دوبینی چشم – علت دوبینی و روش های درمان آن

نوعی اختلال در بینایی که باعث می‌شود فرد دو تصویر از یک جسم واحد را ببیند دوبینی چشم نامیده می‌شود. این دوبینی لزوما به معنی مشاهده دو تصویر واضح نیست، بلکه در اکثر مواقع به دلیل عدم انطباق مناسب تصاویر دریافتی از دو چشم بر روی هم، تصاویر تار وشبح مانند هستند. به طور معمول، این مشکل بینایی نتیجه یک بیماری زمینه‌ای است. شناسایی و درمان علت این عارضه کمک می‌کند تا از تشدید آن و یا بروز علائم دیگر جلوگیری شود. برای این منظور می‌توانید از مشاوره آنلاین حال کمک بگیرید. علائم دوبینی بسته به علت آن متفاوت بوده و شامل موارد زیر هستند:

• عدم هماهنگی یا چپ شدن چشم‌ها
• سردرد
• احساس درد در نواحی اطراف چشم
• حالت تهوع ( شما می‌توانید برای مطالعه بیشتر، علت سر گیجه و حالت تهوع را اینجا بخوانید.
• ضعف بینایی
• افتادگی پلک

با انواع سردرد ، بیشتر آشنا شوید . مقاله مرتبط با آن را بخوانید.

دو بینی به دو نوع یک چشمی و دو چشمی تقسیم می‌شود. این اختلال ناشی از یک عارضه در چشم است که می‌تواند با مغز و اعصاب مرتبط باشد. پس از مشورت با پزشک و یافتن علت اصلی، می‌توان درمان آن را آغاز کرد. البته اگر می‌خواهید درباره تنبلی چشم بیشتر بدانید این مطلب را بخوانید.

علت دوبینی چشم

دوبینی چشمی به دو شکل روی می‌دهد که هر یک از آن‌ها، علل مختص خود را دارند. انواع دلایل آن عبارتند از:

علت دوبینی یک طرفه چشم

این نوع دوبینی فقط در یک چشم ایجاد می‌شود. در چنین شرایطی، اختلال دید حتی در صورت بستن چشم دیگر ادامه داشته و زمانی که بیمار به زاویه دیگری هم نگاه می‌کند باقی می‌ماند. این عارضه می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:

آستیگماتیسم

این یک انحنای غیر طبیعی در سطح جلوی قرنیه است.

قوز قرنیه

در چنین شرایطی، قرنیه به تدریج نازک و مخروطی شکل می‌شود.

ناخنک

این نوعی ضخیم شدن ملتحمه چشم -غشای نازک مخاطی که سطح داخلی پلک‌ها و سفیدی چشم را می‌پوشاند- است. ضخیم شدن روی قرنیه می‌تواند به سطح چشم گسترش پیدا کند.

آب مروارید

این عارضه زمانی روی می‌دهد که عدسی به تدریج شفافیت خود را از دست داده و کدر شود. از عوامل خطر آن می‌توان به سن بالای ۶۵ سال، ضربه به چشم، بیماری دیابت طولانی مدت، کشیدن سیگار، استفاده از داروهای استروئیدی و پرتو درمانی اشاره کرد.شما می‌توانید راجع به دیابت استرسی نیز در حال بخوانید.

در رفتگی عدسی

گاهی رباط‌هایی که عدسی را در جای خود نگه می‌دارند، آسیب دیده و یا پاره می‌شوند و عدسی از جای خود حرکت می‌کند. این می‌تواند ناشی از ضربه به چشم یا بیماری سندروم مارفان باشد.

توده یا تورم در پلک

این وضعیت می‌تواند باعث شود که ناحیه جلوی چشم تحت فشار غیر عادی قرار بگیرد.

خشکی چشم

زمانی که چشم به اندازه کافی اشک تولید نمی‌کند، اصطلاحا دچار خشکی شده و دوبینی ایجاد می‌کند.

