علت سرگیجه که همان احساس چرخش سر است میتواند متنوع باشد؛ و حالتی است که انگار اتاق یا محیط اطراف به صورت دورانی در اطراف فرد میچرخد. علت سرگیجه مختلف است و ممکن است در هر زمانی اتفاق بیفتد. برخی افراد ممکن است زمانی که از ارتفاع زیاد به پایین نگاه میکنند به آن دچار شوند. اما معمولا سرگیجه مداوم به وجود یک مشکل در گوش داخلی یا مغز مرتبط است. سرگیجه یک بیماری نیست؛ بلکه بیشتر یک علامت هشدار دهنده است. چنانچه برای مدتی از این عارضه رنج میبرید، میتواند از بخش پزشک آنلاین اقدام کرده و با بهترین متخصصین به صورت آنلاین و در خانه خودتان مشورت کنید.
آیا سرگیجه خطرناک است؟
سرگیجه نیاز به شناسایی علت پیدایش آن دارد که در برخی موارد میتواند خطرناک نیز باشد. در این موارد باید بلافاصله با دکتر مغز و اعصاب آنلاین مشورت کنید زیرا شناسایی علت آن میتواند شما را در بهبود سریع و دریافت داروهای مناسب کمک کند. در صورتی که به آن بی توجهی کنید ممکن است عواقب خطرناکی نیز برای شما به همراه داشته باشد.
علت سرگیجه و سنگینی سر
سرگیجه میتواند موقتی یا طولانی مدت باشد. همچنین به دلیل عفونت گوش میانی یا بارداری ایجاد شود. افراد مبتلا به اختلال گوش داخلی مثل بیماری منییر هم گاهی اوقات سرگیجه را تجربه میکنند. گرچه این عارضه در هر سنی روی میدهد اما در افراد بالای ۶۵ سال شیوع بیشتری دارد. عوامل مختلفی در ایجاد این عارضه نقش دارند. از مهمترین دلایل سر گیجه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
لابیرنتیت
این اختلال زمانی روی میدهد که بروز عفونت باعث التهاب بخش داخلی گوش شده و سیستم تعادلی را متاثر میکند. در این ناحیه عصب وستیبولوکوکلئار قرار دارد. این عصب اطلاعات مربوط به حرکت سر، وضعیت و صدا را به مغز میفرستد. فرد مبتلا به این بیماری ممکن است علاوه بر سرگیجه، کاهش شنوایی، وزوز گوش، سردرد، گوش درد و تغییرات بینایی را هم تجربه کند.
نوریت دهلیزی
عفونت گوش در این بیماری باعث تحریک یا التهاب عصب دهلیزی میشود. این بیماری شبیه لابیرنتیت است، اما مانند آن بر شنوایی فرد اثر نمیگذارد. سرگیجه ناشی از نوریت دهلیزی ممکن است با تاری دید، حالت تهوع شدید یا احساس عدم تعادل همراه باشد.
کلستئاتوم
این عارضه به دلیل رشد یک توده خوش خیم در گوش میانی ایجاد میشود که اغلب ناشی از عفونت مکرر در گوش است. این توده با رشد در پشت پرده گوش، میتواند به ساختارهای استخوانی گوش میانی آسیب برساند و منجر به کاهش شنوایی و سرگیجه شود.
بیماری منییر
این بیماری باعث تجمع مایعات در گوش داخلی میشود که میتواند منجر به حملات سرگیجه همراه با زنگ زدن گوش و کاهش شنوایی شود. منییر بیشتر در سنین بین ۴۰ تا ۶۰ سال روی میدهد. موسسه ملی ناشنوایی و اختلالات ارتباطی آمریکا تخمین میزند که در حـال حاضر ۶۱۵ هزار نفر در ایلات متحده به این بیماری مبتلا هستند و پزشکان هر ساله ۴۵۵۰۰ مورد جدید آن را تشخیص میدهند. علت دقیق بیماری منییر مشخص نیست، اما ممکن است در اثر انقباض رگهای خونی، عفونت ویروسی یا واکنش خود ایمنی ایجاد شود. همچنین برخی بروز آن را به یک ژن خاص مرتبط میدانند که میتواند باعث ایجاد این بیماری در بعضی از خانوادهها شود.
