این مطلب به تایید دکتر آرزو حیاتی مقدم رسیده است.
پرکاری تیروئید را بیشتر بشناسید؛ آیا می‌دانید که اگر غدۀ تیروئید ما بیش از اندازه کار کند، حتی خلق‌وخوی ما را هم تغییر می‌دهد؟ این غدۀ پروانه‌ای شکل که در جلوی گردن قرار گرفته، کنترل خیلی چیزها را در بدن ما در اختیار دارد: تنفس، ضربان قلب، وزن، قاعدگی، باروری، خلقیات و غیره.
به همین دلیل وقتی دچار پرکاری غده تیروئید شویم، همۀ این عملکردهای بدنمان بر هم می‌ریزد. به همین ترتیب کم‌کاری تیروئید هم عوارض خاص خودش را دارد که قبلا در مجلۀ سلامت حال درباره‌اش نوشته‌ایم.
پر کاری تیروئید از بیماری‌های غدد است. اگر علائم آن را در خودتان مشاهده می‌کنید، لازم است تا از بخش مشاوره با متخصص غدد آنلاین غافل نشوید. اهمیت این بیماری موجب شده که ما هم در مجله سلامت «حال» به آن بپردازیم و درباره‌اش بنویسیم. با ما همراه باشید.
پرکاری تیروئید چیست؟
وقتی غدۀ تیروئید بیش از اندازه هورمون تیروئید تولید کند، ما دچار پرکاری تیروئید می‌شویم. غدۀ تیروئید کارکردهای مهمی در بدن دارد. هورمونی که غدۀ تیروئید تولید می‌کند، بر متابولیسم بدن، دمای بدن، تنفس، ضربان قلب، هضم غذا، خلق‌وخو، چرخۀ قاعدگی و باروری در زنان تأثیرگذار است. میتوانید آزمایش هورمون و انواع آن را بشناسید
نام دیگر پر کاری تیروئید تیروتوکسیکوز است. تیروتوکسیکوز اگر درمان نشود، مشکلاتی جدی برای ما به وجود می‌آورد. اما خوشبختانه این بیماری در اکثر مواقع با موفقیت کنترل و درمان میشود. دربارۀ شیوه‌های درمان پرکاری تیروئید در بخش‌های بعدی توضیح خواهیم داد.
دربارۀ علائم تیروئید در کودکان و نوزادان بیشتر بدانید.
دلایل پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید دلایل مختلفی دارد. در این بخش به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- بیماری گریوز یا بیماری بازدو یک اختلال خود ایمنی است. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به تیروئید حمله می‌کند و موجب میشود که این غده بیش از حد تیروکسین تولید کند.
- ندول‌ها یا گره‌های تیروئید که دسته‌ای از سلول‌های تیروئید هستند که به صورت توده روی تیروئید رشد می‌کنند. این توده‌ها معمولاً خوش‌خیم هستند و باعث ترشح بیش از حد تیروکسین می‌شوند.
- تیروئیدیت یا التهاب تیروئید که باعث تغییر غیرطبیعی ترشح هورمون تیروئید میشود.
- ید بیش از اندازه نیز باعث ترشح بیش از حد هورمون تیروئید میشود.
- همچنین کسانی که به دلیل کم‌کاری تیروئید داروی لووتیروکسین مصرف می‌کنند، اگر بیش از اندازه از داروی خود مصرف کنند، ممکن است علائم پرکاری تیروئید را تجربه کنند.
علائم پرکاری تیروئید در زنان و مردان
علائم پرکاری تیروئید که در صورت تشدید به تیروئید سمی تبدیل میشود به شرح زیر است:
- عصبی بودن، اضطراب و تحریک‌پذیری
- مشکل در خوابیدن
- خستگی و ضعف مداوم
- حساسیت به گرما
- تورم گردن در اثر بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
- ضربان نامنظم یا سریع قلب (تپش قلب)
- لرزش
- کاهش وزن ناخواسته
- حرکات مکرر روده یا اسهال
- مشکل تنفس و بلع
- تعریق
- نازکی پوست و شکننده‌شدن تارهای مو
- افزایش اشتها
درصورت هرگونه سوالی در زمینه پوست و مو میتوانید از خدمات مشاوره دکتر انلاین پوست مجموعه حال بهرمند شوید.
