آزمایش کرونا چگونه انجام می شود؟

این روزها همه در مورد ویروس کرونا و بیماری ناشی از آن صحبت می­‌کنند. حتی اگر شما پیگیر اخبار هم نباشید، قطعا چیزهای زیادی درباره وضعیت انتقال، پیشگیری و درمان این بیماری شنیده­‌اید. ویروس‌­های کرونا گروه بزرگی از ویروس­‌ها هستند که باعث بروز مشکلات تنفسی در انسان و حیوانات می‌­شوند. مشکلات تنفسی ایجاد شده در اثر این نوع ویروس‌­ها می‌­توانند به سادگی یک سرماخوردگی خفیف یا به شدت ذات‌­الریه باشد. ویروس کرونای جدید که در اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی در چین شناسایی شد، یکی از انواع این خانواده است که به سرعت در جهان گسترش یافت و به پاندمی تبدیل شد. دانشمندان در سراسر جهان تلاش می­‌کنند تا به سرعت درمان مناسب و واکسنی ایمن برای مقابله با این ویروس تولید کنند. تنها راه مقابله با ویروس کرونا تا امروز، رعایت بهداشت فردی و حفظ فاصله اجتماعی است. انجام آزمایش به موقع و دقیق برای شناسایی این بیماری، می­‌تواند به درمان بهتر و پیشگیری از انتقال این ویروس به سایر افراد کمک کند. در حـال حاضر دو نوع آزمایش کرونا وجود دارد که در ادامه به بررسی ویژگی‌­های هر کدام می­‌پردازیم.

بیشتر بخوانید: تست کرونا در منزل

آزمایش تشخیصی (PCR)

آزمایش تشخیصی می­‌تواند به شما بگوید که آیا در حـال حاضر به ویروس کرونا مبتلا هستید یا خیر. در واقع این آزمایش نشان می‌­دهد که هم اکنون ویروس کرونا در بدن شما فعال است. این آزمایشی است که در صورت ارجاع پزشک برای تشخیص کووید-۱۹ بر اساس علائم موجود، باید انجام دهید. آزمایش PCR به کمک نمونه گیری از مخاط بینی یا گلوی فرد، به وسیله یک سواب و در عرض چند ثانیه انجام می‌­شود و نیازی به آزمایش خون نیست. در صورت مثبت بودن نتیجه این آزمایش، فرد باید مراحل اجرای قرنطینه و جدا ماندن از سایرین را انجام دهد. در اوایل گسترش این بیماری، محققان پزشکی جانز هاپکینز این آزمایش غربالگری را پیشنهاد دادند که برای بررسی ویروس از آن به همراه سایر آزمایش‌­های تشخیصی ویروس استفاده می‌شود. در حـال حاضر دو نوع آزمایش تشخیصی وجود دارد:

• آزمایش RT-PCR که ماده ژنتیکی ویروس را تشخیص می‌­دهد.
• آزمایشات آنتی ژن که پروتئین‌­های خاص ویروس را شناسایی می­‌کند.

 

 

نحوه انجام آزمایش PCR چگونه است؟

برای انجام این آزمایش، نمونه کوچکی از مخاط بینی یا گلوی بیمار به کمک یک سواب مخصوص استخراج و آزمایش می­‌شود. برای این کار یک تکنسین آزمایشگاهی محتویات سواب‌­ها را با مایعات مخصوصی ترکیب می‌­کند تا محتویات ژنتیکی هر ویروس را استخراج کند. در آزمایشگاه به وسیله دستگاه‌­های پیشرفته، چندین چرخه کنترل شده گرمایش و خنک سازی را برای تبدیل RNA به DNA انجام می‌­دهند و سپس میلیون‌­ها نسخه از آن را کپی می­‌کنند. برخی از آزمایش‌­ها فقط از یک چرخه گرمایش برای تهیه کپی از DNA استفاده می­‌کنند. پس از این مرحله، به وسیله نوع خاصی از نور که توسط دستگاه قابل مشاهده است، ویروس عامل کووید-۱۹ شناسایی می­‌شود.