سرگیجه وضعیتی حملهای خوشخیم یا بی پی پی وی (BPPV)
گوش داخلی دارای ساختارهایی به نام اندام اوتولیت است که حاوی مایع و ذرات بلورهای کربنات کلسیم هستند. در این بیماری، بلورها جدا شده و به داخل کانالهای نیم دایرهای میافتند. در آنجا هر کریستال در حین حرکت، سلولهای حسی مو را در داخل کپسول کانالهای نیم دایرهای لمس میکند. در نتیجه مغز اطلاعات نادرستی در مورد موقعیت فرد دریافت میکند و سرگیجه چرخشی ایجاد میشود. این نوع سرگیجه به شکل دورههای کوتاه که کمتر از ۶۰ ثانیه طول میکشند، آشکار میشود و با حالت تهوع و علائم دیگر همراه است.
درباره راه های درمان سردرد خوشه ای میتوانید این مطلب را بخوانید.
البته این مواد تنها دلایل ایجاد سرگیجه نیستند. این عارضه میتواند به عوامل دیگری مرتبط باشد؛ از جمله:
- سردردهای میگرنی
- آسیب به سر
- جراحی گوش
- فیستول (نشت مایع داخلی گوش به گوش میانی به دلیل پارگی هر دو غشای بین گوش میانی و گوش خارجی)
- زونا در گوش یا اطراف آن
- اتواسکلروزیس (کاهش شنوایی به دلیل رشد غیر عادی استخوان در گوش میانی)
- سفلیس
- آتاکسی یا عدم تعادل که منجر به ضعف عضلانی میشود
- سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا
- بیماری مرتبط با مخچه
- نوروم شنوایی (رشد یک توده خوش خیم که در عصب نزدیک گوش داخلی ایجاد میشود)
- بیماری اسکلروز چندگانه یا MS
- استراحت طولانی مدت در رختخواب
- مصرف برخی از داروها
سرگیجه نشانه چه بیماری است؟
سرگیجه می تواند نشانه ای از بیماری ها و شرایط مختلف باشد. برخی از علل شایع سرگیجه عبارتند از:
1. سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم (BPPV) ?
2. بیماری منیر ?
3. نوریت دهلیزی ?️
4. لابیرنتیت ?
5. سرگیجه مرتبط با میگرن ?
6. اختلال یا آسیب گوش داخلی ?
7. بیماری حرکت ?
8. برخی داروها یا عوارض دارویی ?
9. اختلالات اضطراب یا هراس ?
10. اختلالات مغز یا سیستم عصبی مرکزی ?
تشخیص نوع بیماری با متخصص است و باید توسط پزشک و با سوالات مناسب از شما و حتی آزمایشات مورد نیاز آن را تشخیص دهد. برای این کار با دکتر مغز و اعصاب آنلاین مشورت کنید و راهنمایی بگیرید.
علت سرگیجه ناگهانی
سرگیجههای ناگهانی معمولا به دلیل تجمع کریستالهایی در گوش داخلی است و در افراد بالای ۶۵ سال شایعتر است. این حالت ممکن است با احساس سنگینی موقت سر، تهوع، گیجی و عدم تعادل همراه باشد. گاهی ممکن است ایستادن ناگهانی یا بلند شدن یکباره از رختخواب باعث ایجاد چنین سرگیجههایی شود یا در اثر ضربه به سر روی دهد. افراد مبتلا به سردردهای میگرنی هم گاهی دچار سرگیجه ناگهانی میشوند. این سرگیجهها معمولا خوش خیم هستند و بدون نیاز به درمان خاصی بعد از حدود ۱۰ دقیقه برطرف میشوند. اگر به طور مداوم چنین سرگیجههایی را تجربه میکنید، بهتر است با یک پزشک در این مورد مشاوره کنید.