درباره بی اشتهایی عصبی بیشتر بدانید.
همچنین باید اشاره کنیم که بروز این بیماری در زنان 10 برابر بیشتر از مردان است! پرکاری تیروئید در زنان باعث اختلال در چرخۀ قاعدگی و توانایی باروری میشود.
این بیماری معمولا بین 20 تا 40 سالگی رخ می دهد. اما اگر افراد مسن درگیر پر کاری تیروئید شوند، علائمشان اندکی متفاوت از جوان‌ترهاست. برای مثال اشتهای خود را از دست می‌دهند، گوشه‌گیر می‌شوند و حتی ممکن است دیگران تصور کنند که آن‌ها دچار افسردگی شده‌اند.
نشانه ها و راه های درمان تیروئید عصبی را بشناسید
درمان پرکاری تیروئید
پزشکان برای درمان پرکاری تیروئید از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند. دارودرمانی، یددرمانی و همچنین جراحی روش‌های درمان پرکاری تیروئید هستند که در ادامه درباره‌شان توضیح می‌دهیم.
دارو درمانی پر کاری تیروئید
داروهای ضد تیروئید مانند متی مازول موجب میشود که تیروئید شما هورمون کمتری بسازد. اگر دچار این بیماری هستید، لازم است که یک تا دو سال و حتی سال‌های بیشتری این داروها را مصرف کنید. این روش ساده‌ترین راه درمان پرکاری تیروئید است، اما یک درمان دائمی نیست. پزشکان همچنین از داروهای مسدودکنندۀ بتا نیز کمک می‌گیرند تا علائمی مثل لرزش و ضربان سریع قلب را کنترل کنند. مصرف این داروها به بیمار کمک می‌کند که احساس بهتری داشته باشند.
یددرمانی (ید رادیواکنیو) برای پر کاری تیروئید
ید درمانی یک روش درمانی رایج برای درمان تیروئید پرکار است. در این روش درمانی بیمار ید رادیواکتیو را به صورت کپسول یا مایع مصرف می‌کند. این روش به تدریج سلول‌های تولیدکنندۀ تیروکسین در غدۀ تیروئید را از بین می‌برد، اما بر بافت‌های دیگر بدن تأثیر نمی‌گذارد. البته تقریباً همۀ افرادی که با ید رادیواکتیو درمان می‌شوند، بعداً دچار کم‌کاری تیروئید می‌شوند، چون سلول‌های تولیدکنندۀ هورمون تیروئید را از دست داده‌اند. اما کم‌کاری تیروئید در مقایسه با پر کاری تیروئید راحت‌تر درمان میشود و عوارض کمتری دارد.
شما میتوانید از بخش پزشک آنلاین سایت حال با پزشکان و مشاوران آنلاین در هر ساعت از شبانه روز ارتباط برقرار کنید.
جراحی برای برداشتن غدۀ تیروئید
پزشکان از جراحی برای برداشتن بخشی یا بیشتر غدۀ تیروئید استفاده می‌کنند؛ البته از این روش به ندرت استفاده میشود. برای مثال افرادی جراحی می‌شوند که مبتلا به گواتر بزرگ هستند، یا باردارند و نمی‌توانند داروهای ضدتیروئید استفاده کنند. این افراد بعد از جراجی باید تا آخر عمر داروهای تیروئید مصرف کنند. البته قبل از ید درمانی یا جراحی ممکن است نیاز به نمونه برداری از تیروئید باشد.
تفسیر آزمایش تیروئید
اگر به تازگی آزمایش تیروئید داده باشید، احتمالا کنجکاو هستید که پیش از بردن نتیجۀ آزمایش نزد پزشک، خودتان بتوانید آزمایش را بخوانید و مشکلات احتمالی‌تان را تشخیص دهید. البته تشخیص دقیق بیماری شما تنها از عهدۀ یک پزشک متخصص برمی‌آید؛ اما برای آنکه اطلاعاتی کلی دربارۀ نتیجۀ آزمایش تیروئید داشته باشید، ما در این بخش راهنمایی را برای شما آورده‌ایم.