بیشتر بخوانید: تاثیر استرس بر قاعدگی

آزمایش آنتی بادی (سرولوژی)

آزمایش آنتی بادی می­‌تواند نشان دهد که آیا قبلا در معرض ویروس عامل کووید-۱۹ بوده‌­اید و یا به آن آلوده شده‌­اید. در واقع آزمایش آنتی بادی، به دنبال آنتی بادی‌­هایی است که توسط سیستم ایمنی بدن انسان در پاسخ به یک تهدید خارجی مانند وجود یک ویروس ساخته می­‌شود. آنتی بادی‌­ها می‌­توانند به مبارزه با عفونت کمک کنند. تولید آنتی بادی‌­ها ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشد و پس از بهبودی هم تا چند هفته یا بیشتر در خون باقی بماند. حداقل ۱۲ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس کرونا، آنتی بادی‌­های کافی در بدن وجود دارد که در آزمایش نشان داده می­‌شود. به همین دلیل برای تشخیص کووید-۱۹ نباید از آزمایش آنتی بادی استفاده کرد. زیرا این آزمایش، ویروس فعال را شناسایی نمی‌­کند. آنتی بادی کرونا در افراد غیر ناقل نیز وجود دارد و انجام آن به تنهایی کمکی به کنترل پاندمی و جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران نمی­‌کند. این آزمایش به دانشمندان کمک می­‌کند تا اطلاعاتی در مورد چگونگی مقابله سیستم ایمنی بدن با کووید-۱۹ را در بیماران بهبود یافته جمع آوری کند.

 

 

نحوه انجام آزمایش آنتی بادی چگونه است؟

آزمایش آنتی بادی مانند سایر آزمایش‌­های سرولوژی از طریق دریافت نمونه خون از بیمار انجام می­‌شود. بدن انسان آنتی بادی های زیر را در زمان ابتلا به عفونت می سازد:

• آنتی بادی IgM: که بدن آن را به مدت دو هفته ساخته و سپس میزان آن کاهش می‌یابد.
• آنتی بادی IgG: که بدن آن را آهسته‌تر ساخته (حدود ۲ هفته) ولی معمولا دوام بیشتری دارد.

آزمایش آنتی بادی، وجود این آنتی بادی­‌ها را در خون افراد بررسی می­‌کند.

هنوز نمی­دانیم که فردی با آزمایش مثبت آنتی بادی، از آلوده شدن مجدد به ویروس کرونا در امان است یا تا چه مدت ممکن است محافظتی در مقابل این بیماری وجود داشته باشد. بنابراین نباید از نتایج آزمایش سرولوژی برای کشف مصونیت از ویروس استفاده کرد. البته دانسته‌­های محققان در این زمینه دائماً در حـال به روز رسانی است.

چه کسانی باید تست کرونا بدهند؟

پاسخ این سوال بر اساس عوامل بسیاری هم‌چون علائم فرد، سابقه مواجهه با ویروس و عوامل خطرساز زمینه‌­ای برای نوع شدید بیماری، متفاوت است. هرکسی که دچار علائم بیماری کرونا است باید خود را قرنطینه کرده و برای تعیین وقت آزمایش با آزمایشگاه یا بیمارستان تماس بگیرد. اصلی‌­ترین علائم این بیماری عبارتند از:

• سرفه
• تب یا لرز
• تنگی نفس یا دشواری تنفس
• دردهای عضلانی
• گلو درد
• از دست دادن حس چشایی یا بویایی
• اسهال
• سر درد
• خستگی
• حالت تهوع یا استفراغ

بسیاری از افراد علائم خفیفی دارند. تشخیص این که آیا علائم موجود ناشی از کووید-۱۹ است، با شروع بیماری­‌های تنفسی دیگر مانند آنفولانزا در پاییز و زمستان، دشوار می­‌شود. در این زمان، انجام آزمایش برای تشخیص بیماری کرونا بسیار نجات­‌بخش است؛ زیرا می‌­توان اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران انجام داد.

 

پس از دریافت نتیجه آزمایش، می‌­توانید آن را برای پزشک ارسال کنید تا راهنمایی­‌های لازم را دریافت کنید. فراموش نکنید که فقط در صورت وجود شرایط خاص و خطرناک با اورژانس تماس بگیرید. بهتر است در خانه بمانید و به شکل غیر حضوری با پزشک‌تان در تماس باشید. قبل از مراجعه به مراکز درمانی، با آن‌­ها تماس بگیرید تا در ساعات اوج شلوغی محیط به چنین اماکنی وارد نشوید. این کار به جلوگیری از شیوع کرونا کمک می‌­کند.

روش­‌های جدید تشخیص کرونا

در حـال حاضر تشخیص کرونا با روش‌­های جدید در دسترس است. برخی از این روش­‌ها عبارتند از:

تست‌­های تشخیصی سریع

در این روش که در مطب پزشک یا کلینیک انجام می­‌شود، از مخاط بینی یا گلو نمونه می­‌گیرند. نمونه به دست آمده در همان مکان به سرعت تجزیه و تحلیل شده و نتایج آن در عرض چند دقیقه در دسترس خواهد بود.

