عفونت لثه یک مشکل نسبتا شایع در دهان است که باعث آسیب و التهاب در لثه و فک میشود. عفونتهای دهانی به طور کلی در اثر عدم رعایت بهداشت دندان و به مرور زمان ایجاد میشوند. زیرا در اثر عدم رعایت بهداشت، باکتریها بین لثه و دندان قرار میگیرند و در آن محیط به صورت آزادانه رشد خواهند کرد. با این حـال عوامل دیگری هم میتوانند در ایجاد بیماریهای لثه از جمله عفونت آن نقش داشته باشند. برای مشاوره در این زمینه میتوانید از پزشکان متخصص مشوِرپ مشاوره آنلاین بگیرید.
دهان ما پر از انواع مختلف باکتریها است. روشهای مختلف بهداشت روزانه مثل مسواک زدن و کشیدن نخ دندان میتواند به کنترل سطح باکتریها، حفظ سلامت دهان، دندان و لثهها کمک کنند. بدون این کار، باکتریها لایهای به نام پلاک را در اطراف دندان تشکیل میدهند. اگر این پلاک تمیز نشود، به تدریج سفت و زیاد شده و حذف آن به کار سختی تبدیل خواهد شد. این امر حتی ممکن است باعث شود که باکتریها به راحتی در اطراف دندان و لثهها تجمع کنند. این تجمع در زیر خط لثه میتواند به آسانی منجر به آلوده شدن یک ناحیه شود.
اقدامات بهداشتی دهان و دندان از طریق پاکسازی باکتریها، از ایجاد عفونت جلوگیری میکند. بنابراین عدم رعایت بهداشت مناسب به طور مستقیم در پوسیدگی دندان و سایر بیماریهای دهان و لثه نقش دارد. انستیتوی ملی تحقیقات دندانپزشکی و فک و صورت آمریکا خاطر نشان میکند که کشیدن سیگار هم عامل خطر دیگری برای عفونت لثه است. از سوی دیگر، سیگار کشیدن میتواند اثرگذاری درمانها را هم در این زمینه کاهش دهد. عوامل دیگری که ممکن است در این زمینه نقش داشته باشند عبارتند از:
- بیماری دیابت. برای آشنایی بیشتر با بیماری دیابت این مقاله را بخوانید.
- تغییرات هورمونی در بدن زنان مانند تغییرات هورمونی ناشی از بارداری
- ژنتیک و سابقه خانوادگی
- کج بودن دندانها
- استرس
- داروهایی که باعث خشک شدن دهان یا کند شدن جریان بزاق میشوند.
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- استفاده از دندانهای مصنوعی یا روکشهایی که کاملا متناسب با دهان نیستند و یا پر کردن نامناسب دندانهایی که مشکل دارند.
بیشتر بدانید: چه چیزی برای دندان درد خوب است؟
علائم عفونت لثه
علائم عفونت لثه بسته به میزان پیشرفت و محل آن ممکن است متفاوت باشد. به طور کلی این عفونت نشانه اصلی ضعف در سلامت و وجود مشکلی در لثهها است. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها خاطر نشان میکنند که التهاب لثه، مرحله اولیه بیماری و عفونت در لثه است. لثه ملتهب گرچه احتمالا هنوز عفونی نیست، اما میتواند منجر به عفونت یا بیماری پریودنتال پیشرفتهتری مثل پریودنتیت شود. التهاب لثه به طور معمول باعث ایجاد لثههای قرمز و پف کرده میشود که ممکن است به راحتی خونریزی کند. این حالت معمولا در زمان مسواک زدن و یا خوردن خوراکیهای سخت ایجاد میشود. برخی افراد ممکن است در ابتدا به این مسئله توجه نکنند، اما با پیشرفت التهاب، عفونت در ناحیه ایجاد خواهد شد. دیگر علائم عفونت لثه عبارتند از:
- درد در هنگام جویدن غذا
- خونریزی پس از مسواک زدن
- مشاهده کف صورتی رنگ روی مسواک
- حساس شدن دندانها و لثهها
- شل شدن دندانها
- بوی بد دهان که به راحتی از بین نمیرود. برای مطالعه درباره سایر دلایل بوی بد دهان این مقاله را بخوانید.