علت سر گیجه و حالت تهوع
سر گیجه و حالت تهوع به صورت همزمان از شایعترین نشانههای بارداری به ویژه در نخستین ماههای آن هستند. اما عوامل دیگری هم میتوانند منجر به وقوع این دو عارضه همراه با هم شوند؛ از جمله:
- مشکلات گوارشی
- پنیک اتک و اضطراب شدید
- بیماری دیابت
- بیماریهای مرتبط با کبد یا کیسه صفرا
- سردردهای میگرنی
- اختلال در سیستم اعصاب مرکزی در اثر ضربه، سکته، تومور و…
- عدم تعادل بدن به دلیل مسافرت با قطار، هواپیما یا کشتی
- سوء مصرف مواد مخدر یا الکل
- مسمومیت غذایی یا شیمیایی
- ابتلا به عفونت شدید
این علائم گاهی بسیار خطرناک بوده و میتواند نشانهای از یک مشکل جدی در سلامتی باشد. در صورتی که تهوع و سر گیجه با تب، سردرد شدید، دردهای گوارشی و استفراغ شدید همراه بود یا بعد از وارد شدن ضربه به سر ایجاد شد، باید بلافاصله با پزشک تماس گرفت و از راهنمایی او استفاده کرد.
شما میتوانید از بخش پزشک آنلاین سایت حال با پزشکان و مشاوران آنلاین در هر ساعت از شبانه روز ارتباط برقرار کنید.
علت سرگیجه در خواب
خواب ناکافی و نامناسب از مهمترین دلایل بروز سرگیجه در هنگام خواب هستند. قرار گرفتن سر در وضعیتی نامناسب هم میتواند باعث تشدید این وضعیت شود. به جز این موارد، متخصصان معتقدند که عوامل زیر میتوانند باعث ایجاد و یا تشدید سرگیجه در هنگام خواب شوند:
- نگاه کردن طولانی مدت به نور آبی موبایل یا لپ تاپ در ساعات پیش از خواب
- مصرف نوشیدنیهای کافئیندار که در خواب اختلال ایجاد کنند.
- خوردن خوراکیهای چرب و سنگین در فاصله کوتاهی پیش از خواب
- وجود یک عفونت یا عارضه جدی در گوش یا مغز
بهتر است برای داشتن یک خواب راحت، تمرینات تنفسی و آرامشبخش پیش از خواب را فراموش نکنید و از خوردن و آشامیدن زیاد دو تا سه ساعت قبل از خواب خودداری کنید. همچنین انتخاب یک محیط ملایم و آرام و پوزیشن خواب مناسب هم میتواند در داشتن خوابی آرام به شما کند کند. برای این منظور میتوانید مقاله خواب راحت با چند راهکار ساده را از وبسایت حال بخوانید.
علت سر گیجه در بارداری
حالت تهوع و سر گیجه از مشکلات شایع دوران بارداری هستند. به نظر میرسد که تغییرات هورمونی نقش مهمی در این زمینه دارند، چون بر میزان و خصوصیات مایعات بدن تاثیر میگذارند. تغییر در مایع موجود در گوش داخلی منجر به علائم زیر خواهد شد:
- سرگیجه
- بی ثباتی همراه با عدم تعادل
- وزوز گوش و مشکلات شنوایی
- احساس پری گوش
یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ بر روی ۸۲ زن باردار انجام شد. بیش از نیمی از این افراد اعلام کردند که در شش ماهه اول سر گیجه را تجربه کردهاند. در حالی که فقط یک سوم گزارش سر گیجه در دوران بارداری مربوط به سه ماهه سوم بوده است. حالت تهوع در تمام دوران بارداری میتواند روی دهد، اما به نظر میرسد که با پیشرفت بارداری کاهش پیدا میکند. محققان اعلام کردهاند که به نظر میرسد تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث تغییراتی در گوش داخلی میشود. احتمالا با گذشت زمان، بدن زن باردار به این تغییرات عادت میکند و حالت تهوع و سرگیجه همراه آن به تدریج بهبود پیدا میکند.
البته تغییرات ناشی از وزن یا وضعیت بدن میتواند با تشدید مشکلات تعادل و سرگیجه ناشی از آن در برخی از زنان همراه شود. درمان دارویی ممکن است بر کاهش حالت تهوع، سر گیجه و سایر علائم مربوط به آن در دوران بارداری موثر باشد. اما لازم است که پیش از مصرف هر نوع دارویی در این دوره با پزشک خود مشورت کنید.