برخی از مشکلات شبکیه

زمانی که سطح شبکیه به دلایل مختلفی صاف نباشد، ممکن است دید دوگانه یا دوبینی ایجاد شود.

شما می‌توانید راجع به علائم پیر چشمی نیز در حال بخوانید.

علت دوبینی دو طرفه چشم

دوبینی دو طرفه به عدم انطباق چشم‌ها مرتبط است. در صورت پوشانده شدن یک چشم اختلالی وجود ندارد. هر مشکلی که بر روی یک یا چند عضله اطراف کره چشم که جهت چشم را کنترل می‌کنند اثر بگذارد، می‌تواند باعث دوبینی شود. به این‌ها عضلات خارج چشمی گفته می‌شود. مشکلاتی که می‌توانند چنین اختلالی ایجاد کنند عبارتند از:

انحراف چشم

این نوعی انطباق چشم که بیشتر در سنین کودکی روی داده و حدود چهار درصد کودکان زیر شش سال را درگیر می‌کند.

آسیب به اعصاب کنترل کننده عضلات چشمی

اعصاب می‌توانند در اثر مشکلات مغزی ناشی از عفونت‌ها، ام اس، سکته مغزی، ضربه به سر یا تومور مغزی به ویژه تومور واقع در قسمت پایینی پشت مغز آسیب ببینند. توموری که در داخل حفره چشم رشد می‌کند یا ضربه به چشم، می‌تواند به عصبی در هر نقطه از مسیر عضلات چشم آسیب برساند.

دیابت

این بیماری می‌تواند منجر به مشکلاتی در اعصاب کنترل کننده حرکات عضلات چشم شود. گاهی این اتفاق پیش از آگاهی فرد از ابتلا به دیابت روی می‌دهد.

میاستنی گراویس

بیماری میاسنتی گراویس این یک بیماری عصبی عضلانی است که باعث می‌شود عضلات بدن به راحتی خسته و ضعیف شوند. این اتفاق به این دلیل روی می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مکان‌هایی که عصب‌ها، تکانه‌ها را به عضلات منتقل می‌کنند، حمله می‌کند و این پیام را به عضلات می‌دهد که منقبض شوند.

بیماری گریوز

این شایع‌ترین مشکل مرتبط با تیروئید پرکار است. برخی افراد مبتلا به گریوز به دلیل تورم و ضخیم شدن ماهیچه‌هایی که چشم‌ها را درون حفره چشم حرکت می‌دهند، دچار دوبینی می‌شوند.

درباره کم کاری تیروئید نیز در حال بخوانید.

ضربه به عضلات چشم

عضلات حفره چشم می‌توانند در اثر ضربه به صورت به ویژه شکستگی استخوان‌های نازک حفره چشم آسیب ببینند.

علت دوبینی لحظه ای

گاهی افراد به طور ناگهانی دچار دید دوتایی یا دوبینی می‌شوند. این اختلال لحظه‌ای اغلب به عنوان یک نشانه روی دادن سکته مغزی و یا یک علامت هشدار برای بروز آن در چند ساعت آینده تلقی می‌شود. دوبینی ناشی از سکته مغزی می‌تواند در یک یا هر دو چشم ایجاد شود. هم‌چنین می‌تواند فقط یک بار بوده یا پس از مدتی مجددا تکرار شود. هر زمانی متوجه دوبینی لحظه‌ای و ناگهانی در یک یا هر دو چشم خود شدید، لازم است که با یک پزشک تماس بگیرید. برای مطالعه بیشتر درباره سکته مغزی می‌توانید این مقاله را بخوانید.

