روماتیسم ستون فقرات (اسپوندیلیت آنکیلوزان) و همه راه‌های درمان

برای کسانی که مبتلا به روماتیسم ستون فقرات هستند، این یک واقعیت تلخ است که هر روز صبح با یک درد آزاردهنده در پشت خود از خواب بیدار شوند. این بیماری مزمن، نوعی آرتریت است که مهره‌ها و مفاصل ستون فقرات را درگیر کرده و همراه همیشگی در زندگی شما خواهد بود. اسپوندیلیت آنکیلوزان بین 3 تا 13 نفر در هر 1000 نفر را مبتلا می‌کند و در مردان شایع تر از زنان است.

روماتیسم ستون فقرات یا اسپوندیلیت آنکیلوزان از گردن تا کمر، و حتی بر استخوان‌های خارجی مانند استخوان خاجی و لگن تأثیر می‌گذارد و مجموعه‌ای از چالش‌ها را به همراه دارد. با پیشرفت بیماری، استخوان‌های جدید شکل می‌گیرد و ترکیب شدن مهره ها به یکدیگر و تغییر وضعیت بدن به گونه‌ای می‌شود که هم قابل مشاهده و هم ناتوان کننده خواهد بود. در این مقاله از مجله سلامت، به پیچیدگی‌های زندگی با روماتیسم ستون فقرات می‌پردازیم، و راه‌هایی را بررسی می‌کنیم که از طریق آن‌ها زندگی کمی بهتر و قابل تحمل‌تر خواهد شد. در هر لحظه می‌توانید با پزشک آنلاین ارتباط گرفته و از او درمورد بیماری خود راهنمایی بگیرید.

روماتیسم ستون فقرات چیست؟

روماتیسم ستون فقرات (اسپوندیلیت آنکیلوزان) یک نوع آرتریت است که با گذشت زمان باعث جوش خوردن استخوان‌های ستون فقرات می‌شود و انعطاف پذیری آن نیز کم شده و باعث درد، سفتی و محدودیت حرکتی و همچنین درد کمر می‌شود. اسپوندیلیت آنکیلوزان می‌تواند باعث درد لگن، گرفتگی و تورم در مفاصل نیز بشود.

نشانه بارز روماتیسم ستون فقرات، التهاب در مفاصل ساکروایلیاک است که مفاصل قاعده ستون فقرات و لگن هستند. این التهاب درواقع نشانه شروع بیماری است و اگر کنترل نشود به مفاصل دیگر سرایت کرده و مهره‌ها را به هم جوش می‌دهد. این موضوع منجر به از دست دادن دائمی انعطاف پذیری و تحرک خواهد شد. البته برخی از افراد ممکن است درد شدید و مداوم را تجربه کنند و برخی دیگر ممکن است فقط متوجه علائم خفیفی شوند.

علائم روماتیسم ستون فقرات

این بیماری در هر سنی ممکن است بروز کند اما معمولا بین 17 تا 45 سالگی علائم خود را نشان می‌دهد. علائم روماتیسم ستون فقرات بسیار شبیه باد هستند یعنی به صورت موجی می‌آیند و می روند.

افراد مبتلا به روماتیسم ستون فقرات علائم زیر را خواهند داشت:

• یک درد عمیق در پشت که باعث خشکی و سفت شدن بدن می‌شود.
• دردهای شدید در لگن و مفاصل
• درد آزاردهنده ای در گردن
• به سختی تنفس کردن
• تب
• مشکل در بینایی
• کاهش وزن
• خستگی زیاد
• کاهش ناگهانی اشتها
• اسهال
• بثوراتی در پوست

نحوه تشخیص

تشخیص روماتیسم ستون فقرات معمایی است که نیاز به کنار هم گذاشتن دقیق علائم، سابقه پزشکی و چند مورد دیگر دارد. پزشک پس از شنیدن حرف‌های شما، آزمایش و تصویربرداری را تجویز خواهد کرد تا میزان و شدت بیماری تشخصی داده شود.

