آزمایش پروستات / آزمایش پروستات در خون و تفسیر آن

آزمایش پروستات اصطلاحی است که برای آزمایش تشخیص بیماری‌های پروستات به کار می‌رود. این آزمایش که در واقع غربالگری سلامت پروستات در مردان است، سطح آنتی ژن‌های اختصاصی پروستات یا PSA (prostate-specific antigen) را در خون افراد بررسی می‌کند. در صورت مشاهده نتایج غیرعادی در این آزمایش، به کمک روش‌های تشخیصی دیگر مثل عکس‌برداری و بیوپسی، نوع و شدت بیماری را می‌توان شناسایی کرد. برای این کار اگر نیاز به نظر متخصصین را دارین می‌توانید از بخش دکتر اورولوژیست آنلاین استفاده کنید و با پزشک مورد نظر به صورت آنلاین گفتگو کنید.

درخواست آزمایش در منزل

این آزمایش از طریق تشخیص سرطان‌های تهاجمی پروستات که نیاز به درمان فوری دارند یا سرطان‌هایی با رشد آهسته که هیچ علامتی ایجاد نکرده‌اند، به حفظ سلامت مردان کمک می‌کند. هرچه این بیماری زودتر تشخیص داده شود، روش‌های درمانی به کار گرفته شده مفیدتر خواهد بود. از سوی دیگر می‌توان از عوارض جانبی درمان‌های مختلف هم پیشگیری کرد. به طور کلی پزشکان معتقدند که آزمایش غربالگری پروستات می‌تواند احتمال مرگ مردان را در اثر این بیماری کاهش دهد. این مقاله شما را با آزمایش پروستات و چگونگی انجام و تفسیر آن آشنا می‌کند.

پروستات چیست

غده پروستات یک غده کوچک به اندازه گردو یا توپ پینگ پونگ است که درست زیر مثانه قرار دارد. این غده با نقشی که در تولید و تنظیم منی دارد، یکی از مهم‌ترین بخش‌های سیستم تولید مثل مردان است. تغییراتی که به دلیل بیماری یا افزایش سن در پروستات ایجاد می‌شود، می‌تواند منجر به مشکلات ادراری یا عوارض دیگر شود.

به طور کلی پروستات وظایف مهمی در بدن مردان دارد. همان‌طور که گفتیم مهم‌ترین این نقش‌ها تولید مایع منی است. علاوه بر این، پروستات در تنظیم هورمون هم موثر است و به تنظیم جریان ادرار کمک می‌کند. با بالا رفتن سن، احتمال بروز اختلال در عملکرد این غده هم افزایش می‌یابد. شایع‌ترین این مشکلات التهاب پروستات، بزرگ شدن غده و سرطان آن است.

ضعف کنترل مثانه یا جریان ضعیف ادرار جزو نخستین نشانه‌های این مشکلات هستند. آزمایش پروستات یا PSA یکی از مهم‌ترین تست‌های تشخیصی برای شناسایی مشکلات این غده است. البته معاینه پروستات توسط پزشک از طریق قرار دادن انگشت در راست روده هم در چکاپ‌های دوره‌ای برای کسانی که به اختلالات آن دچار هستند توصیه می‌شود.

درباره سونوگرافی پروستات و انجام آن در منزل بیشتر بدانید

آزمایش پروستات چگونه است

آزمایش پروستات نوعی آزمایش خون است که عمدتا برای غربالگری سرطان پروستات استفاده می‌شود. این آزمایش میزان آنتی ژن اختصاصی پروستات یا PSA را در خون شما اندازه‌گیری می‌کند. PSA پروتئینی است که توسط بافت سرطانی یا غیرسرطانی پروستات تولید می‌شود. این پروتئین بیش‌تر در مایع منی وجود دارد؛ اما مقدار کمی از آن هم به جریان خون راه می‌یابد. این آزمایش مقادیر PSA در خون را بررسی می‌کند.