بیشتر بخوانید: سکته عصب چشم

دوبینی تک چشمی

دوبینی ناشی از مشکلات مربوط به اعصاب و عضلات چشمی معمولا در هر دو چشم روی می‌دهد. بنابراین دوبینی تک چشمی احتمالا به مشکلاتی در خود آن چشم مرتبط است. پیشتر در مورد علل آن که شامل خشکی چشم، آب مروارید، آستیگماتیسم، قوز قرنیه و… است صحبت کردیم. برای تشخیص آن، پزشک به معاینات کامل چشمی و در بعضی موارد به آزمایش‌های تصویربرداری از جمله ام آر آی نیاز دارد. زمانی که علت اصلی این عارضه تشخیص داده شود، پزشک می‌تواند به وسیله روش‌های زیر، علت اصلی آن را درمان و دوبینی ایجاد شده را برطرف کند. از جمله روش‌های درمانی دوبینی یک طرفه یا تک چشمی عبارتند از:

• استفاده از قطره چشم برای درمان خشکی آن
• تجویز عینک برای رفع اشکالات دید در افراد مبتلا به آستیگماتیسم
• عمل جراحی برای درمان قوز قرنیه، آب مروارید و یا ناخنک چشم

درباره نزدیک بینی بیشتر بدانید

داروی گیاهی برای دوبینی چشم

مشکلات چشمی از جمله دوبینی اغلب به دلیل مشکلاتی در خود چشم و یا اعصاب کنترل کننده آن‌ها در مغز روی می‌دهند. بنابراین به نظر می‌رسد که مصرف داروهای گیاهی به طور مستقیم نمی‌تواند اثرگذاری کافی بر رفع مشکل دوبینی داشته باشد. اگر به یک باره دچار دید دوگانه شده‌اید، نباید زمان را از دست دهید و حتما در اسرع وقت از پزشک راهنمایی بگیرید. با این حـال استفاده از ترکیبات یا دمنوش‌های گیاهی که به طور غیر مستقیم بر سلامت مغز اثرگذار باشند، می‌توانند از بروز دوبینی جلوگیری کرده و یا آن را درمان کنند. مثلا مصرف گیاهان ضد التهاب مثل زردچوبه یا استفاده از زغال اخته که علاوه بر خواص ضدالتهابی دارای ترکیبات آنتی اکسیدان هم هست یا عصاره دانه انگور که به درمان آب مروارید کمک می‌کند، می‌توانند به صورت غیر مستقیم در سلامت چشم‌ها نقش داشته باشند. اگر می‌خواهید از روش‌های گیاهی به عنوان مکمل درمان مشکلات چشمی خود استفاده کنید، از متخصص طب سنتی حال کمک بگیرید.

شما میتوانید از بخش پزشک آنلاین سایت حال با پزشکان و مشاوران آنلاین در هر ساعت از شبانه روز ارتباط برقرار کنید.

علت دوبینی چشم در کودکان

دوبینی در کودکان اغلب به انحراف چشم یا استرابیسم مرتبط است. عدم هماهنگی در چشم‌های کودک باعث ارسال تصاویر دوگانه به مغز می‌شود. در نتیجه تصویر دریافتی به صورت ناواضح و دوگانه خواهد بود. البته گاهی آسیب‌های مغزی ناشی از ضربه یا تشنج هم ممکن است چنین مشکلاتی را ایجاد کنند. به طور کلی، اصلی‌ترین علل دوبینی چشم در کودکان عبارتند از:

• آستیگماتیسم
• آب مروارید مادرزادی یا ضعف اعصاب بینایی
• مشکلات مربوط به عضلات چشم مثل سندروم براون

برای درمان این عارضه در کودکان باید در ابتدا علت اصلی آن را شناسایی کرد و سپس به کمک روش‌های درمانی مثل استفاده از عینک، تمرینات تقویتی عضلات چشم، عمل جراحی و… آن را برطرف و دید طبیعی را به کودک بازگرداند. ممکن است توصیف دوبینی برای کودکان دشوار بوده و قادر نباشند والدین خود را از آن آگاه کنند. پس در صورت مشاهده علائم زیر، می‌توان احتمال داد که کودک دچار دوبینی شده است:

• چرخاندن سر به شکلی غیر عادی
• حرکت دادن چشم‌ها به اطراف
• گرفتن یک چشم با دست خود
• فشردن پلک‌ها، باریک کردن چشم‌ها و تغییر حالت آن برای اصلاح دید
• مشاهده اجسام از گوشه چشم

در حال بخوانید: روش های رفع سکسکه نوزاد

تفاوت تاری و دوبینی چشم

گاهی تاری دید با دوبینی اشتباه گرفته می‌شود؛ چون تصاویر در اثر تاری دید، محو شده و به دلیل واضح نبودن، ممکن است تصور کنید که دچار دوبینی شده‌اید. تاری دید به طور معمول با کاهش قدرت بینایی همراه است. در صورتی که دوبینی می‌تواند با ضعف دید همراه باشد یا نباشد. زمانی که فرد دچار تاری دید است، نمی‌تواند به راحتی مطالعه کرده و انگار همه چیز را از پشت یک صفحه مات می‌بیند. از مهم‌ترین دلایل آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تومورهای چشمی
• ضعف دید ناشی از عیوب انکساری
• بیماری ام اس
• آب مروارید
• بیماری شالازیون (کیست پلک چشم)

درباره علائم ام اس و این بیماری، بیشتر بخوانید.

دوبینی چشم در بارداری

دوران بارداری با تحولات بزرگی در بدن زنان همراه است. برخی از این تغییرات آزار دهنده بوده و می‌تواند روند طبیعی زندگی را برای فرد مختل کند. از جمله این عوارض می‌توان به دوبینی چشم‌ها اشاره کرد. این عارضه اغلب به تحولات بدن ناشی از تغییرات هورمونی مرتبط است. از سایر دلایل ایجاد دوبینی در دوران بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خشکی چشم‌ها ناشی از تغییر در عملکرد غدد اشکی
• احتباس خون و مایعات در بدن که باعث افزایش فشار مایعات داخل چشم، ضخامت و شکل قرنیه می‌شود.
• دیابت بارداری که بر عروق خونی شبکیه چشم اثر می‌گذارد.
• میگرن بارداری

درباره میگرن و روش‌های درمانی برای آن، حتما مقاله مرتبط با آن را بخوانید.

دوبینی همراه با تاری دید، حساسیت به نور و ضعف و از دست دادن موقت بینایی، می‌تواند به مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی مربوط باشد. این وضعیت گاهی بسیار خطرناک بوده در اثر فشار خون بالا ایجاد می‌شود. لازم است در صورت مشاهده چنین علائمی، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

دوبینی چشم بعد از عمل

به نظر می‌رسد اعمال جراحی برای رفع عیوب انکساری چشم به کمک لیزیک یا لازک یا انواع روش‌های دیگر می‌تواند باعث بروز دوبینی و یا تاری دید در چشم‌ها شوند. این مسئله ممکن است به دلیل عدم توانایی چشم در تمرکز نور به دلیل وجود ناهمواری در سطح قرنیه یا خشکی چشم بعد از عمل باشد. بعد از انجام عمل جراحی، سلول‌های قرنیه کم کم رشد می‌کنند و سطح آن را ترمیم می‌کنند. به همین دلیل پزشکان می‌گویند که این نوع دوبینی پس از گذشت چند هفته تا چند ماه به شکل خود به خودی برطرف خواهد شد. هر چه سرعت ترمیم قرنیه بیشتر باشد، این عارضه هم زودتر رفع می‌شود. در طول این مدت لازم است که بیمار از قطره‌های تجویزی و اشک مصنوعی که برای حفظ رطوبت چشم تجویز می‌شود، به طور منظم و طبق دستور پزشک استفاده کند. در صورت عدم رفع دوبینی بعد از حداکثر شش ماه، پزشک باید سایر علل ایجاد دوبینی را بررسی کرده و برای درمان آن اقدام کند.