آزمایش خون برای روماتیسم ستون فقرات

با آزمایش ژن HLA-B27، پزشک می‌تواند نشانه‌های روماتیسم نخاعی را بررسی کند. زیرا این ژن مانند یک اثر انگشت نادر است که منحصر به افرادی است که معمولا این بیماری را دارند. البته فقط به این دلیل که ممکن است حامل این ژن باشید،  لزوماً به این بیماری مبتلا نخواهید شد. درواقع آزمایش روماتیسم به پزشک کمک می‌کند تا جستجو را محدود کند.

دستگاه های تصویر برداری

MRI مانند یک عکاس حرفه‌ای، عکس‌های فوری با وضوح بالا از ستون فقرات ثبت می‌کند. ضمن اینکه اشعه ایکس مانند ذره بین یک کارآگاه است که به دنبال سرنخ هایی در ساختار استخوان است. به این ترتیب تصویربرداری دقیقی از ستون فقرات انجام خواهد شد که روماتیسم ستون فقرات را آشکارخواهد کرد.

عوارض روماتیسم ستون فقرات (اسپوندیلیت آنکیلوزان)

روماتیسم ستون فقرات می‌تواند عواقب گسترده ای داشته باشد و از ستون فقرات فراتر رفته و سایر قسمت های بدن را نیز گرفتار کند. این بیماری علاوه بر کمردرد، مفاصل لگن، شانه ها، زانوها و حتی دنده‌ها را نیز ملتهب می‌کند. علاوه بر این، افرادی که با اسپوندیلیت آنکیلوزان زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض شکستگی ستون فقرات هستندو باید بیشتر مراقب خود باشند.

با پیشرفت بیماری، طیف وسیعی از عوارض دیگر نیز پدیدار می‌شود. ستون فقرات ممکن است سفت و غیر قابل انعطاف شود که منجر به انحنای ستون فقرات به نام کیفوز می‌شود. پوکی استخوان یا استخوان های شکننده، یکی دیگر از پیامدهای این بیماری است. علاوه بر این، روماتیسم ستون فقرات چشم‌ها را نیز با مشکل مواجه می‌کند باعث التهاب دردناک و حساسیت به نور می‌شود. مشکلات قلبی از جمله التهاب آئورت، آریتمی قلبی و بیماری عضله قلب نیز ممکن است رخ دهد. علاوه بر این، درد قفسه سینه همراه با التهاب فک و آسیب عصبی در قسمت پایین کمر تداخل می‌کند و باعث ایجاد وضعیتی بسیار بد می‌شود.

علت ایجاد روماتیسم ستون فقرات چیست؟

هرچند که علت دقیق روماتیسم ستون فقرات ناشناخته باقی مانده اس اما تحقیقات نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ایجاد آن دارند. یکی از نشانگرهای ژنتیکی HLA-B27، با افزایش خطر ابتلا به این بیماری مرتبط است. با این حال، همه کسانی که این ژن را دارند، لزوماً به روماتیسم ستون فقرات مبتلا نمی‌شوند. در واقع، 80 درصد از کودکانی که ژن جهش یافته را از والدین مبتلا به این بیماری به ارث می‌برند، دیگر به آن مبتلا نمی‌شوند.

علاوه بر این، برخی از بیماری‌های زمینه‌ای ممکن است استعداد فرد را برای ابتلا به روماتیسم ستون فقرات افزایش دهد که شامل بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و پسوریازیس است. با اینکه این بیماری‌‌ها از روماتیسم نخاعی متمایز هستند، اما می‌توانند محرک‌های ژنتیکی و محیطی مشترکی داشته باشند و احتمال ابتلای فرد به این بیماری را افزایش دهند.

بیشتر بدانید: روماتیسم خاموش

تفاوت دیسک کمر با روماتیسم ستون فقرات

دو بیماری متمایز که اغلب اشتباه گرفته می‌شوند همین بیماری دیسک کمر و روماتیسم ستون فقرات هستند.

روماتیسم ستون فقرات یک بیماری التهابی است که ستون فقرات را تحت تأثیر قرار می‌دهد و معمولاً مردان جوان را گرفتار می‌کند. یکی از ویژگی های کلیدی روماتیسم ستون فقرات این است که درد با عدم تحرک در آن، بدتر می‌شود که با حرکت بهبود می‌یابد. در مقابل، بیماری دیسک کمر اغلب با استراحت کاهش می‌یابد و با حرکت تشدید می‌شود.