- عقب رفتن لثهها
- ترشح چرک در دهان
- تغییر در چگونگی قرار گیری دندانها روی هم
- ایجاد تغییر در اتصالات پروتزهای دندانی
این عفونتها ممکن است منجر به ایجاد یک کیسه چرک به نام آبسه لثه شوند که نیاز به درمان سریع دارد. فرد مبتلا به این نوع آبسه احتمالا دچار تورم دردناک و ترشح چرک در دهان خواهد شد. در موارد عفونتهای شدید، تورم غدد لنفاوی گردن هم در برخی بیماران مشاهده میشود که نیاز به رسیدگی فوری پزشکی دارد.
بیشتر بخوانید: ورزش برای خالی شدن زانو
درمان عفونت لثه
برای جلوگیری از پیشرفت مشکل و کنترل عوارض، سرعت بالا در درمان عفونت لثه بسیار مهم است. سازمانهای بهداشتی خاطر نشان میکنند که بهداشت دهان و دندان و تمیز نگه داشتن منظم آنها میتواند اشکال اولیه مشکلاتی مانند التهاب و عفونت در لثه را کنترل و درمان کند. برای درمان عفونت لثه در افرادی که دچار پلاک دندانی ضخیم هستند، لازم است که دندانپزشک در ابتدا این پلاکها را پاکسازی کند. پس از آن فرد میتواند با استفاده از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه، التهاب و آسیب در لثه را کنترل کند.
گاهی درمان این عفونتها نیاز به پاکسازی عمیق لثهها و درمان آبسه لثه دارد. گاهی هم لازم است که بخشهایی که از لثه یا بافت اطراف آن برداشته شود. عفونتهای شدید و مداوم معمولا به درمان با آنتی بیوتیک خوراکی نیاز دارند. در برخی از موارد هم دندانپزشکان ترجیح میدهند که آنتی بیوتیک را مستقیما در ناحیه عفونت تزریق کنند تا به پاکسازی سریع آن کمک کند. تجویز داروی عفونت لثه به تشخیص دندانپزشک بستگی دارد و نباید با خود درمانی تلاش کنید که این مشکل را برطرف کنید. در موارد بسیار پیشرفته عفونت هم ممکن است نیاز به جراحی مانند پیوند استخوان یا بافت برای جلوگیری از آسیب بیشتر یا ترمیم آسیب وارد شده به فک وجود داشته باشد.
بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت لثه
بسیاری از پزشکان برای درمان عفونتهای لثه، استفاده از آنتی بیوتیکهای خوراکی یا تزریقی را ضروری میدانند. در موارد خفیف میتوان از انواع خوراکی این داروها به صورت منظم و در مدت زمان تجویز شده توسط پزشک استفاده کرد. انتخاب و تجویز بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت لثه برای هر فرد متفاوت بوده و توسط دندانپزشک او تعیین میشود. از انواعی از آنتی بیوتیکها هم بعد از پاکسازی پلاک دندانها و جرمگیری آنها استفاده میشود.
بیشتر بخوانید: واکسن هاری سگ
داکسی سایکلین یکی از انواع آنتی بیوتیکهاست که توسط بسیاری از دندانپزشکان برای عفونتهای دهانی تجویز میشود. پنی سیلین هم از انواع آنتی بیوتیکهای رایج برای این کار است. اما با توجه به این که برخی افراد به آن حساسیت دارند، پزشکان میتوانند از انواع دیگری از آنتی بیوتیکها مثل اریترومایسین کمک بگیرند.
استفاده از دهان شویههای حاوی مواد آنتی بیوتیک مثل کلر هگزیدین هم به کاهش باکتریهایی که باعث التهاب لثه میشوند کمک میکند. معرفی برخی از داروها در این مقالات به معنی مجوز استفاده از آنها برای همه افراد نیست. پس هرگز بدون تجویز پزشک از این داروها استفاده نکنید.
