عناوین مقاله
این روزها همه در مورد ویروس کرونا و بیماری ناشی از آن صحبت میکنند. حتی اگر شما پیگیر اخبار هم نباشید، قطعا چیزهای زیادی درباره وضعیت انتقال، پیشگیری و درمان این بیماری شنیدهاید. ویروسهای کرونا گروه بزرگی از ویروسها هستند که باعث بروز مشکلات تنفسی در انسان و حیوانات میشوند. مشکلات تنفسی ایجاد شده در اثر این نوع ویروسها میتوانند به سادگی یک سرماخوردگی خفیف یا به شدت ذاتالریه باشد. ویروس کرونای جدید که در اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی در چین شناسایی شد، یکی از انواع این خانواده است که به سرعت در جهان گسترش یافت و به پاندمی تبدیل شد. دانشمندان در سراسر جهان تلاش میکنند تا به سرعت درمان مناسب و واکسنی ایمن برای مقابله با این ویروس تولید کنند. تنها راه مقابله با ویروس کرونا تا امروز، رعایت بهداشت فردی و حفظ فاصله اجتماعی است. انجام آزمایش به موقع و دقیق برای شناسایی این بیماری، میتواند به درمان بهتر و پیشگیری از انتقال این ویروس به سایر افراد کمک کند. در حـال حاضر دو نوع آزمایش کرونا وجود دارد که در ادامه به بررسی ویژگیهای هر کدام میپردازیم.
بیشتر بخوانید: تست کرونا در منزل
آزمایش تشخیصی (PCR)
آزمایش تشخیصی میتواند به شما بگوید که آیا در حـال حاضر به ویروس کرونا مبتلا هستید یا خیر. در واقع این آزمایش نشان میدهد که هم اکنون ویروس کرونا در بدن شما فعال است. این آزمایشی است که در صورت ارجاع پزشک برای تشخیص کووید-۱۹ بر اساس علائم موجود، باید انجام دهید. آزمایش PCR به کمک نمونه گیری از مخاط بینی یا گلوی فرد، به وسیله یک سواب و در عرض چند ثانیه انجام میشود و نیازی به آزمایش خون نیست. در صورت مثبت بودن نتیجه این آزمایش، فرد باید مراحل اجرای قرنطینه و جدا ماندن از سایرین را انجام دهد. در اوایل گسترش این بیماری، محققان پزشکی جانز هاپکینز این آزمایش غربالگری را پیشنهاد دادند که برای بررسی ویروس از آن به همراه سایر آزمایشهای تشخیصی ویروس استفاده میشود. در حـال حاضر دو نوع آزمایش تشخیصی وجود دارد:
- آزمایش RT-PCR که ماده ژنتیکی ویروس را تشخیص میدهد.
- آزمایشات آنتی ژن که پروتئینهای خاص ویروس را شناسایی میکند.
آزمایش RT-PCR یکی از راههای تشخیص وجود ویروس کرونا در افراد است.
نحوه انجام آزمایش PCR چگونه است؟
برای انجام این آزمایش، نمونه کوچکی از مخاط بینی یا گلوی بیمار به کمک یک سواب مخصوص استخراج و آزمایش میشود. برای این کار یک تکنسین آزمایشگاهی محتویات سوابها را با مایعات مخصوصی ترکیب میکند تا محتویات ژنتیکی هر ویروس را استخراج کند. در آزمایشگاه به وسیله دستگاههای پیشرفته، چندین چرخه کنترل شده گرمایش و خنک سازی را برای تبدیل RNA به DNA انجام میدهند و سپس میلیونها نسخه از آن را کپی میکنند. برخی از آزمایشها فقط از یک چرخه گرمایش برای تهیه کپی از DNA استفاده میکنند. پس از این مرحله، به وسیله نوع خاصی از نور که توسط دستگاه قابل مشاهده است، ویروس عامل کووید-۱۹ شناسایی میشود.
بیشتر بخوانید: تاثیر استرس بر قاعدگی
آزمایش آنتی بادی (سرولوژی)
آزمایش آنتی بادی میتواند نشان دهد که آیا قبلا در معرض ویروس عامل کووید-۱۹ بودهاید و یا به آن آلوده شدهاید. در واقع آزمایش آنتی بادی، به دنبال آنتی بادیهایی است که توسط سیستم ایمنی بدن انسان در پاسخ به یک تهدید خارجی مانند وجود یک ویروس ساخته میشود. آنتی بادیها میتوانند به مبارزه با عفونت کمک کنند. تولید آنتی بادیها ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشد و پس از بهبودی هم تا چند هفته یا بیشتر در خون باقی بماند. حداقل ۱۲ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس کرونا، آنتی بادیهای کافی در بدن وجود دارد که در آزمایش نشان داده میشود. به همین دلیل برای تشخیص کووید-۱۹ نباید از آزمایش آنتی بادی استفاده کرد. زیرا این آزمایش، ویروس فعال را شناسایی نمیکند. آنتی بادی کرونا در افراد غیر ناقل نیز وجود دارد و انجام آن به تنهایی کمکی به کنترل پاندمی و جلوگیری از انتقال ویروس به دیگران نمیکند. این آزمایش به دانشمندان کمک میکند تا اطلاعاتی در مورد چگونگی مقابله سیستم ایمنی بدن با کووید-۱۹ را در بیماران بهبود یافته جمع آوری کند.
آزمایش سرولوژی، آنتی بادیهای کرونا را در خون شناسایی میکند.
نحوه انجام آزمایش آنتی بادی چگونه است؟
آزمایش آنتی بادی مانند سایر آزمایشهای سرولوژی از طریق دریافت نمونه خون از بیمار انجام میشود. بدن انسان آنتی بادی های زیر را در زمان ابتلا به عفونت می سازد:
- آنتی بادی IgM: که بدن آن را به مدت دو هفته ساخته و سپس میزان آن کاهش مییابد.
- آنتی بادی IgG: که بدن آن را آهستهتر ساخته (حدود ۲ هفته) ولی معمولا دوام بیشتری دارد.
آزمایش آنتی بادی، وجود این آنتی بادیها را در خون افراد بررسی میکند.
هنوز نمیدانیم که فردی با آزمایش مثبت آنتی بادی، از آلوده شدن مجدد به ویروس کرونا در امان است یا تا چه مدت ممکن است محافظتی در مقابل این بیماری وجود داشته باشد. بنابراین نباید از نتایج آزمایش سرولوژی برای کشف مصونیت از ویروس استفاده کرد. البته دانستههای محققان در این زمینه دائماً در حـال به روز رسانی است.
چه کسانی باید تست کرونا بدهند؟
پاسخ این سوال بر اساس عوامل بسیاری همچون علائم فرد، سابقه مواجهه با ویروس و عوامل خطرساز زمینهای برای نوع شدید بیماری، متفاوت است. هرکسی که دچار علائم بیماری کرونا است باید خود را قرنطینه کرده و برای تعیین وقت آزمایش با آزمایشگاه یا بیمارستان تماس بگیرد. اصلیترین علائم این بیماری عبارتند از:
- سرفه
- تب یا لرز
- تنگی نفس یا دشواری تنفس
- دردهای عضلانی
- گلو درد
- از دست دادن حس چشایی یا بویایی
- اسهال
- سر درد
- خستگی
- حالت تهوع یا استفراغ
بسیاری از افراد علائم خفیفی دارند. تشخیص این که آیا علائم موجود ناشی از کووید-۱۹ است، با شروع بیماریهای تنفسی دیگر مانند آنفولانزا در پاییز و زمستان، دشوار میشود. در این زمان، انجام آزمایش برای تشخیص بیماری کرونا بسیار نجاتبخش است؛ زیرا میتوان اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران انجام داد.
تب، سرفه و تنگی نفس از شایعترین علائم کرونا هستند.
روشهای جدید تشخیص کرونا
در حـال حاضر تشخیص کرونا با روشهای جدید در دسترس است. برخی از این روشها عبارتند از:
تستهای تشخیصی سریع
در این روش که در مطب پزشک یا کلینیک انجام میشود، از مخاط بینی یا گلو نمونه میگیرند. نمونه به دست آمده در همان مکان به سرعت تجزیه و تحلیل شده و نتایج آن در عرض چند دقیقه در دسترس خواهد بود.
آزمایشات ترکیبی
این آزمایشها میتوانند به طور همزمان وجود ویروس آنفولانزا و کرونا را در بدن مورد بررسی قرار دهند. برخی از این آزمایشها میتوانند انواع دیگری از ویروسهای تنفسی را نیز در بدن شناسایی کنند.
نمونه گیری در منزل
انجام نمونه گیری در منزل به بیمار این امکان را میدهد که نمونه گیری را در خانه یا محل کار و هر محیطی غیر از آزمایشگاه انجام دهد. در این شرایط، نمونه دریافت شده مستقیماً به آزمایشگاه ارسال میشود.
آزمایش بزاق
آزمایش بزاق به بیمار اجازه میدهد که به جای استفاده از سواب برای برداشتن نمونه از بینی یا گلو، در لوله آزمایش تف کند. این آزمایش ممکن از برای برخی افراد به ویژه کودکان راحتتر باشد.
آزمایش کرونا بهوسیله بزاق معمولا زمانی که امکان دریافت نمونه مخاط به کمک سواب وجود ندارد، استفاده میشود.
دقت آزمایشهای تشخیصی چقدر است؟
هیچ آزمایشی نمیتواند با دقت صد در صد نمونهها را بررسی کند. موارد خاصی ممکن است بر دقت آزمون اثر بگذارند که در ادامه به برخی از این شرایط خاص اشاره میکنیم:
- ممکن است ویروس وجود داشته باشد، اما سواب نتواند آن را از بینی یا گلو جمع کند.
- نمونه مخاط روی سواب ممکن است حین جمعآوری نمونه و یا تجزیه و تحلیل آن، به صورت تصادفی توسط ویروس آلوده شود.
- سواب ممکن است قبل از تجزیه و تحلیل در دمای مناسب نگهداری نشود.
- مواد شیمیایی مورد استفاده برای استخراج مواد ژنتیکی ویروس و تهیه کپی از DNA آن ممکن است به درستی کار نکنند.
سامانه خدمات آنلاین پزشکی- سلامت حال در راستای تلاش خود برای دسترسی آسان مخاطبان به خدمات سلامتی، این بار امکان انجام آزمایش کرونا در منزل را به کاربران ارائه میدهد. متقاضیان انجام تست کرونا بدون نیاز حضوری در آزمایشگاه، میتوانند درخواست خود را در اپ و وبسایت حال ثبت کرده و نوع آزمایش کرونا که شامل تست آنتی بادی، PCR، و یا هر دوی آنهاست را انتخاب کنند. پس از ثبت درخواست آزمایش و انجام هماهنگیهای لازم توسط پشتیبانان حال، کارشناسان آموزش دیده جهت دریافت نمونه آزمایش به محل اعزام و نتایج آن در کمترین زمان ممکن (حداکثر تا ۴۸ ساعت) به کاربران ارسال خواهد شد. نحوه انجام آزمایش PCR در منزل به ترتیب زیر است:
- قرار دادن سواب مخصوص در بینی یا گلو و برداشت نمونه کافی از مخاط
- انتقال سواب حاوی نمونه به یک ظرف استریل و بسته بندی مناسب برای انتقال به آزمایشگاه
- نگهداری از ظرف حاوی سوابها در محدوده دمایی مشخص در طول فرآیند انتقال
- انتقال نمونهها به آزمایشگاه
برای انجام آزمایش آنتی بادی هم نمونه خون بیمار توسط کارشناس متخصص گرفته شده و در شرایط استاندارد و ویژه و در کوتاهترین زمان ممکن به آزمایشگاه ارسال میشود. توصیه میشود که برای بررسی وضعیت دقیقتر ابتلای فرد به کرونا، انجام تست آنتی بادی و PCR به طور همزمان انجام گیرد. آزمایشهای کرونای حال زیر نظر مراکز خدمات پزشکی و آزمایشگاههای معتبر و با رعایت پروتکلهای ایمنی در منزل و محل کار شما انجام میشود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید به بخش “آزمایش کرونا در منزل” در وبسایت و اپلیکیشن حال مراجعه کنید و از پشتیبانان این سامانه راهنمایی بگیرید.
سوالات متداول
انواع آزمایشات کرونا چیست؟
آزمایش تشخیصی (PCR)، آزمایش آنتی بادی (سرولوژی)، آزمایش بزاق و تستهای تشخیصی سریع از روشهای تست کرونا هستند.
چه کسانی باید تست کرونا بدهند؟
کسانی که دارای نشانههایی مثل تب، سرفه، گلودرد، اسهال و استفراغ، از دست دادن حس چشایی یا بویایی و بدن درد هستند، میتوانند برای اطمینان خود از ابتلا به کرونا تست بدهند اما لازم است تا خود را قرنطینه کنند.
روشهای جدید تشخیص کرونا چیست؟
آزمایشات ترکیبی، نمونه گیری در منزل و آزمایش بزاق از روش های جدید تشخصی کرونا میباشد.
برای انجام تست کرونا در منزل به کجا مراجعه کنم؟
سامانه خدمات آنلاین پزشکی- سلامت حال در راستای تلاش خود برای دسترسی آسان مخاطبان به خدمات سلامتی، این بار امکان انجام تست کرونا در منزل را به کاربران ارائه میدهد. آزمایشهای کرونای حال زیر نظر مراکز خدمات پزشکی و آزمایشگاههای معتبر و با رعایت پروتکلهای ایمنی در منزل و محل کار شما انجام میشود.
منابع