با بهریتن راه برای عمل لیزیک چشم در این مقاله آشنا شوید

مشاوره آنلاین با متخصص چشم پزشک

دوبینی چشم در اثر ضربه

ضربه به سر یا چشم گاهی باعث بروز عوارض خاصی از جمله دوبینی می‌شود. آسیب دیدگی سر در ناحیه‌ای که اعصاب یا ماهیچه‌های چشمی را کنترل می‌کنند، می‌تواند به دوبینی موقت چشم‌ها منجر شود. وارد شدن ضربه به چشم‌ها بسیار خطرناک بوده و نیاز به رسیدگی فوری دارد. این عارضه به ویژه در کودکان و نوجوانان و در حین بازی بسیار شایع است. گاهی این ضربه‌ها منجر به آسیب قرنیه یا پارگی آن می‌شوند. آسیب قرنیه از جمله صدماتی است که دوبینی را به دنبال خواهد داشت. هر نوع آسیب به چشم یا عضلات اطراف آن، می‌تواند منجر به عوارض دائمی یا طولانی مدت در چشم‌ها و دید فرد شود. پس لازم است پس از بروز ضربه در کمترین زمان ممکن به مراکز درمانی مراجعه کنید.

در حال بخوانید: علائم ظاهری سرطان رحم

دوبینی چشم بعد از بوتاکس

بوتاکس در واقع تزریق سم بوتولینوم به عضلات است. این سم با فلج کنترل شده عضلات می‌تواند اثرات درمانی متعددی داشته باشد. یکی از عوارض جانبی این کار، ایجاد دوبینی و تاری دید در افراد است. گرچه این عارضه موقتی بوده و بعد از گذشت مدتی به صورت خود به خود برطرف می‌شود، اما می‌تواند آزار دهنده باشد. خوب است بدانید که علت بروز این مشکل، ضعیف شدن عضلات اطراف چشم در اثر بوتاکس است. زمانی که یک یا چند عضله در اثر این تزریق ضعیف شوند، توازن ماهیچه‌های چشم برای حرکت و انطباق کم شده و تصاویر دوگانه یا تار ایجاد می‌شود.

برای رفع این عارضه لازم است که برای چند ساعت فعالیت را کنار گذاشته و با قرار دادن یک چشم بند بر روی چشم‌ها استراحت کنید. معمولا پس از مدت کوتاهی دید چشم‌ها بهتر خواهد شد و نهایتا بعد از چهار تا شش هفته به حالت کاملا عادی خود بر می‌گردد. برای پیشگیری از این عوارض توصیه می‌شود که از تزریق بوتاکس به بخش پائینی پلک خودداری کنید و ترمیم بوتاکس و تزریق مجدد آن را با فاصله زمانی بیشتری انجام دهید تا از تشدید عوارض جلوگیری شود.

سوالات پزشکی خود را میتوانید از دکتر آنلاین رایگان حال بپرسید.

مشاوره آنلاین پزشکی و روانشناسی حال

روش های درمان دوبینی چشم

برای درمان این عارضه لازم است که در ابتدا علت اصلی دوبینی چشم مشخص شود. در بسیاری از موارد، با اصلاح یا درمان علت اصلی، این دوبینی برطرف خواهد شد. رایج‌ترین روش‌های درمانی برای دوبینی شامل موارد زیر است:

استفاده از لنز یا عینک

اصلاح دید به کمک عینک یا لنز، ساده‌ترین راه برای درمان این اختلال است. به عنوان مثال می‌توان از منشورهایی در عینک استفاده کرد که باعث تنظیم بینایی فرد شوند. این روش به ویژه در افرادی که در اثر آستیگماتیسم به دوبینی دچار هستند، مفید است.

استفاده از چشم بند

پوشاندن یک چشم می‌تواند دوبینی را برطرف کند. گرچه ممکن است این یک راه حل مناسب دائمی نباشد، اما می‌تواند به مدیریت بینایی برای مدت زمان کوتاه کمک کند.