اگر میخواهید درباره راه های سفید کردن دندان بیشتر بدانید این مطلب را بخوانید
قرص برای عفونت لثه
درمان عفونتها اغلب به مصرف آنتی بیوتیکهای مختلف وابسته است. برای درمان عفونتهای شدید ممکن است که دندانپزشک، تزریق آنتی بیوتیک در محل عفونت را لازم بداند. اما در موارد خفیف عفونت میتوان از تجویز قرص برای عفونت لثه استفاده کرد. به طور کلی مصرف هیچ دارویی بدون تجویز پزشک مفید نیست و بهتر است پیش از خود درمانی درباره علت اصلی عفونت با یک دندانپزشک مشورت کنید. برخی مهمترین انواع قرص برای عفونت لثه عبارتند از:
- کلیندامایسین که برای افرادی که به پنی سیلین حساسیت دارند بسیار مناسب است.
- قرص آموکسی سیلین که در دوزهای مختلف برای بزرگسالان و کودکان در دسترس است.
- آموکسی کلاو برای بزرگسالان و شربت آن برای کودکان در درمان عفونتهای خفیف لثه یا درمان موقت آن کاربرد دارد.
- آزیترومایسین که به شکل محلول و آمپول هم موجود است.
بیشتر بخوانید: پزشک برای درمان کم اشتهایی چه کار میکند؟
درمان عفونت لثه با عسل
عسل از زمانهای بسیار دور به عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی شناخته میشود. این ماده طبیعی به شکلهای مختلف میتواند به نابودی باکتریها منجر شود؛ مثلا تولید هیدروژن پراکسید و قند بالا از خواص ضد باکتریایی آن است. همچنین PH پایین عسل میتواند به از بین رفتن باکتریها کمک کند. به همین دلایل، درمان عفونت لثه با عسل یک راه آسان و طبیعی برای این کار است. البته همه این خواص به طبیعی، خام و خالص بودن عسل بستگی دارد و هر چه عسل ارگانیکتر باشد، ویژگیهای درمانی آن هم قویتر است.
متخصصان امر توصیه میکنند که برای درمان عفونت لثه با عسل بهتر است که مقداری از آن را مستقیما روی لثه قرار دهید تا عسل بتواند با سرعت بیشتری به نابودی باکتریهای مضر کمک کند. اما به نظر میرسد که اضافه کردن آن به یک فنجان نوشیدنی و حتی قرقره کردن محلول آب گرم و عسل هم میتواند به رفع این مشکل کمک کند.
سوالات پزشکی خود را میتوانید از بخش دکتر آنلاین رایگان مجموعه حال بپرسید.
درمان التهاب لثه
التهاب لثه که همان تورم و قرمز شدن در ناحیه لثه است معمولا به عنوان اولین نشانه عفونت آن شناخته میشود. در این شرایط لثهها متورم، قرمز و دردناک میشوند و با توجه به حساسیت آنها، ممکن است در اثر تماس اجسامی مثل مسواک یا نخ دندان و یا حتی غذا خوردن، دچار خونریزی شود. این عارضه معمولا در اثر عدم رعایت بهداشت و شروع فعالیت باکتریها در نواحی پلاکهای دندانی بین دندان و لثه ایجاد میشود و ممکن است باعث بدبویی دهان و مشکلات دیگری شود.
بیشتر بخوانید: خواص آب لیمو و عسل
درمان التهاب لثه به فرآیند تشخیص علت اصلی التهاب و بر طرف کردن آن گفته میشود. این التهابها به ویژه در میان افراد سیگاری یا مبتلایان به دیابت بسیار شایع است. بی توجهی به درمان آنها میتواند منجر به عفونتهای شدید و آسیبهای جدی به دهان و دندان شود. از بهترین روشهای درمان التهاب لثه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جرم گیری دندانها توسط دندانپزشک
- ترک سیگار
- کنترل دیابت
- استفاده از دهان شویههای مناسب
- مصرف کاربامید پروکساید با تجویز پزشک
- استفاده منظم از مسواک و نخ دندان
درباره آبسه دندان و راه های درمان آن بیشتر بدانید
درمان عفونت لثه بعد از کشیدن دندان
با توصیه پزشکان میتوان از روشهای زیر برای پیشگیری و درمان عفونت لثه بعد از کشیدن دندان استفاده کرد:
- استفاده از کمپرس سرد بر روی ناحیه متورم برای کاهش التهاب
- پرهیز از فعالیت سنگین مثل دویدن برای کمک به کاهش جریان خون در ناحیه خالی جای دندان روی لثه
- خودداری از شست و شوی کامل دهان برای مدت ۲۴ ساعت
- خوردن غذاهای رقیق و نوشیدنیها با نی در ۲۴ ساعت اول
- نکشیدن سیگار و دخانیات
- خوردن غذاهای نرم که به بافت آسیب دیده لثه فشار وارد نکند.