معمولا گفته می‌شود که سطح بالای آن می‌تواند یکی از نشانه‌های ابتلا به سرطان پروستات در مردان باشد. البته عوامل دیگری مثل التهاب و بزرگ شدن پروستات هم هم در افزایش سطح PSA در خون نقش دارند. پزشک با مشاهده نتایج آزمایش و معاینه و بررسی شرایط بیمار، احتمالا انجام بیوپسی یا نمونه‌برداری از بافت پروستات را تجویز می‌کند. تشخیص نهایی سرطان پروستات بر اساس نتایج بیوپسی انجام می‌شود. پزشکان توصیه می‌کنند که برای کاهش احتمال خطا در نتیجه آزمایش پروستات، ۴۸ ساعت قبل از آن از فعالیت بدنی سنگین و رابطه جنسی خودداری کنید.

آزمایش psa و بهترین سن برای انجام آن

سرطان پروستات یکی از شایع‌ترین علل مرگ ناشی از سرطان در میان مردان است. شانس ابتلا به این بیماری و سایر مشکلات مرتبط با این غده با افزایش سن بالاتر می‌رود. بنابراین پزشکان به مردان بالای ۵۰ سال توصیه می‌کنند که در چکاپ سالانه خود، سطح psa خون خود را هم اندازه‌گیری کنند. با این حال در صورت وجود سابقه بیماری یا سایر شرایط مثل چاقی یا سیگار کشیدن که شانس ابتلا به سرطان پروستات را در مردان بالا می‌برد، ممکن است ارزیابی سطح PSA از سنین پایین‌تر آغاز شود.

هزینه آزمایش پروستات

هزینه آزمایش پروستات به تنهایی زیاد نیست و مطابق تعرفه‌های سال ۱۴۰۰، کم‌تر از ۵۰ هزار تومان است. مبلغ پرداختی بابت انجام آن در آزمایش‌های دولتی بسیار کم و در آزمایشگاه‌های خصوصی کمی بالاتر است. این آزمایش به عنوان یکی از آیتم‌های آزمایش چکاپ کامل یا به تنهایی تجویز می‌شود. در صورت مشاهده نتایج مشکوک در آن، پزشک می‌تواند آزمایش‌های دیگر یا نمونه‌برداری از پروستات تجویز کند که این کار معمولا هزینه بیش‌تری خواهد داشت.

درباره آزمایش غربالگری بیشتر بدانید

نوع بیمه پایه و تکمیلی و مرکزی که آزمایش و نمونه‌برداری در آن انجام می‌شود، بر مبلغ تمام شده پرداختی تاثیر دارد. در صورتی که مرکز مورد نظر طرف قرارداد بیمه تکمیلی شما نیست، می‌توانید کل هزینه را به آزمایشگاه پرداخت کنید و با ارائه فاکتور به نمایندگی بیمه، بخش قبل توجهی از مبلغ را دریافت کنید.

نشانه های سرطان پروستات در آزمایش خون

سطح غیرطبیعی PSA در آزمایش پروستات می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به این سرطان باشد. البته تغییرات این آنتی ژن همیشه به دلیل تغییرات سرطانی بافت پروستات ایجاد نمی‌شود. بنابراین لازم است برای تشخیص دقیق سرطان پروستات، آزمایش‌های تکمیلی دیگری هم انجام شود.

با این حال پزشکان مقادیر غیر طبیعی PSA را نشانه‌ای برای بررسی‌های بیش‌تر از نظر ابتلا به این بیماری در نظر می‌گیرند.گاهی اوقات داروهای مصرفی برای رفع بزرگی پروستات یا عوامل دیگر می‌تواند باعث ایجاد نتیجه منفی کاذب در آزمایش شود. یعنی سطح PSA در محدوده طبیعی است، اما سرطان پروستات وجود دارد. بنابراین در صورتی که با علائمی مثل تکرر ادرار، وقفه یا ضعف در جریان آن، درد در هنگام نعوظ یا ادرار و وجود خون در ادرار یا منی مواجه هستید، حتما با پزشک مشورت کنید.