انجام تمرینات چشمی

اگر اختلال بینایی در اثر ضعف یا کشیدگی عضلات چشم باشد، می‌توان با استفاده از تمریناتی که منجر به تقویت عضلات می‌شوند، این عارضه را برطرف کرد. با تقویت عضلات چشم، مشکلات بینایی به طرز چشم‌گیری بهبود پیدا می‌کنند.

انجام عمل جراحی

بسته به علت دوبینی، گاهی پزشکان از عمل جراحی برای رفع عارضه اصلی و اصلاح دید استفاده می‌کنند. هم‌چنین افرادی که به آب مروارید، ناخنک یا سایر مشکلات چشمی دچار هستند، می‌توانند به کمک جراحی آن را برطرف کرده و دید طبیعی خود را به دست آورند.

تزریق بوتاکس

گاهی متخصصان از روش‌های دیگری برای بهبود حرکات چشم و عضلات اطراف آن استفاده می‌کنند. در چنین شرایطی، به کمک تزریق سم بوتولینوم، ارسال پیام به اعصاب را مسدود کرده و عضله را در حالت استراحت قرار می‌دهند. در نتیجه آن عضله در حرکات چشم نقش نداشته و سایر عضلات آن را کنترل می‌کنند. در این صورت دوبینی برطرف خواهد شد. از این روش برای درمان انحراف چشم‌ها هم استفاده می‌شود.

در حال بخوانید: ورزش یوگا برای لاغری

حرف آخر

دوبینی یک عارضه چشمی آزار دهنده است که به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. در صورتی که با درد و ناراحتی یا آسیب دیدگی و اختلال سیستم عصبی همراه باشد، می‌تواند نگران کننده بوده و به درمان فوری نیاز داشته باشد. این عارضه زمانی روی می‌دهد که فرد بعد از مشاهده اشیا نتواند تصویری منظم و منطبق از دو چشم دریافت کند. در نتیجه هر چشم یک تصویر از آن ارائه می‌دهد که خروجی نهایی، تصویری ناواضح و شبح مانند است. این اختلال نیاز به رسیدگی پزشکی داشته و برای درمان، باید در ابتدا علت اصلی آن مشخص شود. برای طرح سوالات خود درباره دوبینی چشم می‌توانید از پزشکان متخصص حال کمک بگیرید. آیا شما تا کنون چنین وضعیتی را تجربه کرده‌اید؟

 

سوالات متداول

دوبینی چشم چیست؟

دوبینی حالتی است که در آن فرد با نگاه کردن به یک چیز واحد، دو تصویر می‌بیند. این تصاویر اغلب واضح نبوده و حالتی شبح مانند دارند و ممکن است تشدید شونده و همراه با درد و ناراحتی باشد.

علت دوبینی ناگهانی چیست؟

دوبینی می‌تواند در اثر عوامل مختلفی مثل خشکی چشم، آستیگماتیسم و… روی دهد. اما دوبینی ناگهانی یا لحظه‌ای اغلب نشانه‌ای از سکته مغزی و یا هشداری برای بروز آن در چند ساعت آینده است.

برای دوبینی چشم به چه متخصصی مراجعه کنیم؟

هر زمانی که به دوبینی دچار شدید می‌توانید از پزشکان متخصص مغز و اعصاب یا چشم پزشک آنلاین راهنمایی بگیرید. مشاوران سامانه حال در این زمینه به شما کمک خواهند کرد.

آیا تاری چشم همان دوبینی است؟

تاری چشم و دوبینی گاهی علل مشترک داشته اما متفاوت از هم هستند و علائم متفاوتی هم دارند. تاری دید معمولا با ضعف بینایی همراه است در صورتی که دوبینی اغلب ارتباطی با این موضوع ندارد.

منابع

www.webmd.com

www.health.harvard.edu