- خودداری از مسواک زدن روی ناحیهای که دندان کشیده شده است.
آفت دهان و درمان آفت گلو را میتوانید در این مقاله بیشتر بشناسید
درمان خانگی عفونت لثه
گرچه عفونت لثه نیاز به درمانهای تخصصی دارد، اما در بسیاری از موارد، دندانپزشکان به افراد توصیه میکنند که با رعایت توصیههای بهداشتی در منزل از پیشرفت عفونت جلوگیری و به درمان خانگی عفونت لثه بپردازند. این روشهای خانگی شامل موارد زیر است:
- مسواک زدن حداقل دو بار در روز
- استفاده از دهان شویه مناسب
- کشیدن نخ دندان بعد از غذا
- کاهش مصرف غذاها و نوشیدنیهای شیرین
- دوری از دخانیات و سیگار
- شست و شوی دهان با آب بعد از خوردن غذا
- گرداندن آب نمک ولرم در دهان برای کمک به کاهش تورم و از بین بردن باکتریها
- نوشیدن یا قرقره کردن برخی دمنوشهای گیاهی که میتوانند به کاهش التهاب لثهها کمک کنند. برای آشنایی با خواص انواع دمنوش های گیاهی این مقاله را بخوانید.
- نوشیدن چای سبز که به دلیل وجود ترکیبات آنتی اکسیدان به کاهش التهاب در بدن از جمله لثهها کمک میکند.
- استفاده از سیر به صورت خوراکی یا قرار دادن ضماد پخته آن بر روی محل عفونت
- قرار دادن خمیر زردچوبه بر روی محل زخم یا عفونت
- اضافه کردن عسل به نوشیدنیهای گرم و یا قرار دادن مقداری عسل بر روی محل عفونت
بیشتر بخوانید: crp آزمایش خون
عوارض عفونت لثه
عفونتهای درمان نشده مسلما عوارضی را به دنبال خواهند داشت. به عنوان مثال، بافت آلوده ممکن است که ریشه دندان مجاور را در معرض خطر قرار دهد که در نهایت میتواند به از دست رفتن کامل دندان منجر شود. این یکی از جدیترین عوارض عفونت لثه است. علاوه بر این، ممکن است عفونتهای حاصل از بافت آلوده لثه به فک یا استخوانهای اطراف گسترش یابد و به طور بالقوه به بافت آسیب بزند. این باکتریها حتی میتوانند وارد جریان خون شده و در بخشهای مختلف بدن مشکلاتی را ایجاد کنند.
اگر چنین فردی فورا تحت درمان قرار نگیرد، بیماری پریودنتال میتواند به سایر بخشهای بدن او هم آسیب برساند. تا کنون مطالعات گستردهای در زمینه ارتباط بین بیماریهای پریودنتال و بیماریهایی مانند دیابت، بیماریهای قلبی و عروقی، مشکلات بارداری، بیماریهای تنفسی مانند انسدادمزمن ریوی و سرطان انجام شده است. به نظر میرسد که بیماریهای پریودنتال میتوانند عوامل خطر را در این موارد افزایش دهند یا باعث شیوع بیشتر چنین بیماریهایی شوند. البته این رابطه لزوما به معنای این نیست که وجود یکی از این مشکلات باعث ابتلا به دیگری خواهد شد.