 آزمایشات ترکیبی

این آزمایش‌­ها می­‌توانند به طور هم‌زمان وجود ویروس آنفولانزا و کرونا را در بدن مورد بررسی قرار دهند. برخی از این آزمایش­‌ها می­‌توانند انواع دیگری از ویروس­‌های تنفسی را نیز در بدن شناسایی کنند.

نمونه گیری در منزل

انجام نمونه گیری در منزل به بیمار این امکان را می‌­دهد که نمونه گیری را در خانه یا محل کار و هر محیطی غیر از آزمایشگاه انجام دهد. در این شرایط، نمونه دریافت شده مستقیماً به آزمایشگاه ارسال می‌­شود.

آزمایش بزاق

آزمایش بزاق به بیمار اجازه می­‌دهد که به جای استفاده از سواب برای برداشتن نمونه از بینی یا گلو، در لوله آزمایش تف کند. این آزمایش ممکن از برای برخی افراد به ویژه کودکان راحت­‌تر باشد.

 

 

دقت آزمایش­‌های تشخیصی چقدر است؟

هیچ آزمایشی نمی­‌تواند با دقت صد در صد نمونه­‌ها را بررسی کند. موارد خاصی ممکن است بر دقت آزمون اثر بگذارند که در ادامه به برخی از این شرایط خاص اشاره می­‌کنیم:

• ممکن است ویروس وجود داشته باشد، اما سواب نتواند آن را از بینی یا گلو جمع کند.
• نمونه مخاط روی سواب ممکن است حین جمع‌­آوری نمونه و یا تجزیه و تحلیل آن، به صورت تصادفی توسط ویروس آلوده شود.
• سواب ممکن است قبل از تجزیه و تحلیل در دمای مناسب نگهداری نشود.
• مواد شیمیایی مورد استفاده برای استخراج مواد ژنتیکی ویروس و تهیه کپی از DNA آن ممکن است به درستی کار نکنند.

سامانه خدمات آنلاین پزشکی- سلامت حال در راستای تلاش خود برای دسترسی آسان مخاطبان به خدمات سلامتی، این بار امکان انجام آزمایش کرونا در منزل را به کاربران ارائه می‌دهد. متقاضیان انجام تست کرونا بدون نیاز حضوری در آزمایشگاه، می­‌توانند درخواست خود را در اپ و وب­سایت حال ثبت کرده و نوع آزمایش کرونا که شامل تست آنتی بادی، PCR، و یا هر دوی آن‌هاست را انتخاب کنند. پس از ثبت درخواست آزمایش و انجام هماهنگی­‌های لازم توسط پشتیبانان حال، کارشناسان آموزش دیده جهت دریافت نمونه آزمایش به محل اعزام و نتایج آن در کمترین زمان ممکن (حداکثر تا ۴۸ ساعت) به کاربران ارسال خواهد شد. نحوه انجام آزمایش PCR در منزل به ترتیب زیر است:

• قرار دادن سواب مخصوص در بینی یا گلو و برداشت نمونه کافی از مخاط
• انتقال سواب حاوی نمونه به یک ظرف استریل و بسته بندی مناسب برای انتقال به آزمایشگاه
• نگهداری از ظرف حاوی سواب­‌ها در محدوده دمایی مشخص در طول فرآیند انتقال
• انتقال نمونه‌­ها به آزمایشگاه

برای انجام آزمایش آنتی بادی هم نمونه خون بیمار توسط کارشناس متخصص گرفته شده و در شرایط استاندارد و ویژه و در کوتاه­ترین زمان ممکن به آزمایشگاه ارسال می‌­شود. توصیه می‌شود که برای بررسی وضعیت دقیق‌­تر ابتلای فرد به کرونا، انجام تست آنتی بادی و PCR به طور همزمان انجام ­گیرد. آزمایش‌های کرونای حال زیر نظر مراکز خدمات پزشکی و آزمایشگاه­‌های معتبر و با رعایت پروتکل‌های ایمنی در منزل و محل کار شما انجام می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می­‌توانید به بخش “آزمایش کرونا در منزل” در وب­سایت و اپلیکیشن حال مراجعه کنید و از پشتیبانان این سامانه راهنمایی بگیرید.

سوالات متداول

منابع

hopkinsmedicine.org

fda.gov