احساس سوزش کف پا یک تجربه ناخوشایند و گاهی دردناک است که می‌تواند گذران زندگی را برای فرد سخت کند. برخی آن را یک مسئله پیش پا افتاده و جزئی تلقی کرده و سعی می‌کنند در خانه به مداوای آن بپردازند. اما حقیقت این است که اگر دائما احساس سوزش در پاهایتان دارید، ممکن است اختلالی در وضعیت سلامتی شما روی داده یا در حـال وقوع باشد. دلیل سوزش کف پا بسیار متنوع است و ممکن است یک علامت خفیف از یک بیماری جزئی یا نشان دهنده یک بیماری جدی باشد که نیاز به مداخله پزشکی دارد. احساس سوزش در کف پا که با گرم شدن آن همراه بوده و در شب تشدید می‌شود را سندروم Grierson-Gopalan می‌نامند که ممکن است به مچ و حتی ساق پا هم منتقل شود. این بیماری بیشتر در سنین بالای ۵۰ سالگی رخ می‌دهد و گاهی با گزگز و خواب رفتن پاها هم همراه است.

برای التیام موقتی سوزش کف پا می‌توان از بالا نگه داشتن پاها، ماساژ کف پا، استفاده از آب یا پارچه خنک بر روی آن و… استفاده کرد. اما در صورت تداوم حتما باید به دنبال علت آن و درمان مناسب بود. در ادامه به ۱۰ مورد از مهم‌ترین علل سوزش کف پا اشاره می‌کنیم:

کم کاری تیروئید

بیماری کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم زمانی انفاق می‌افتد که غده تیروئید شما کم کار شده و نتواند به میزان کافی هورمون تولید کند. این عارضه با علائم متعددی هم‌چون خستگی، ریزش مو، خشکی پوست و… همراه است. یکی از مهم‌ترین این نشانه‌ها، تورم پا و به ویژه مچ پا است که باعث ایجاد فشار عصبی در ناحیه پا شده و به سوزش در این ناحیه منجر می‌شود. به طور کلی این بیماری تعادل هورمون‌ها را در بدن تغییر می‌دهد که می‌تواند باعث تورم شود. تورم بدن با ایجاد فشار در اعصاب می‌تواند مشکلاتی مانند سوزش کف پا و… را ایجاد کند. برای آشنایی بیشتر با این بیماری می‌توانید مقاله مربوط به کم کاری تیروئید را از وب‌سایت حال مطالعه کنید.

درباره درمان پرکاری تیروئید بیشتر بدانید

سندروم تونل تارسال

ممکن است در مورد سندروم تونل کارپ در دست‌ها روی می‌دهد شنیده باشید. اما باید بدانید که مشابه این وضعیت ممکن است در پاها هم رخ دهد. سندروم تونل تارسال به شرایطی گفته می‌شود که عصب ناحیه مچ پا به دلیل تورم یا فشار زیاد فشرده شود. این مسئله می‌تواند منجر به درد و سوزش در پاها شود. این عارضه در صورت عدم درمان به آسیب عصبی دائمی منجر می‌شود، بنابراین پیش از تشدید آن حتما با یک پزشک مشورت و درمان را آغاز کنید.

نوروپاتی

این اصطلاح برای بیماری‌های مرتبط با اعصاب به کار می‌رود. دو نوع نوروپاتی می‌تواند به سوزش کف پا منجر شود. یکی از آن‌ها نوروپاتی دیابتی است که به دلیل افزایش قند خون می‌تواند به عروق خونی در بدن آسیب برساند. این مسئله منجر به سوزش و گاهی احساس درد یا گزگز در پاها خواهد شد. بالا رفتن قند خون می‌تواند به دیواره رگ‌ها آسیب زده و انتقال اکسیژن و مواد مغذی به آن‌ها مختل کند و باعث کاهش انتقال سیگنال‌ها از اعصاب شود. برای این که درباره قند خون بیشتر بدانید، می‌توانید به مقاله مرتبط با آن در وب‌سایت حال مراجعه کنید.

مورد دیگر نوروپاتی حسی فیبر کوچک (SFSN) است که از علائم آن می‌توان به درد و احساس بی‌حس شدن پا اشاره کرد. گاهی اوقات دیابت هم در نوروپاتی حسی نقش دارد. انواع دیگری از نوروپاتی که ممکن است به سوزش پاها منجر شوند، نوروپاتی محیطی و الکلی هستند.