علت سرگیجه مداوم
سرگیجه گهگاه به سراغ بسیاری از افراد میآید. این سرگیجهها معمولا به دنبال سرماخوردگی، بیخوابی و یا مشکلات این چنینی بروز کرده و پس از مدت کوتاهی برطرف میشوند. اما سرگیجههای مداوم معمولا ناشی از وجود یک مشکل در مغز بوده که میتواند احساس عدم تعادل و سبکی سر را برای مدت طولانی در فرد ایجاد کنند. این نوع سرگیجهها معمولا در اثر مشکلات زیر ایجاد میشوند:
- میگرن
- اختلالات عصبی
- مسمومیت ناشی از دی اکسید کربن
- تومورهای مغزی
- افت فشار خون
- کم خونی
- افت قند خون
سرگیجه مداوم ممکن است در افراد به دلیل استرس، استفاده نکردن از عینک و… هم روی دهد که بعد از رفع این عوامل، سرگیجه هم برطرف خواهد شد. اگر علت این سرگیجهها برای شما روشن نیست، لازم است حتما با یک پزشک گفتوگو کرده و در صورت لزوم، آزمایشهای مورد نظر پزشک را انجام دهید تا امکان تشخیص و درمان این اختلال فراهم شود. برای این کار میتوانید از بخش آزمایش در منزل اقدام کرده و تمامی آزمایشات را در خانه خودتان انجام دهید.
علت سرگیجه و سردرد
انواع سردرد میتوانند با بروز سرگیجه مرتبط باشند؛ اما رایجترین نوع آن که اغلب با سرگیجه همراه میشود میگرن است. اگر میخواهید بدانید میگرن چیست مقاله مربوط به آن را بخوانید. معمولا سرگیجههای ناشی از کم آبی، کم خونی یا ورزشهای سنگین با سردرد هم همراه میشوند. این دو از علائم حمله هراس یا پنیک اتک هم میتوانند باشند. سرگیجه همراه با سردرد ممکن است نشانه عفونتهای ویروسی یا باکتریایی هم باشد. آنفولانزا، سرماخوردگی، عفونتهای سینوسی و… هم در برخی افراد با سردرد و سرگیجه همراه هستند. در صورتی که بیحسی، ضعف، اختلال تکلم و مشکلات بینایی هم به این علائم اضافه شوند، احتمال بروز سکته مغزی وجود دارد و باید کمک فوری پزشکی دریافت کرد.
سوالات پزشکی خود را میتوانید از دکتر آنلاین رایگان حال بپرسید.
علت سرگیجه صبحگاهی
بعضی افراد بعد از بیدار شدن از خواب و خروج از رختخواب دچار سرگیجه میشوند. این نوع سرگیجه به دلایل مختلفی روی میدهد؛ از جمله:
کم آبی بدن
افرادی که به دلایل مختلفی در روز قبل آب کمی نوشیده یا در اثر مصرف الکل یا فعالیت بدنی زیاد، آب زیادی از دست داده و کمبود آن را جبران نکردهاند، احتمالا در طول شب دچار کم آبی میشوند. این کم آبی میتواند با سرگیجه صبحگاهی خود را نشان دهد.
افت فشار خون
ضعف بدن، تاری دید و سرگیجه از عوارض افت فشار خون است که ممکن است به دلایل مختلف به شکل سرگیجه صبحگاهی آشکار شود. خوابیدن طولانی مدت، مصرف برخی از داروها و بیماری پارکینسون هم میتواند باعث افت فشار و سرگیجه صبحگاهی شود.
افت قند خون
هیپوگلیسمی یا قند خون پایین یکی از عوامل سرگیجه صبحگاهی است. این عارضه به ویژه در کسانی که انسولین مصرف میکنند شایع است و با نشانههایی مثل لرزش بدن، تعریق، تاری دید و گیجی همراه است.
التهاب گوش درونی یا لابیرنتیت
ساختار گوش درونی نقش مهمی در تعادل بدن دارد. به همین دلیل، التهاب این بخش میتواند باعث بروز سرگیجه در هنگام برخاستن از خواب شود.
