برخورد با والدین سالمند کمی پیچیده است، به خصوص زمانی که آنها در برابر کمک مقاومت می‌کنند یا در مورد نیازهای خود لجباز می‌شوند. در این شرایط باید نگرانی‌های خود را به اشتراک بگذارید و احساسات آنها را نیز تأیید کنید. در ادامه درباره این موضوع بیشتر صحبت خواهیم کرد.
چالش‌های جدید سالمند شدن والدین
برخی از چالش‌های رایج سالمندان و نحوه برخورد با والدین سالمند شامل موارد زیر است:
بیماری‌های جسمی
افزایش سن باعث نگرانی‌های مختلفی چون بیماری‌های مزمن، مشکلات حرکتی و اختلالات حسی می‌شود. این چالش‌ها همگی باعث افسردگی و ناراحتی می‌شود.
- راح حل: تشویق به معاینات پزشکی منظم، ترویج یک سبک زندگی سالم از جمله ورزش و تغذیه متعادل، اصلاح محیط خانه برای اطمینان از ایمنی بیشتر و داشتن پزشک در منزل برای رسیدگی به مسائل سلامت جسمانی است.
زوال شناختی
بسیاری از افراد مسن دچار زوال شناختی مرتبط با سن، مانند مشکلات حافظه، دشواری در تصمیم گیری، و کاهش سرعت پردازش ذهنی می شوند.
- راه حل: فعالیت‌های تحریک کننده ذهنی مانند پازل، خواندن و تعاملات اجتماعی به حفظ عملکرد شناختی کمک کرده و اولویت دادن به یک رژیم غذایی خوب، ورزش منظم، همگی باعث پیشگیری از این مشکل می‌شوند.
بیماری‌های روحی
والدین سالخورده ممکن است با چالش های مربوط به مسائل عاطفی روبرو شوند که شامل غم و اندوه از دست دادن، افسردگی، اضطراب یا تنهایی به دلیل انزوای اجتماعی است.
- راه حل: فعالیت‌هایی که باعث ارتقای ارتباطات اجتماعی می‌شود، مانند پیوستن به گروه‌های اجتماعی یا شرکت در سرگرمی‌ها و دورهمی‌ها می تواند به کاهش انزوای اجتماعی کمک کند. اگر مشکلات عاطفی ادامه دار باشد باید از بخش مشاوره آنلاین روانشناسی استفاده کرده و با متخصص مشورت کنید.
نگرانی‌های مالی
والدین سالخورده به دلیل بازنشستگی، افزایش هزینه های مراقبت‌های بهداشتی یا پس انداز ناکافی با چالش های مالی مواجه می‌شوند که باعث نگرانی و ناراحتی آنها خواهد شد.
- راه حل: معمولا در این بخش فرزندان و سایر اعضای خانواده به سالمندان کمک مالی کرده و یا از بیمه تکمیلی و بیمه بازنشستگی خود برای مسائل درمانی استفاده می‌شود.
نیازهای مراقبتی
والدین سالخورده به کمک بیشتری برای انجام فعالیت‌های روزانه نیاز دارند که باعث می‌شود بسیاری از فرزندان نقش‌های مراقبتی را بر عهده بگیرند، که از نظر جسمی و احساسی سخت است.
راه‌حل: کمک گرفتن از پرستار سالمند در منزل بسیار کمک کننده است و بار روی دوش اعضای خانواده را کاهش می‌دهد.
چگونه هنگام برخورد با والدین سالخورده صبور باشیم
در مورد تغییرات فیزیکی و ذهنی که با افزایش سن رخ می دهد بیشتر مطالعه کنید زیرا درک این تغییرات می‌تواند به شما کمک کند تا با والدین مسن خود همدلی کنید و صبورتر باشید.
خود را به جای آنها بگذارید و سعی کنید دیدگاه آنها را درک کنید. افزایش سن باعث از دست دادن استقلال می‌شود و همین موضوع برای آنها بسیار دشوار خواد بود. بنابراین همدلی به شما کمک می‌کند تا دلسوزانه‌تر و صبورانه‌تر پاسخ دهید.