عفونت لثه بعد از کشیدن دندان
کشیدن دندان به دلیل آسیب به بافت لثه میتواند باعث بروز مشکلاتی در آن از جمله عفونت شود. عفونت لثه بعد از کشیدن دندان یک موضوع نسبتا شایع است که به چگونگی مراقبت از بافت آسیب دیده و سرعت درمان زخم لثه در اثر کشیدن دندان بستگی دارد. باز بودن زخم احتمال آلوده شدن آن به انواع باکتریها و ایجاد عفونت را افزایش میدهد. به همین دلیل پزشکان معمولا به افراد توصیه میکنند پس از کشیدن دندان به راهکارهای بهداشتی به خوبی عمل کنند تا ریسک عفونت و آلودگی زخم ناحیه کشیدگی دندان کاهش یابد.
بیشتر بخوانید: سرطان پروستات
عفونت لثه در کودکان
کودکان به دلیل ناتوانی یا بی توجهی به رعایت بهداشت دهان و دندان و همچنین تمایل زیاد به خوردن غذاهای شیرین، بیشتر از بزرگسالان در معرض عفونت در لثه قرار دارند. به همین دلیل سرعت رشد باکتریها و تجمع آنها در چنین شرایطی بیشتر خواهد بود. از علائم عفونت لثه در کودکان میتوان به تورم، درد و قرمزی لثه، وجود زخم باز روی آن و یا ایجاد یک کیسه کوچک که به آن آبسه گفته میشود، بر روی لثه اشاره کرد. چنین عفونتهایی در صورت عدم رسیدگی و درمان مناسب ممکن است با عوارضی مثل پسرفت لثهها، بوی بد دهان کودک، خونریزی لثه، باز شدن فضای بین دندانی و در مواردی لق شدن و افتادن دندانها همراه باشد.
با توجه به اهمیت موضوع عفونت لثه در کودکان توصیه میشود که دهان و دندان کودک هر شش ماه یک بار توسط دندانپزشک معاینه شود تا در صورت وجود هر مشکلی، به سرعت اقدام به درمان و رفع آن انجام گیرد. بهترین روش برای پیشگیری از چنین عفونتهایی، عادت دادن کودکان به مسواک زدن به ویژه بعد از خوردن خوراکیهای شیرین، استفاده از نخ دندان و خوردن غذاهای سالم است.
بیشتر بخوانید: حساسیت فصلی تابستان
عفونت لثه در بارداری
حتما میدانید که بدن زنان در دوران بارداری در معرض تغییرات هورمونی شدیدی قرار میگیرد. این تغییرات هورمونی میتوانند باعث بروز مشکلاتی در زنان شوند. یکی از این مشکلات، التهاب شدید و عفونت لثه در بارداری است. متخصصان معتقدند که بیش از ۴۰ درصد زنان باردار بروز التهابات لثه را به نحوی تجربه میکنند. به نظر میرسد که بالا رفتن میزان هورمون پروژسترون در زنان باردار میتواند بدن آنها را به محیطی مناسب برای رشد باکتریها تبدیل کند. از طرفی حساسیت لثه به رشد و تجمع این باکتریها باعث میشود که به سرعت در مقابل آنها واکنش نشان داده و ملتهب شود. افرادی که پیش از بارداری دچار چنین مشکلاتی بودهاند، احتمالا در این دوره با تشدید آنها مواجه خواهند شد.
شاید جالب باشد درباره عفونت گوش کودک و راه های درمان آن بیشتر بدانید.
تاکنون پژوهشهای متعددی در مورد ارتباط بین عفونت لثه در بارداری و زایمان زودرس یا تولد نوزادان کم وزن صورت گرفته است. به نظر میرسد زنانی که دچار مشکلات مزمن لثه مثل عفونت آن هستند، حدود چهار برابر بیشتر از سایر زنان در معرض زایمان زودرس و کم وزنی نوزاد قرار دارند. از سوی دیگر، تولد نوزادانی با وزن کمتر از دو و نیم کیلو هم در این زنان بیشتر است. به همین دلیل پزشکان همواره به زنانی که قصد بارداری دارند توصیه میکنند که پیش از باردار شدن از سلامت دهان و دندان خود اطمینان حاصل کرده و در طول دوران بارداری به صورت منظم برای چکاپ دهان و دندان به دندانپزشک مراجعه کنند.