مصرف بعضی از داروها
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن، دیورتیکها، ضد صرع، ضد افسردگیها و… ممکن است در برخی افراد باعث سرگیجه صبحگاهی شوند.
بیماری آپنه خواب
بیماری آپنه خواب با ایجاد وقفههای مداوم تنفسی در طول خواب، باعث کاهش اکسیژن بدن و در نتیجه، سرگیجه در هنگام برخاستن از خواب خواهد شد.
علت سرگیجه هنگام دراز کشیدن
شایعترین نوع سرگیجه که در هنگام دراز کشیدن روی میدهد، سرگیجه وضعیتی حملهای خوشخیم یا بیپیپیوی (BPPV) است. این نوع سرگیجه معمولا به شکل تصادفی ایجاد میشود؛ اما گاهی برخی از عفونتها، ضربات سر، دیابت، میگرن و… میتوانند در آن نقش داشته باشند. گرچه این سرگیجهها به تنهایی تهدیدی برای سلامتی نیستند، اما در صورت وجود یک عارضه جدی اثرگذار در ایجاد آن، نیاز به رسیدگی و درمان خواهند داشت. در صورتی که در هنگام دراز کشیدن، به صورت مداوم دچار سرگیجه میشوید، به دو بینی یا بیحسی بدن دچارید و یا احساس گزگز دست و پا دارید، حتما باید با یک پزشک مشورت کنید.
علت سرگیجه و سنگینی سر
سرگیجه گاهی با سنگینی سر همراه است. این عارضه ممکن است همراه با خستگی دائم بدن احساس شود. مشکلاتی که باعث ایجاد همزمان سرگیجه و سنگینی سر میشوند عبارتند از:
- اسپاسم عضلانی در ناحیه گردن
- کار زیاد و مداوم با کامپیوتر
- ضربه به سر
- افسردگی و بعضی از اختلالات روحی
- کم کاری تیروئید
- اضطراب شدید
- مشکلات مربوط به گوش داخلی
- آلرژی
این عوارض در موارد نادر میتواند نشان دهنده تومور مغزی یا سایر آسیبهای مغزی باشد. البته چنین شرایطی به تنهایی نشانه این بیماریها نیست و لازم است که علائم دیگر آن توسط پزشک بررسی و تایید شود. در هر صورت اگر احساس سرگیجه و سنگینی سر برای مدت طولانی ادامه داشت، در اولین فرصت با پزشک متخصص مشورت کنید.
علت سرگیجه در زنان
بسیاری از دلایل سرگیجه در زنان و مردان مشترک است و مختص جنسیت خاصی نیست. اما گاهی انواعی از این اختلال به هورمونها و عدم تعادل در آنها مرتبط است. مثلا دوران بارداری و به ویژه اوایل آن از دورانهایی است که زنان ممکن است در آن به سرگیجه دچار شوند. این مسئله بیشتر به تغییرات هورمونهای موجود در بدن زنان و تغییر میزان مایعات بدن آنها مرتبط است. از دیگر مواردی که ممکن است باعث سرگیجه در زنان شود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- شروع دوره قاعدگی و افت میزان هورمونهای استروژن و پروژسترون
- شروع دوران یائسگی
- مصرف قرصهای ضد بارداری
- خوردن غذاهای فراوری شده
- کم خوابی
علت سرگیجه در مردان
به نظر میرسد که دلایل بروز سرگیجه در مردان تفاوتی با زنان نداشته باشد. بیشترین عواملی که باعث ایجاد سرگیجه در مردان و زنان میشوند، التهاب گوش میانی در اثر عفونتها، انواع سردرد، استرس بیش از حد، برخی از اختلالات روحی مثل افسردگی، سرماخوردگی و آنفولانزا و… هستند. به نظر میرسد که اختلالات متابولیک مثل قند خون بالا یا پائین، فشار خون، کمبود برخی از ویتامینها و استرس شدید مردان را کمی بیشتر تحت تاثیر قرار داده و منجر به سرگیجه در آنها شود.