انتظارات خود را با توجه به توانایی های فیزیکی و شناختی آنها تنظیم کنید. یعنی از ابتدا بدانید که کارها ممکن است بیشتر طول بکشد یا نیاز به تلاش بیشتری توسط آنها باشد. تعیین این انتظارات واقع بینانه باعث کاهش ناامیدی و بهبود صبر شما می‌شود.
ایجاد تعادل بین مسئولیت های شما و مراقبت از خودتان نیز بسیار مهم است. برای نیازهای خود، مانند ورزش، سرگرمی‌ها، استراحت و معاشرت، زمان اختصاص دهید. زیرا این کارها کمک می‌کنند در برخورد با والدین سالخوره صبورتر و شاداب‌تر باشید.
برقراری ارتباط موثر با سالمندان
برای برقراری ارتباط موثر با سالمندان باید نیازهای آنها را در نظر بگیرید که ممکن است بر توانایی های ارتباطی آنها نیز تأثیر بگذارد. در ادامه چند راه برای برقراری ارتباط موثر با سالمندان ذکر شده است.
واضح و با سرعت مناسب صحبت کنید
آهسته صحبت کنید و به طور واضح حرف خود را بیان کنید تا به آنها کمک کنید راحت‌تر موضوع را متوجه شوند. صدای خود را کمی بالا ببرید، زیرا ممکن است برخی از افراد مسن دچار کم شنوایی شوند.
ارتباط چشمی را حفظ کنید
مستقیماً به شخصی که با او ارتباط برقرار می کنید نگاه کنید، زیرا نشان دهنده توجه است و به او کمک می کند تا روی گفتگو تمرکز کند و بدانید که برای شما مهم است.
از زبان ساده استفاده کنید
از اصطلاحات پیچیده یا اصطلاحات فنی استفاده نکنید و در عوض، جملات ساده و مختصر را انتخاب کنید که به راحتی قابل درک می‌باشند.
به آنها زمان بدهید
افراد مسن در پردازش اطلاعات یا پاسخ دادن کمی تاخیر دارند. به آنها فرصت کافی برای فکر کردن و صحبت کردن بدون عجله را بدهید. صبور باشید و از قطع صحبت آنها خودداری کنید.
سؤالات باز بپرسید
به جای سؤالاتی با جواب بله یا خیر، سؤالاتی بپرسید که پاسخ های متفکرانه و دقیق را نیاز دارد. این کار به گفتگوی جریان دار و گفتن اطلاعات معنی‌دار کمک می‌کند.
ابراز همدلی و احترام
با افراد مسن با احترام رفتار کنید و تجربیات زندگی آنها را بشنوید. برای ایجاد یک محیط امن برای آ‌ها، از لحن گرم و دوستانه استفاده کنید.
از نشانه های غیرکلامی استفاده کنید
ارتباطات غیرکلامی مانند تکان دادن سر، لبخند زدن و استفاده از حرکات دست، درک متقابل را افزایش داده و حس حمایت و ارتباط را بهتر منتقل می‌کند.
تکرار کنید
اگر فرد سالخورده در درک مشکل دارد، سعی کنید پیام خود را با استفاده از کلمات مختلفی تکرار کنید.
برخورد درست با والدین سالمندی که دچار آلزایمر هستند
- با نظارت بر خروجی ها و ایمن سازی آنها، خطر خروج ناگهانی آنها را کاهش دهید.
- از سرزنش یا تصحیح اشتباهات خودداری کنید، در عوض پیشنهادهای ملایم ارائه دهید.
- از جلو به فرد نزدیک شوید تا او را مبهوت نکنید.
- مدیریت امور مالی و اداری را برای آنها به عهده بگیرید.
- به تعامل با فرد سالخورده دچار آلزایمر ادامه دهید، حتی اگر متوجه نشود.
- سوالات ساده بپرسید و به آنها زمان بدهید تا پاسخ دهند.
- از نام آنها استفاده کنید و برای کمک به تمرکزشان تماس چشمی برقرار کنید.
- استفاده عوامل حواس پرتی مانند تلویزیون یا رادیو را به حداقل برسانید.
