرین، او به سمت عادات غذایی سالم و مستقل می‌رود.
بیشتر بخوانید : راه‌های پیشگیری از سکسکه نوزاد
اگر کودک‌مان هنوز گرسنه باشد چه کنیم؟
به طور کلی، اگر کودک شما گرسنه به نظر می‌رسد، به او غذا دهید. کودک به طور طبیعی در طول جهش‌های رشد که معمولاً در حدود ۳ هفتگی، ۳ ماهگی و ۶ ماهگی اتفاق می‌افتد، بیشتر غذا می‌خورد.
برخی از نوزادان نیز روال تغذیه خوشه‌ای دارند، به این معنی که در دوره‌های خاصی به دفعات بیشتر و در دوره‌های دیگر کمتر غذا می‌خورند. به عنوان مثال، کودک شما ممکن است در اواخر بعدازظهر و عصر به صورت خوشه‌ای شیر بخورد و سپس در شب بیشتر بخوابد. این امر در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، شایع‌تر از نوزادانی است که با شیر خشک می‌خورند.
برنامه غذایی نوزاد ۱ ساله
اکنون که اولین سالگرد تولد کودک خود را جشن می‌گیرید، زمان آن است که دستاوردهای تغذیه‌ای او را نیز جشن بگیرید. برنامه تغذیه کودک شما اکنون می‌تواند تقریباً تمام غذاهای سالم و مغذی را شامل شود. اما چند استثناء جزئی مانند عسل و خوراکی‌هایی مانند آجیل که خطر خفگی دارند را فعلا به برنامه او اضافه نکنید.
ممکن است کودک شما در حـال حاضر تعداد دفعات کمتری غذا بخورد، زیرا حالا قادر است غذای بیشتری را در یک وعده بخورد. به کودک یک ساله خود تقریباً سه وعده غذا و حدود دو یا سه میان وعده در روز بدهید.این زمان برای افزودن شیر گاو به رژیم غذایی کودک مناسب است.
در صورت تمایل می‌توانید در یک سالگی نیز شیر دادن به نوزادتان را ادامه دهید. تا زمانی که برای شما و کودکتان مناسب است به شیردهی ادامه دهید و برای از شیر گرفتن او عجله نکنید. قبل از آن که نوزاد را از شیر بگیرید نیز بهتر است در مورد فرآیند از شیر گرفتن با متخصص تغذیه کودک مشورت کنید.
همانطور که کودک شما رشد می‌کند، نیازهای تغذیه‌ای او نیز تغییر خواهند کرد. داشتن یک برنامه غذایی آماده می‌تواند به شما کمک کند زمان غذا خوردن کودک خود را پیگیری و پیش‌بینی کنید که او چه زمانی گرسنه است.
اگر سوالی در مورد برنامه غذایی نوزاد تا یک‌سالگی دارید، می‌توانید با متخصص اطفال آنلاین حال مشاوره آنلاین داشته باشید و از راهنمایی‌های آن‌ها استفاده کنید.
سوالات متداول
آیا باید هر ۲ یا ۳ ساعت به نوزاد شیر داد؟
بیشتر نوزادان هر ۲ یا ۳ ساعت و ۸ تا ۱۲ بار در هر ۲۴ ساعت غذا می‌خورند.
آیا باید قبل از شیر دادن صبر کنم تا کودک گریه کند؟
گریه کردن نشانه دیرهنگام گرسنگی است. شما باید قبل از اینکه کودکتان آن‌قدر گرسنه شود که گریه کند، به او شیر بدهید.
چگونه بفهمم کودکم سیر است؟
کودک شما زمانی که سیر است ممکن است غذا را دور کند، هنگام غذا دادن دهان خود را ببندد، از حرکات دست استفاده کند یا صداهایی تولید کند تا به شما بفهماند که سیر است.
منابع