هرچند که هر دو بیماری باعث کمردرد می‌شوند اما تفاوت های قابل توجهی هم دارند. روماتیسم ستون فقرات با درد متناوب و مکرر مشخص می‌شود که ممکن است به درمان نیز پاسخ ندهد، در حالی که بیماری دیسک کمر با درد ناگهانی و شدید مشخص می‌شود و به پاها یا باسن کسترش می‌یابد. روش‌های تشخیصی نیز متفاوت است، بیماری دیسک کمر معمولاً از طریق MRI و آزمایش‌های عصبی و عضلانی تشخیص داده می‌شود، و روماتیسم ستون فقرات از طریق اشعه ایکس لگن و ستون فقرات و همچنین آزمایش ژنتیک تشخیص داده می‌شود. علاوه بر این، روماتیسم ستون فقرات دارای یک بخش ارثی است، در حالی که بیماری دیسک کمر اینطور نیست.

ایا روماتیسم ستون فقرات خطرناک است؟

با گذشت زمان، روماتیسم ستون فقرات به تدریج زندگی روزمره شما را بیش از پیش تحت تاثیر قرار می‌دهد. البته این بیماری به شدت ناتوان کننده یا تهدید کننده زندگی نیست و باید راه کنار آمدن با آن و یا بهبود علائم آن را آموخت. یکی از نگرانی‌های اصلی، درد مفاصل است که می‌تواند کارهای روزمره را با مشکل مواجه کند.

روماتیسم ستون فقرات حتی منجر به طیف وسیعی از محدودیت ها در زندگی می‌شود و از دشواری در راه رفتن گرفته تا خم شدن انجام کارهای ساده‌ای مانند لباس پوشیدن یا انجام کارهای شخصی. با گذشت زمان، این محدودیت‌ها باعث ایجاد مشکلات روحی نیز می‌شوند و حس ناامیدی، اضطراب و افسردگی را ایجاد می‌کنند. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده که افراد مبتلا به روماتیسم ستون فقرات به دلیل تأثیر این بیماری بر تراکم استخوان، در معرض خطر پوکی استخوان نیز قرار دارند. بنابراین معمولا روماتیسم ستون فقرات خطرناک نیست اما تاثیرات منفی آن بر زندگی زیاد است.

بیشتر بدانید: انحراف ستون فقرات

راه های درمان روماتیسم ستون فقرات

هدف نهایی درمان روماتیسم ستون فقرات، کاهش درد و سفتی و در عین حال پیشگیری یا به تاخیر انداختن عوارض و تغییر شکل ستون فقرات است. در صورت تشخیص زودهنگام، اسپوندیلیت آنکیلوزان با موفقیت کنترل شده و به بیماران اجازه می‌دهد کیفیت زندگی بالایی داشته باشند.

The treatment for spinal arthritis depends on many factors. They may include your age, level of pain, type and severity of arthritis and personal health goals.

درمان آرتریت ستون فقرات به عوامل زیادی بستگی دارد که شامل سن، سطح درد، نوع و شدت آرتریت و اهداف سلامت شخصی شما باشند.

hopkinsmedicine.org

داروی درمان روماتیسم ستون فقرات

داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ناپروکسن سدیم و ایبوپروفن معمولاً برای کاهش علائم اسپوندیلوآرتریت محوری و اسپوندیلوآرتریت محوری غیررادیوگرافی تجویز می‌شوند. این داروها به طور موثر التهاب، درد و سفتی را کاهش می‌دهند و البته ممکن است خطراتی مانند خونریزی دستگاه گوارش را نیز به همراه داشته باشند.

داروهای دیگری مانند قرص سولفاسالازین می‌توانند به کاهش تورم و درد مفاصل کمک کنند. در میان نسل جدیدتر داروهای ضد روماتیسمی، فرمولاسیون IL-17 و TNF در کنترل التهاب و اصلاح پاسخ سیستم ایمنی استفاده می‌شوند هنگامی که علائم شدید می شوند، کورتیکواستروئیدها ممکن است به صورت داخل وریدی تجویز شوندکه همان آمپول روماتیسم ستون فقرات هستند و به طور موقت از التهاب و درد جلوگیری می‌کنند.