جواب آزمایش پروستات

همه سلول‌های طبیعی و غیرطبیعی پروستات، PSA را تولید می‌کنند. بنابراین این ماده در خون همه مردان وجود دارد. عوامل مختلفی از جمله بالا رفتن سن یا مشکلات مربوط به غده پروستات می‌تواند منجر به افزایش سطح PSA خون مردان شود. البته عوامل دیگری همچون ورزش شدید و سنگین، رابطه جنسی، مصرف برخی از داروها و… هم می‌توانند در مقدار آن اثرگذار باشند.

مقدار طبیعی این ماده در خون با توجه به سن مردان متفاوت است. مقادیر بالاتر از حد طبیعی در هر سن می‌تواند نشانه‌ای از اختلال در این غده یا زنگ خطری برای بررسی‌های بیش‌تر از نظر ابتلا به سرطان پروستات باشد. به طور کلی، میزان PSA طبیعی در سنین مختلف عبارت است از:

• سنین کم‌تر از ۵۰ سال: حداکثر سه نانوگرم در میلی‌لیتر
• بین ۵۰ تا ۶۰ سال: حداکثر ۴ نانوگرم در میلی‌لیتر
• بالاتر از ۶۰ سال: حداکثر ۵ نانوگرم در میلی‌لیتر

تست پروستات در خانه

اختلالات غده پروستات از جمله بزرگی، التهاب و سرطان آن از مهم‌ترین و شایع‌ترین مشکلات مختص مردان هستند. این مشکلات را می‌توان به راحتی از طریق آزمایش پروستات در مراحل اولیه شناسایی و از پیشرفت آن جلوگیری کرد. از آن‌جا که مردان اغلب وقت کمی را به سلامتی خود اختصاص می‌دهند، مراجعه به آزمایشگاه و انجام تست‌های تشخیصی و غربالگری همیشه یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های آن‌ها است.

اگر از جمله افرادی هستید که زمان کافی برای مراجعه به پزشک یا انجام آزمایش در آزمایشگاه ندارید و می‌خواهید این کار را به سرعت و آسان انجام دهید، آزمایش در منزل حال به شما کمک می‌کند. شما به کمک این خدمات سامانه حال می‌توانید در زمان دلخواه، بدون صرف وقت و هزینه زیاد در خانه یا هر مکان دیگری آزمایش پروستات خود را انجام دهید. ضمنا نتیجه آن هم در سریع‌ترین زمان ممکن برای شما ارسال خواهد شد.

بهترین پزشک برای خواندن جواب آزمایش پروستات

انجام آزمایش پروستات تنها بخشی از فرآیند تشخیص مشکلات مربوط به این غده است. شما برای رسیدن به نتیجه مناسب باید از یک پزشک متخصص و حرفه‌ای برای تفسیر آزمایش خون خود کمک بگیرید. در مورد تفسیر آزمایش پروستات، یک پزشک متخصص اورولوژی (مجاری ادراری و تناسلی) مناسب‌ترین فرد برای راهنمایی شما است. این پزشکان با بررسی نتایج آزمایش، معاینه، انجام تست‌های تکمیلی، نمونه‌برداری و ارزیابی سایر شرایط افراد می‌توانند بیماری را شناسایی و اقدامات درمانی را آغاز کنند. اگر در حال حاضر امکان مراجعه حضوری و مشورت با متخصص ارورلوژی برای شما امکان‌پذیر نیست، می‌توانید از مشاوره آنلاین حال کمک بگیرید. پزشکان این سامانه به صورت ۲۴ ساعته و در تمام روزهای هفته آماده پاسخگویی به سوالات و ارائه راهکارهای لازم به شما هستند.

منابع

https://www.nhs.uk/conditions/prostate-cancer/psa-testing/

https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/psa-test/about/pac-20384731

https://www.cancer.gov/types/prostate/psa-fact-sheet

https://medlineplus.gov/lab-tests/prostate-specific-antigen-psa-test/

https://www.medicalnewstoday.com/articles/319859

سوالات متداول