بالا رفتن قند خون از طریق آسیب به عروق خونی باعث احساس سوزش در برخی اندام‌ها مثل پاها خواهد شد

بیماری Charcot-Marie-Tooth (CMT)

این یک بیماری شایع ارثی است که بر اعصاب کنترل کننده عضلات اثر می‌گذارد و با گذشت زمان بدتر می‌شود. یعنی جزو بیماری‌های عصبی پیش رونده به حساب می‌آید. سوزش دست و پا از علائم اولیه این بیماری است و علائم دیگری مانند گرفتگی اندام و آتروفی عضله هم می‌تواند به دنبال آن روی دهد. طبق آمار موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی آمریکا، از هر ۲۵۰۰ نفر یک نفر به این بیماری دچار است. نام این بیماری از سه پزشکی که در سال ۱۸۸۶ آن را شناسایی و توصیف کردند گرفته شده است. این بیماری به نام‌های آتروفی عضلانی پرونئال و نوروپاتی حرکتی و حسی ارثی هم شناخته می‌شود.

سوء تغذیه

سوزش پای ناشی از سوء تغذیه در گذشته بیشتر دیده می‌شد، اما هنوز در مناطقی که قحطی، جنگ یا مشکلات مشابه را تجربه می‌کنند روی می‌دهد. گاهی هم این عارضه به دلیل عادات بد غذایی و رژیم‌های غذایی نادرست مشاهده می‌شود. در طول جنگ جهانی دوم، تقریبا یک سوم اسرای جنگی آمریکایی در اقیانوس آرام این مشکل را تجربه کردند. امروزه آسیب‌های عصبی به ویژه در میان افراد مسن معمولا مربوط به کمبود در ویتامین‌های B6، B9 و B12 است. کمبود این ویتامین‌های گروه B ممکن است باعث سوزش پا یا بروز مشکلاتی در هماهنگی عضلات شود. کم خونی و کمبود گلبول‌های قرمز خون هم ممکن است به دلیل کمبود این ویتامین‌ها روی دهد. از دیگر علائم سوء تغذیه می‌توان به تنگی نفس، خستگی و سرگیجه اشاره کرد.

بیشتر بدانید: برای عفونت کلیه چه بخوریم

بیماری کلیوی

یک بیماری جدی دیگر که می‌تواند باعث داغی و سوزش در کف پاها شود، مشکلات کلیوی است. وقتی کلیه‌ها به خوبی کار نکنند، سموم در بدن جمع می‌شود و تصفیه نمی‌شود. این تجمع سموم می‌تواند به تورم، سوزش و خارش در پاها و به ویژه کف پا منجر شود. از دیگر علائم این مشکلات می‌توان به حالت تهوع، ادرار کم، تنگی نفس، گیجی و خستگی هم اشاره کرد. در صورت عدم درمان مشکلات کلیوی، عوارض خطرناکی مانند تشنج و کما هم ممکن است روی دهد. برای آشنایی بیشتر با مشکلات مربوط به آن می‌توانید مقاله علائم از کار افتادن کلیه‌ ها را از وب‌سایت حال بخوانید.

بیماری پای ورزشکاران

بیماری پای ورزشکاران یک عفونت قارچی مسری است که اغلب در ورزشکاران دیده می‌شود. این عفونت می‌تواند ناخن‌های دست و پا را هم تحت تاثیر قرار دهد. یکی از رایج‌ترین علائم این بیماری احساس سوزش، گزگز وخارش بین انگشتان یا کف پاها است. برای استفاده از خدمات مشاوره ای پوست و مو میتوانید از بخش پزشک پوست آنلاین مجموعه سلامت پزشکی حال استفاده کنید.