درمان روماتیسم ستون فقرات با ورزش

ورزش نقش مهمی در مدیریت روماتیسم ستون فقرات دارد، پس از تشخیص اسپوندیلیت آنکیلوزان، پزشک معمولاً بیماران را به فیزیوتراپیست ارجاع می‌دهد که یک برنامه ورزشی شخصی دریافت کنند. این برنامه برای کمک به بیماران در حفظ دامنه حرکتی و کاهش سفتی بدن طراحی خواهد شد.

ورزش برای درمان روماتیسم ستون فقرات دارای حداقل خطرات و عوارض جانبی است. بیماران می توانند تمرینات توصیه شده از جمله فعالیت های کششی و تقویتی را در خانه خود انجام دهند. البته متخصصان توصیه می‌کنند برای اطمینان از تکنیک مناسب و حداکثر فایده، ورزش را تحت نظارت متخصص انجام دهید. یکی از لذت‌بخش‌ترین جنبه‌های فیزیوتراپی، آب درمانی است که شامل ورزش در آب گرم، همراه با ماساژهای تسکین‌دهنده و تکنیک‌های آرام‌سازی برای کاهش تنش عضلات است.

تغذیه مناسب

تغذیه اثرات زیادی در بهبود و درمان ندارد اما تحقیقات نشان داده که مصرف غذاهای ضد التهابی غنی از اسیدهای چرب امگا 3 می‌تواند به کاهش علائم روماتیسم ستون فقرات کمک کند و باعث کاهش فشار و درد شود.

درمان گیاهی روماتیسم ستون فقرات

البته درمان گیاهی نمی‌تواند به طور کامل این بیماری را درمان کند اما جزو درمان‌‌های آرامش‌بخش به حساب می‌آید که کمی علائم را کنترل می‌کند. سیر، دارچین، آویشن، زنجبیل، زردچوبه، چای سبز، فلفل سیاه و فلفل قرمز گیاهانی هستند که برای کنترل علائم روماتیسم ستون فقرات توصیه شده‌اند.

جراحی؛ آخرین راه حل

در موارد شدید، ممکن است برای درمان روماتیسم ستون فقرات جراحی لازم باشد که شامل جایگزینی مفاصل آسیب دیده ران یا اصلاح ناهنجاری‌های ستون فقرات است. جراحی معمولا برای بیماران مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان پیشرفته که درد شدید، بی حسی یا گزگز در پاهای خود را تجربه می‌کنند، یا کسانی که دارای ناهنجاری های شدیدی در ستون فقرات هستند، توصیه می‌شود که شامل تعویض مفصل یا جراحی ترمیم مفصل خواهد بود.

آمپول روماتیسم ستون فقرات

کورتیکواستروئیدهای داخل وریدی نیز در مواردی برای این بیماران تجویز می‌شود. تزریق آمپول حتما باید با تجویز پزشک بوده و براساس وضعیت شما تجویز شود. بهتر است با یک دکتر ارتوپد آنلاین برای دریافت آمپول روماتیسم ستون فقرات مشورت کرده و از تزریق خودسرانه آن پرهیز کنید.

درمان قطعی روماتیسم ستون فقرات

روماتیسم ستون فقرات درمان قطعی ندارد و میهمانی است که تا آخر عمر در کنارتان خواهد بود. اما با درمان‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، می‌توانید این بیماری را مدیریت کرده و علائم آن را به شدت کاهش دهید. بنابرای درمان قطعی روماتیسم ستون فقرات در حال حاضر امکانپذیر نیست و باید با آن کنار بیایید.

عاقبت بیماران روماتیسم ستون فقرات

زندگی با روماتیسم ستون فقرات کمی غیرقابل پیش بینی است زیرا تأثیر این وضعیت از فردی به فرد دیگر متفاوت است. یعنی برخی از افراد ناراحتی خفیفی دارند، در حالی که برخی دیگر با چالش‌های شدیدتری مواجه هستند. خوشبختانه، پیشرفت‌های اخیر در درمان‌های پزشکی نوید قابل توجهی را در کاهش یا حتی توقف پیشرفت بیماری نشان داده است. با این حال، پیش‌بینی میزان بدتر شدن روماتیسم ستون فقرات کمی دشوار است و بدون درمان و مراقبت مناسب، ممکن است به مرور زمان بدتر شود.

منابع:

spine-health.com

hopkinsmedicine.org