۹ روش کاربردی جلوگیری از سرگیجه
سرگیجههای کوتاه مدت و موقتی اغلب نگران کننده نیستند، اما میتوانند نشانهای از وجود یک مشکل در وضعیت سلامتی فرد باشند. به وسیله چند راهکار ساده زیر میتوان از بروز سرگیجه جلوگیری و یا آن را برطرف کرد:
نوشیدن آب کافی
کمبود آب یکی از شایعترین دلایل بروز سرگیجه است. اگر همراه با بروز سرگیجه، احساس خستگی و تشنگی دارید و کمتر ادرار میکنید، سعی کنید با نوشیدن آب بیشتر، هیدراته باقی بمانید.
مصرف زنجبیل
زنان باردار و افرادی که سابقه سرگیجه دارند، میتوانند با اضافه کردن کمی زنجبیل تازه یا آسیاب شده به چای یا غذای مصرفی خود از بروز آن جلوگیری و تهوع همراه سرگیجه را هم کنترل کنند. البته بهتر است پیش از شروع مصرف این ماده با پزشک خود در مورد اضافه کردن آن به رژیم غذایی خود مشورت کنید.
مصرف ویتامین C
بیمارانی که به بیماری منییر دچار هستند، میتوانند با مصرف ویتامین C بیشتر از سرگیجه ناشی از این بیماری جلوگیری کنند. خوراکیهای سرشار از ویتامین C عبارتند از:
- مرکبات
- توت فرنگی
- فلفل دلمهای
مصرف ویتامین E
ویتامین e میتواند به حفظ خاصیت ارتجاعی عروق خونی کمک کرده و از مشکلات مرتبط با گردش خون جلوگیری کند. در جوانه گندم، اسفناج، آجیل و دانهها، کیوی و… به مقدار کافی ویتامین E وجود دارد.
مصرف ویتامین D
به نظر میرسد که ویتامین D میتواند در کنترل سرگیجه وضعیتی حملهای خوش خیم نقش موثری داشته باشد.
مصرف آهن کافی
گاهی پزشک از طریق بررسی آزمایشهای بیمار تشخیص میدهد که سرگیجه او ناشی از کمبود آهن است. به کمک مصرف بیشتر گوشت قرمز، لوبیا، سبزیجات برگ سبز و… میتوان میزان آهن مورد نیاز بدن را تامین کرد.جهت مطالعه بیشتر مقالهای با عنوان کمبود آهن را بخوانید
خودآگاهی
کسب اطلاعات کافی در مورد این عارضه و شناخت ویژگیها و حساسیتهای فرد به او کمک میکند تا بتواند شرایط را مدیریت کرده و از بروز سرگیجه جلوگیری کند.
طب سوزنی
افرادی که به صورت مداوم دچار سرگیجه میشوند میتوانند با تجویز پزشک از طب سوزنی به عنوان یک راهکار مناسب برای درمان سرگیجه استفاده کنند.
فیزیوتراپی
نوع خاصی از فیزیوتراپی به نام توانبخشی دهلیزی میتواند به این افراد کمک کند. همچنین تمرینات فیزیوتراپی ممکن است باعث بهبود تعادل فرد شود.
حرف آخر
سرگیجه یک احساس ویژه است که معمولا با تاری دید، عدم تعادل و احساس سبکی سر همراه میشود. بیشتر افراد حداقل یک بار در زندگی خود چنین حالتی را تجربه کردهاند. اما شیوع آن در سالمندان بالای ۶۵ سال بیشتر است. این عارضه در میان سالمندان میتواند منجر به سقوط، شکستگی لگن و استخوانها و حتی مرگ شود. دلایل متعددی برای سرگیجه وجود دارد که مهمترین آنها، مشکلات مربوط به گوش میانی است. چنانچه به صورت مداوم دچار سرگیجه هستید، میتوانید برای تشخیص و درمان آن از مشاوران حال کمک بگیرید. علت سرگیجه باید توسط پزشک و به کمک آزمایشات مخصوص شناسایی شده تا درمان مناسب برای آن تعیین شود. تجربه شما از این اختلال چه بوده است؟
سوالات متداول
منابع
سولماز
2 سال پیش
مدیریت سایت
1 سال پیش