شما میتوانید از بخش پزشک آنلاین سایت حال با پزشکان و مشاوران آنلاین در هر ساعت از شبانه روز ارتباط برقرار کنید.
عفونت لثه دندان عقل
رشد دندان عقل در بسیاری از افراد با دردسرهایی همراه است. به همین دلیل دندانپزشکان بعد از مشاهده آسیب و عفونتهایی که در اثر رشد این دندان برای افراد ایجاد میشود، توصیه به کشیدن آن دارند. دندان غقل آخرین دندانی است که در دهان رشد میکند و معمولا در فک بیشتر افراد، فضای کافی برای رویش کامل آن وجود ندارد. عدم رشد مناسب آن ممکن است باعث آسیبهای لثه از جمله عفونت لثه دندان عقل شود. این عفونت اغلب با التهاب شروع میشود و تشدید التهاب نشانه عفونت و عوارض ناشی از آن است.
افرادی که دندان عقل خود را میکشند معمولا التهاب در ناحیه کشیدگی را تجربه میکنند. این التهاب مانند هر کشیدن دندان دیگری طبیعی بوده و پس از ۲۴ ساعت با رعایت نکات بهداتشی برطرف میشود. اما در صورت تداوم و تشدید التهاب و عفونت، ممکن است نیاز به درمانهای جدیتر مثل مصرف آنتی بیوتیک و داروهای دیگری باشد. استفاده از کمپرس یخ، عدم تماس غذا با ناحیه زخم و شست و شو با دهان شویههای مجاز بهترین راهکارها برای درمان و پیشگیری از عفونت لثه دندان عقل است.
حرف آخر
بروز عفونت در لثه یکی از عفونتهای نسبتا شایع در ناحیه دهان و دندان است. این عارضه معمولا به دلیل عدم رعایت نکات بهداشتی مثل مسواک زدن منظم و کشیدن نخ دندان، ابتلا به برخی از بیماریها مثل دیابت و یا رژیم غذایی نادرست و استعمال دخانیات روی میدهد. بروز عفونت معمولا با التهاب و تورم در ناحیه آسیب نمایان میشود و در صورت عدم رسیدگی و درمان فوری، تشدید شده و عوارضی را به دنبال خواهد داشت. در برخی موارد پزشکان داروها یا قرصهای آنتی بیوتیک یا دهان شویههای حاوی آنتی بیوتیک را برای درمان این مشکل تجویز میکنند. برای مشاوره با یک دندانپزشک در مورد عفونت لثه میتوانید از سامانه حال کمک بگیرید. شما از چه روشهایی برای درمان این عفونت استفاده میکنید؟
سوالات متداول
التهاب لثه چیست؟
تجمع باکتری در ناحیه بین دندان و لثه منجر به ایجاد پلاک و محیط مناسبی برای رشد آنها میشود. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، ابتلا به برخی از بیماریها و مشکلات ژنتیکی معمولا باعث بروز عفونت خواهند شد.
برای عفونت لثه چه قرصی بخوریم؟
تجویز قرص برای درمان این عفونت باید توسط پزشک انجام شود. معمولا برای درمان این عفونت از قرصها و داروهای آنتی بیوتیک مثل آموکسی سیلین یا آزیترومایسین و داروهای مشابه استفاده میشود.
برای عفونت لثه چه باید کرد؟
بهترین کار مراجعه فوری به پزشک است. اما قرقره آب نمک، استفاده از دهان شویههای حاوی آنتی بیوتیک و مصرف داروهای مناسب حاوی آنتی بیوتیک و دمنوشهای گیاهی هم میتواند به درمان کمک کند.
برای درمان عفونت لثه از چه پزشکی کمک بگیریم؟
شما میتوانید برای درمان این عارضه از یک دندانپزشک کمک بگیرید. در صورت وجود مشکلات جدی در لثه که منجر به عفونت شده باشد، دندانپزشک میتواند شما را به یک متخصص جراحی لثه یا پریودنتیست ارجاع دهد.
منابع