- با ملایمت و اطمینان خاطر صحبت کنید.
- از سرزنش در هنگام سردرگمی بپرهیزید.
- به صحبت با آنها ادامه دهید حتی اگر آنها متوجه نمی شوند.
- از شوخ طبعی بدون تمسخر کردن استفاده کنید.
نحوه برخورد با والدین سالمند غیرمنطقی
روابط والدین و فرزند با رسیدن به بزرگسالی تغییر می کند و نقش های شما ممکن است تغییر کند. اما اگر با افزایش سن والدین شما سخت‌تر و سخت‌تر شوند یا غیرمنطقی به نظر برسند، چه؟ چگونه می توانید صبور و محترم باشید و در عین حال آرامش خود را حفظ کنید؟
مرزهای واضحی را ترسیم کنید
دکتر استیون زاریت، پروفسور و رئیس بخش توسعه انسانی و مطالعات خانواده می‌گوید: والدین ممکن است از شما خواسته‌هایی داشته باشند که شما نمی‌خواهید یا نمی‌توانید آنها را انجام دهید.
او می‌گوید «اگر نمی‌توانید کاری را انجام دهید، لازم نیست دلیل بیاورید یا سعی کنید در یک بحث پیروز شوید. فقط به تصمیم خود مبنی بر عدم ارائه این کمک پایبند باشید و مکالمه را پایان دهید.»
بدانید چه چیزی را نمی توانید کنترل کنید
کریستینا ایروینگ، مددکار اجتماعی بالینی می‌گوید: «من فکر می‌کنم یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای مراقبان و پرستاران، شناسایی مواردی است که می‌توانند کنترل کنند و نمی‌توانند کنترل کنند.»
برای مثال، ممکن است بخواهید والدینتان بهتر غذا بخورند، از عصا استفاده کنند یا در خانه بمانند اما آنها می‌گویند نه. بنابراین در انتها آنها هستند که پیروز می‌شوند. زمانی که والدینتان به کمک نیاز دارند بزرگسال باشید و به نقش کودکی خود برنگردید. اضطراب و ترس در مورد آنچه قرار است اتفاق بیفتد، و همچنین احساس گناه نیز می‌تواند در شما ایجاد شود. اما باید با اطمینان کار خود را انجام دهید.
نقش خود را بشناسید
فکر کردن به دلایلی که ممکن است والدینتان با شما مشاجره کنند بسیار کمک کننده است. یک مورد خشم و ترس خودشان از نیاز به کمک است، زیرا هیچ کس دوست ندارد احساس وابستگی کند. … همچنین به خاطر داشته باشید که شما فرزند آنها هستید و آنها ممکن است نخواهند از شما نصیحتی بپذیرند.
کمک از مشاور
در صورتی که نتوانید ارتباط موثری با والدین سالخورده خود برقرار کنید بهتر است از مشاور خانواده کمک گرفته و راه‌های برخورد صحیح را از او بیاموزید.
برخورد با والدین سالمند بهانه گیر
برخورد با والدین سالخورده ای که مکرراً بهانه می آورند بسیار سخت است. بهتر است از راه‌های زیر برای برخودرد با این عزیزان استفاده کنید.
1. آرام و صبور باشید. حتی اگر احساس ناامیدی می کنید، عصبانی شدن فقط اوضاع را بدتر می کند.
2. هنگام صحبت با آنها لبخند بزنید و تماس چشمی را حفظ کنید.
3. آنها را در گفتگوهای مثبت در مورد گذشته خود، مانند روزهای مدرسه، زادگاه یا سرگرمی هایشان، برای تقویت روحیه شان شریک کنید.
4. به آنها در فعالیت‌ها یا کارهای خانه کمک کنید،
5. آنها را به پیاده روی یا مکان های مختلف ببرید.
6. آنها را در آغوش بگیرید، اما اگر مقاومت کردند به حریم شخصی آنها احترام بگذارید.
8. اگر هیچ یک از این رویکردها جواب نداد و شرایط دشوار شد، به آنها فضایی برای آرامش و تفکر بدهید، به خصوص اگر آنها مرتباً شما را برای چیزهایی سرزنش می کنند.