از دیگر علائم این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تاول‌های خارش‌دار روی پاها
• ترک خوردن و پوسته پوسته شدن پوست بین انگشتان یا کف پا
• پوست خشک در کناره‌ها و کف پا
• ناخن‌های پای دور شده از بستر ناخن یا تغییر رنگ، ضخیم و شکننده شدن آن‌ها

بیماری پای ورزشکاران یک عفونت قارچی است که باعث احساس سوزش و خارش در پاها و بین انگشتان می‌شود

عفونت

برخی از عفونت‌ها می‌توانند باعث احساس ناراحتی و سوزش در پاها شوند. برخی از شایع‌ترین بیماری‌های عفونی اثرگذار بر سوزش پا شامل HIV، بیماری لایم، زونا و سفلیس هستند. هر نوع عفونت در بدن باید فوری درمان شود، چون در صورت تشدید شدن می‌تواند عوارض جبران ناپذیری بر سلامتی داشته باشد. در صورت مشاهده علائم عفونت مانند تب، التهاب و… حتما با یک پزشک تماس بگیرید. گاهی داروهایی که برای بیماری‌هایی مانند ایدز یا تشنج استفاده می‌شوند هم عامل سوزش در کف پا هستند. هم‌چنین احساس سوزش در کف پا یکی از عوارض شیمی درمانی هم است که با درد، ضعف عضلانی و احساس خستگی همراه خواهد بود.

درباره پینه پا و درمان آن این مطلب را مطالعه کنید.

سندروم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS)

اگر پای شما به تازگی زخمی شده باشد، ممکن است علائم سوزش را در آن حس کنید. زیرا وقتی سیگنال‌های ارسال شده از مغز شما تحت تاثیر آسیب عصبی قرار گیرد، احساس درد و سوزش بروز می‌کند. از دیگر علائم آن می‌توان به تورم، تغییر در بافت و رنگ پوست پا اشاره کرد. این عارضه اغلب پس از جراحت و جراحی روی می‌دهد که شامل آسیب‌های عصبی است که بر ارسال پیام از مغز و ستون فقرات اثر می‌گذارد. CRPS می‌تواند تحت تاثیر ژنتیک بوده و سیستم ایمنی بدن را متاثر کند.

بیشتر بدانید: عوارض بارداری با چسبندگی رحم

اریترومالالژی

این یک بیماری نسبتا نادر است که باعث سوزش در پاها می‌شود و هنوز هیچ دلیل مشخصی برای آن یافته نشده است. ورزش کردن، قرار دادن پاها در مقابل گرما، ایستادن و پیاده روی‌های طولانی می‌تواند باعث تشدید درد و احساس سوزش در آن‌ها شود. از دیگر علائم این عارضه می‌توان به قرمز شدن و گرم شدن پاها اشاره کرد. اگر هر‌یک از عوامل گفته شده در این بخش علت ایجاد سوزش در کف پای شما نیست، ممکن است این عارضه به اریترومالالژیا مرتبط باشد.

کبد و سوزش کف پا

اضافه وزن بالا ومصرف الکل عواملی هستند که می‌توانند به کبد آسیب برسانند. چرب شدن کبد از مشکلات جدی این اندام است که در اثر این عوامل روی می‌دهد. یکی از عوارض کبد چرب این است که باعث تجمع سموم در نقاط مختلف بدن از جمله پاها و تورم و فشار در آن‌ها خواهد شد. پیش از این گفتیم که که تورم این ناحیه می‌تواند با فشار بر اعصاب، باعث تورم و خارش یا احساس سوزش در ناحیه کف پاها شود. شاید سوزش پاها از عوارض شایع مشکلات کبدی نباشد اما با توجه به نقش کبد در تجزیه سموم بدن، می‌توان این مشکلات را به هم مرتبط دانست. اگر می‌خواهید در مورد این بیماری بیشتر مطالعه کنید، می‌توانید به مقاله کبد چرب از وب‌سایت حال مراجعه کنید.

قرار دادن پاها در آب خنک می‌تواند احساس داغی و سوزش کف پا را التیام دهد

علت داغ شدن کف پا

داغ شدن کف پا ممکن است به تنهایی یا همراه با سوزش در این ناحیه باشد. گاهی این عارضه به دلیل بروز عفونت، بارداری یا کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی روی می‌دهد. علت داغی کف پا هر چه که هست، باید توسط پزشک بررسی شود. چون در صورت تداوم می‌تواند زنگ خطری برای یک مشکل جدی در بدن باشد. به طور کلی دلایل مختلفی برای داغ شدن کف پا شناسایی شده‌اند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

اختلالات هورمونی

زنان در دوران بارداری یا یائسگی با تغییرات سطح هورمون‌های بدن مواجه می‌شوند که این مسئله یکی از دلایل داغ شدن کف پاهاست. هم‌چنین اضافه وزن دوران بارداری هم می‌تواند در تشدید آن نقش داشته باشد.

چربی خون

افراد مبتلا به چربی خون و کلسترول بالا یا هیپرکلسترولمی با نشانه‌های متعددی رو به رو می‌‍‌شوند که داغی همراه با گزگز پاها یکی از آن‌هاست.

دیابت

بیماری دیابت نشانه‌های زیادی دارد که به اندام‌های مختلف بدن مربوط هستند. اما داغ شدن کف پا و گاهی دست‌ها می‌تواند از نشانه‌های دیابت باشد. عرق کردن کف دست و پا هم ممکن است به این عارضه مرتبط باشد.

بیماری‌های مزمن کلیوی

وظیفه اصلی و مهم کلیه‌ها،  تصفیه بدن و جلوگیری از تجمع سموم در آن است. اگر به هر دلیلی این اندام با مشکل مواجه شده و فعالیت آن مختل شود، مواد زائد در بدن به ویژه پاها تجمع پیدا می‌کنند. بر اثر سوختن این مواد در کف پاها، شما در این ناحیه احساس گرما و سوزش خواهید داشت.

کم کاری تیروئید

این بیماری باعث کاهش سوخت و ساز بدن و تجمع مواد زیاد در آن خواهد شد. زمانی که این مواد شروع به سوختن کنند، شما در برخی از اندام‌ها مانند پاها احساس گرما خواهید داشت.

کم کاری تیروئید با کاهش سوخت و ساز بدن و تحکع سموم باعث مشکلاتی مثل سوزش در کف پاها می‌شود

درمان فوری داغی کف پا

در ادامه چند درمان فوری داغی کف پا مطرح شده است که سعی کنید هم آن ها را انجام دهید و اگر نتیجه نگرفتید حتما با دکتر عمومی آنلاین مشورت کنید زیرا ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری باشد که نیاز به آزمایش و یا داروهای درمانی دارد.

• پاهای خود را بالا بیاورید: با بالا بردن پاهای خود می‌توانید گردش خون بهتری داشته باشید و گرما را کاهش دهید.
• پاهای خود را خیس کنید: یک لگن را با آب خنک پر کنید و پاهای خود را به مدت 15 تا 20 دقیقه خیس کنید. حتی می توانید تکه های یخ اضافه کنید تا آب خنک تر شود.
• از کمپرس خنک استفاده کنید: یک کمپرس سرد قرار دهید یا یک حوله خنک را دور پاهای خود بپیچید تا به کاهش دمای آنها کمک کنید.
• مقدار زیادی آب بنوشید: هیدراته ماندن می تواند از مسائل مربوط به گرما از جمله داغ شدن پاها جلوگیری کند. با نوشیدن آب کافی در طول روز خود را به خوبی هیدراته نگه دارید.

اگر مشکل ادامه یافت یا بدتر شد، ضروری است که با یک متخصص مشورت کنید تا هرگونه بیماری زمینه ای را تشخیص و درمان کند.

حرف آخر

سوزش کف پا عارضه‌ای نسبتا شایع است که به عوامل مختلفی بستگی دارد. منبع این احساس اغلب در رشته‌های عصبی پوست است. آسیب‌های عصبی به صورت مداوم به مغز پیام‌هایی را می‌فرستند که ما این پیام‌ها را به شکل سوزش یا گزگز کردن حس می‌کنیم. طولانی‌ترین و حساس‌ترین عصب‌های بدن در ناحیه کف پا قرار دارند و فعال شدن آن‌ها چنین احساسی را ایجاد می‌کند. مسلما چنین مشکلی در صورتی که به صورت مداوم تکرار شود آزار دهنده بوده و نیاز به پیگیری و درمان دارد. شما می‌توانید برای این منظور از خدمات مشاوره آنلاین سامانه حال کمک بگیرید و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به صدها پزشک متخصص و فوق تخصص در زمینه‌های گوناگون دسترسی داشته باشید. سوزش کف پا گرچه عارضه‌ای ساده و پیش پا افتاده به مظر می‌رسد، اما می‌تواند یک زنگ خطر مهم درباره ابتلا به بیماری‌های دیگری باشد. آیا شما تا کنون با چنین مشکلی مواجه بوده‌اید؟

منابع

بیماری های عمومی

سوالات متداول