برای تشخیص عملکرد تیروئید معمولا آزمایش‌های TSH، T4 و T3 تجویز میشود. به موارد زیر توجه کنید و البته واحد اندازه‌گیری ذکر شده برای اعداد را در نظر بگیرید تا بتوانید مقایسه درستی با نتیجۀ آزمایش خود داشته باشید.
میتوانید آزمایش تیروئید را در منزل یا محل کار هم انجام دهید.
- TSH هورمونی است که هیپوفیز آن را تولید می‌کند و به آن هورمون تحریک کنندۀ تیروئید می‌گویند. محدودۀ طبیعی TSH بین 0.3 تا 4 میلی یونیت در لیتر (mU/l) است. البته این مقدار در دوران بارداری و همچنین در سنین بالاتر متفاوت است.
- T4 هورمون تیروکسین است. مقدار طبیعی T4 کل 77 الی 155 نانومول بر لیتر (nmol/l) است
- T3 هورمون تری یدوتیروئین است که در صورت اختلال نتیجۀ آزمایش TSH و T4 آزمایش میشود. مقدار طبیعیT3 کل 2 تا 2.8 نانومول بر لیتر (nmol/l) است.
| علامت | نام | محدودۀ طبیعی |
| TSH | هورمون محرک تیروئید | 0.3 تا 4 میلی یونیت در لیتر (mU/l) |
| T4 | تیروکسین | 77 الی 155 نانومول بر لیتر (nmol/l) |
| T3 | تری یدوتیروئین | 1.2 تا 2.8 نانومول بر لیتر (nmol/l) |
در نتیجۀ آزمایش تیروئید:
- اگر میزان TSH از مقدار نرمال کمتر باشد، نشان‌دهندۀ پرکاری تیروئید است. برعکس بالاتر بودن TSH از حد معمولی نشان دهندۀ کم‌کاری تیروئید است.
- بالا بودن هورمون تیروکسین یا T4 نشان دهندۀ پرکاری تیروئید است.
- آزمایش T3 زمانی تجویز میشود که نتیجۀ آزمایش TSH و T4 مشکوک به اختلال عملکرد تیروئید باشد. اگر T3 بالاتر از حد طبیعی باشد، نشان دهندۀ این است که بیمار دچار پرکاری تیروئید است.
البته تفسیر آزمایش تیروئید پیچیده‌تر از توضیحاتی است که ما در این مطلب نوشته‌ایم. این اطلاعات صرفا برای آگاهی بخشی کلی مخاطبان ماست. تفسیر دقیق آزمایش تیروئید بر عهدۀ پزشک است.
خرید داروی مخصوص درمان پرکاری تیروئید
پزشکان برای درمان تیروئید پرکار از داروهای ضدتیروئید یا تیوآمیدها استفاده می‌کنند. مهمترین داروی پرکاری تیروئید قرص متی مازول است که باید برای استفاده از آن حتما با پزشک مشورت کنید تا دوز مناسب را مشخص کند.
این دارو در داروخانه‌ها در دسترس و قابل خریداری هستند. ضمن اینکه پیشنهاد می‌کنیم به داروخانۀ آنلاین «حال» سری برنید و سفارش این دارو یا داروهای دیگر خود را ثبت نمایید. در کوتاه‌ترین زمان ممکن میتوانید دارو را درب منزل خود تحویل بگیرید.
سخن آخر درباره پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید به سادگی قابل کنترل و درمان است؛ اما در صورت عدم درمان عواقب جدی دارد. اگر علائمی شبیه به پرکاری تیروئید دارید، در اولین فرصت به یک پزشک متخصص غدد مراجعه کنید. پیشنهاد ما به شما مشاوره با متخصص غدد آنلاین در سامانۀ «حال» است.
منابع
سعیده راد
2 سال پیش