البته فاصله گرفتن از والدین سالمند بهانه گیر نیز یک راه برخورد است که کاملا شخصی بوده و باید با نظر دو طرف انجام شود.
اهمیت و زندگی با والدین سالمند از نظر فرهنگ دینی در ایران
در ایران، فرهنگ عمیقاًبر ارزش سالمندان تأکید دارد. تکریم و احترام به سالمندان صرفاً یک امر رسمی نیست، بلکه یک جنبه اساسی از شیوه زندگی ما است. ادیان ما به ما می‌آموزند که در دوران پیری همیشه سلامت والدین خود را در اولویت قرار دهیم و از هر کاری که باعث ناراحتی آنها می شود خودداری کنیم.
سالمندی یک عنصر ضروری و گرامی در ساختار خانواده است که اغلب به نقطه کانونی وجود ما تبدیل می شود. حضور نسل‌های بزرگتر در خانه‌های ما موجبات فراوانی برکات الهی را فراهم می‌کند. در نتیجه، حتی اگر افزایش سن ممکن است باعث تغییرات رفتاری در این افراد شود، برای کودکان ضروری است که یاد بگیرند چگونه چنین تغییراتی را طی کنند و با والدین مسن خود همزیستی هماهنگ کنند.
پیشگیری از افسردگی دوران کهنسالی
برای جلوگیری از افسردگی دوران سالمندی و برخورد مؤثر با والدین، چند استراتژی مبتنی بر توصیه های روانشناختی وجود دارد:
به طور منظم با والدین خود در مورد احساسات، نگرانی ها و تجربیات خود گفتگو کنید. گوش دادن به سخنانشان به آنها کمک می‌کند احساسات خود را بیان کنند و شما با اعتبار بخشیدن به احساسات آنها، فضای امنی را ایجاد خواهید کرد تا هرگونه نگرانی یا اضطراب را که می‌تواند باعث افسردگی شود از بین ببرید.
والدین خود را تشویق کنید تا فعالیت بدنی منظمی داشته باشند، زیرا ورزش با بهبود سلامت روانی و کاهش علائم افسردگی مرتبط است. کمک به آنها برای یافتن فعالیت‌هایی که از آن لذت می‌برند، اعم از پیاده روی، شنا، یوگا یا رقص می‌تواند بسیار مفید باشد.
ایجاد یک شبکه حمایتی در اطراف والدینتان مانند گروه دوستان یا آشنایان نیز بسیار مفید است که باعث گفتگوی بیشتر، خنده، سرگرمی و شادی آنها شده و باعث پیشگیری از افسردگی دوران کهنسالی می‌شود.
راهنمایی از مشاور خانواده برای برخورد با والدین
راهنمایی از مشاور خانواده هنگام برخورد با والدین سالمند از چیزی که فکر می‌کنید مفیدتر است. با افزایش سن والدین، آنها با چالش‌های جسمی، عاطفی و ذهنی زیادی روبرو می‌شوند که هم برای آنها و هم برای فرزندانشان سخت و طاقت فرسا است. یک مشاور خانواده با تخصص و تجربه‌ای که در این زمینه دارد، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار شما گذاشته و به مشا کمک می‌کند بهترین رویکرد را برای برخورد با والدین سالمند انتخاب کنید.
مشاور می تواند فضایی امن و بدون قضاوت ایجاد کند که در آن، افکار و نگرانی‌های همه شنیده می‌شود و توصیه‌های عملی در مورد استراتژی‌های ارتباطی مؤثر ارائه می‌شود.
مراقبت از والدین سالمند از نظر جسمی و روحی خسته کننده است و منجر به افزایش سطح استرس در بین اعضای خانواده می‌شود. مشاور خانواده در این زمینه راهبردهای مقابله‌ای و حمایت عاطفی را ارائه می‌دهد.
توصیه می شود در مواقعی که تغییرات یا چالش های قابل توجهی برای برخورد با والدین سالمند دارید، حتما از یک مشاور خانواده آنلاین راهنمایی بگیرید و به صورت چت متنی، تماس صوتی و تصویری با او گفتگو کنید.
منابع:
