آزمایش ادرار برای چیست / تفسیر آزمایش ادرار

تفسیر آزمایش ادرار، به مجموعه تجزیه و تحلیل و آزمایش‌هایی که برای شناسایی مشکلات خاص بر روی ادرار انجام می‌شود. پزشکان از این روش برای مشاهده علائم بسیاری از بیماری‌ها بهره می‌گیرند. این آزمایش در اصطلاح پزشکی UA نامیده می‌شود. چنان‌چه برای تفسیر یا بررسی نتیجه آزمایش ادرار خود به راهنمایی پزشک نیاز دارید، می‌توانید از طریق خدمات مشاوره تلفنی با دکتر اورولوژی در حال با پزشکان سامانه حال گفت‌و‌گو کنید. هر کسی ممکن است برای بررسی روتین سلامت عمومی خود به تست ادرار نیاز داشته باشد. در واقع آنالیز ادرار یکی از راه‌های شناسایی برخی از بیماری‌ها در مراحل اولیه است. مهم‌ترین این بیماری‌ها عبارتند از:

• بیماری‌های کلیوی
• مشکلات کبدی
• دیابت

علاوه بر این، تفسیر آزمایش ادرار می‌تواند بخشی از آزمایش بارداری یا از جمله آزمایش‌های لازم برای افرادی باشد که قرار است در بیمارستان بستری شوند. بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی احتمالا باید به صورت مداوم و مرتب تست ادرار دهند تا وضعیت سلامتی آن‌ها کنترل شود.

درخواست آزمایش در منزل

آزمایش ادرار ناشتا

ممکن است شنیده باشید که قبل از انجام برخی آزمایشات پزشکی باید ناشتا باشید، اما برای آزمایش ادرار اینطور نیست. در واقع، قبل از گرفتن نمونه ادرار می توانید طبق معمول غذا بخورید و بنوشید. با این حال، چند نکته وجود دارد که باید در نظر داشت. اول از همه، اگر از شما خواسته شده است که آزمایش ادرار ناشتا را بگیرید، بسیار مهم است که این دستورالعمل را دنبال کنید.

این شرط به این معنی است که تا زمانی که نمونه را جمع آوری نکرده اید، نباید مثانه خود را خالی کنید. ثانیا، از مصرف هر گونه دارو یا مکملی که می تواند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارد، خودداری کنید. اگر آزمایش‌های دیگری را هم‌زمان با آزمایش ادرار انجام می‌دهید، مانند آزمایش کبد یا چربی، باید ناشتا باشید. در اینجا پنج آزمایش وجود دارد که ممکن است شما را مجبور به ناشتا بودن کند.

• آزمایش کبد
• آزمایش چربی
• آزمایش گلوکوز
• آزمایش متابولیک
• تست ویتامین B12

تفسیر آزمایش ادرار

تست ادراری برای همه بیماران اورولوژی و نفرولوژی درخواست می‌شود. این یک آزمایش ساده است که ادرار بیماران را از نظر فیزیکی، شیمیایی و میکروسکوپی مورد بررسی قرار می‌دهد. آزمون‌های کشت ادرار برای بررسی وجود باکتری‌های بیماری‌زا در ادرار انجام می‌شوند که بیشتر برای عفونت‌های مجاری ادراری و مثانه کاربرد دارند. تفسیر آزمایش ادرار ممکن است به دلیل وجود ترشحات واژن، مدفوع، آلودگی لباس و… دچار خطا شود.

مقدار نرمال باکتری موجود در ادرار باید بین ده هزار تا صد هزار در هر میلی‌لیتر باشد و مقادیر خارج از این محدوده، غیر عادی تلقی می‌شود. برای تجزیه و تحلیل و تفسیر آزمایش ادرار سه روش وجود دارد که معمولا از هر سه و گاهی یک یا دو مورد آن‌ها برای آنالیز نمونه موجود استفاده می‌شود:

آزمون ظاهری یا فیزیکی

در این آزمایش، رنگ و شفافیت ادرار را بررسی می‌کنند. عدم وضوح ادرار می‌تواند نشانه وجود موادی در آن باشد. این مواد با نتایج به دست آمده در آزمایش‌های شیمیایی و میکروسکوپی تفسیر خواهند شد. در آزمون ظاهری، آیتم‌های زیر مورد بررسی قرار می‌گیرند:

رنگ ادرار

ادرار می‌تواند رنگ‌های متنوعی داشته باشد که طیف زرد آن از بسیار کمرنگ یا بی رنگ تا بسیار تیره و کهربایی است. رنگ‌های غیر معمول یا غیر طبیعی ادرار می‌تواند نتیجه یک بیماری یا مصرف یک داروی خاص یا خوردن برخی غذاها باشد. مثلا مولتی ویتامین‌ها می‌توانند ادرار را به زرد روشن تبدیل کنند یا ادرار بیشتر افراد پس از خوردن چغندر به رنگ قرمز در می‌آید. این شرایط نگران کننده نیستند و پس از مدتی کوتاه برطرف خواهند شد.

با این وجود، قرمز بودن ادرار در بعضی موارد نشانه وجود خون در ادرار است که می‌تواند شاخصی برای تشخیص یک بیماری  یا آسیب به بخشی از سیستم ادراری باشد. مثال دیگر از رنگ ادرار مربوط به ادرار قهوه‌ای یا مایل به سبز است که احتمالا نشانه‌ای از وجود بیلی روبین در ادرار است.

درباره خون در ادرار بیشتر بدانید.

شفافیت ادرار

وضوح ادرار به میزان شفافیت آن اشاره دارد. معمولا در آزمایشگاه، وضوح ادرار با استفاده از یکی از اصطلاحات زیر گزارش می‌شود:

• شفاف
• کمی ابری
• ابری (مات)
• کدر

راه درمان عفونت مجاری ادراری را در این مطلب بخوانید.

ادرار طبیعی می‌تواند شفاف یا کدر باشد. مواردی که باعث کدر شدن ادرار می‌شوند، اما ناسالم به حساب نمی‌آیند، مخاط، اسپرم و مایع پروستات، سلول‌های پوستی، بلورهای طبیعی ادرار و آلودگی‌هایی مانند لوسیون‌ها و پودرهای بدن هستند. سایر موارد کدر کننده ادرار هم شامل گلبول‌های قرمز یا سفید، باکتری‌ها و… هستند که نیاز به توجه و رسیدگی دارند.

درباره آزمایش سپرم در منزل بیشتر بدانید.

یکی از مواردی که از طریق آزمون شیمیایی ادرار اندازه گیری می‌شود، میزان pH آن است

آزمون شیمیایی

برای بررسی وضعیت شیمیایی ادرار معمولا از نوارهای تست از پیش آماده شده استفاده می‌کنند. کارشناس آزمایشگاه هر نوار تست مخصوص را در ادرار فرو برده و واکنش‌های شیمیایی را که به شکل تغییر رنگ در آن ظاهر می‌شود، ثبت می‌کند. برای کاهش خطاهای زمان‌بندی و از بین بردن تغییرات در تفسیر رنگ، از ابزارهای خودکار برای خواندن نتایج نوار آزمون استفاده می‌شود.

درجه تغییر رنگ روی یک نوار تست می‌تواند تخمینی از مقدار ماده موجود در ادرار باشد. به عنوان مثال، یک تغییر رنگ جزئی در نوار تست پروتئین می‌تواند نشان دهنده مقدار کمی پروتئین در ادرار باشد، در حالی که تغییر رنگ بیشتر احتمالا نشان دهنده مقدار زیادی پروتئین در ادرار است. آزمون شیمیایی در صورت وجود نتایج غیر عادی، همراه با آزمون میکروسکوپی و یا به دنبال آن انجام می‌شوند. آزمایش‌های شیمیایی که بیشترین استفاده از نوارهای تست معرف برای انجام آن‌ها است، در زیر شرح داده شده‌اند:

• وزن مخصوص
• pH
• بیلی روبین
• پروتئین
• اوروبیلینوژن
• گلوکز
• کتون‌ها
• خون (هموگلوبین) و میوگلوبین
• کلوسیت استراز
• نیتریت
• آسکوربیک اسید (ویتامین C)

علائم دفع پروتئین ادرار را در این مطلب بخوانید.

تفسیر آزمایش ادرار در آزمون میکروسکوپی

معاینه میکروسکوپی ممکن است به عنوان بخشی از آزمایش ادرار انجام شود. این به طور معمول زمانی انجام می‌شود که یافته‌های غیر طبیعی در معاینه فیزیکی و شیمیایی وجود داشته باشد و نتایج حاصل از همه برای تفسیر در نظر گرفته می‌شود. معاینه میکروسکوپی بر روی رسوبات ادراری که سانتریفیوژ شده است تا مواد موجود در آن در انتهای لوله متمرکز شود، انجام می‌گیرد. سپس مایعات بالای لوله دور ریخته می‌شود و قطرات باقیمانده در زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. سلول‌ها، کریستال‌ها و سایر مواد در صورت وجود به شکل کم، متوسط و زیاد مانند سلول‌های اپیتلیال، باکتری‌ها و بلورها تخمین زده می‌شوند. سلول‌ها و سایر موادی که ممکن است دیده شوند در زیر آورده شده‌اند:

• گلبول‌های قرمز خون (RBCs)
• گلبول‌های سفید خون (WBCs)
• سلول‌های اپیتلیال
• باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها
• کست‌های ادراری
• کریستال‌ها

درباره انواع و تفسیر آزمایش خون این مطلب را بخوانید.

تفسیر آزمایش ادرار در تست اعتیاد ادرار

تست ادرار برای تشخیص اعتیاد که اصطلاحا UDS نامیده می‌شود، یک روش غیر تهاجمی و ساده است. به کمک این روش می‌توان ادرار را از نظر وجود مواد زیر مورد بررسی قرار داد:

• آمفتامین‌ها
• کوکائین
• مت آمفتامین
• ماری جوانا
• متادون
• باربیتورات‌ها
• بنزودیازپین‌ها
• فن سیکلیدین
• ایپوئیدها
• الکل

این روش کم هزینه، آسان و در دسترس است، اما ممکن است گاهی دقت کافی را نداشته باشد. از سوی دیگر، امکان تقلب و استفاده از روش‌هایی برای تغییر نتیجه واقعی در آن قابل انجام است. سم شناسی ادرار می‌تواند تا دو روز بعد از مصرف یک ماده مخدر، وجود آن را تشخیص دهد. پزشکان معمولا ترجیح می‌دهند که همراه با تست ادراری، یک آزمایش خون هم از بیماران مشکوک به سوء مصرف مواد مخدر بگیرند تا نتایج را با دقت بیشتری تجزیه و تحلیل کنند.

درباره آزمایش اعتیاد ازدواج شامل چیست؟ این مطلب را بخوانید.

رنگ‌های مختلف ادرار می‌تواند نشان دهنده یک اختلال یا مصرف غذا یا داروی خاص و… باشد

wbc در آزمایش ادرار

در تفسیر آزمایش ادرار wbc به معنی گلبول‌های سفید است. این آیتم در ادرار نشان دهنده دفع گلبول‌های سفید از طریق ادرار است. در واقع چنین وضعیتی نشان دهنده این است که سیستم ایمنی بدن در حـال مبارزه با عاملی بیماری‌زا مثل یک نوع باکتری عفونت‌زا بوده و در نتیجه تولید و دفع گلبول‌های سفید بیش از حالت عادی است.

البته این وضعیت همیشه نشان دهنده عفونت نیست. گاهی مصرف برخی از داروها، سنگ کلیه یا مثانه، مشکلاتی مثل التهاب کلیه‌ها و سایر مشکلاتی که به تحریک سیستم ایمنی بدن منجر می‌شوند، می‌توانند در میزان wbc ادرار نقش داشته باشند. تعداد WBCs نرمال در نظر گرفته شده معمولاً 2-5 WBC/hpf یا کمتر است. تعداد بالای WBC ها نشان دهنده عفونت، التهاب یا آلودگی است. به طور معمول، بیشتر WBC های یافت شده نوتروفیل هستند.

درباره علائم سنگ کلیه بیشتر بدانید

rbc در آزمایش ادرار

در تفسیر آزمایش ادرار rbc به معنی گلبول‌های قرمز خون است. در حالت عادی و طبیعی نباید در ادرار افراد گلبول قرمز وجود داشته باشد. بهتر است که زنان آزمایش خود را در دوران قبل یا بعد از قاعدگی انجام دهند و در صورت ضرورت انجام آزمایش ادرار در روزهای قاعدگی، متصدی آزمایشگاه را از پریود بودن خود مطلع کنند. عواملی که باعث می‌شوند نمونه ادراری گرفته شده حاوی گلبول‌های قرمز خون باشد عبارتند از:

• برخی از عفونت‌ها
• داشتن فعالیت جنسی
• وجود سنگ در مثانه یا کلیه
• فعالیت شدید بدنی
• کلیه پلی کیستیک
• هپاتیت ویروسی
• سرطان مثانه یا کلیه
• بیماری هموفیلی
• مصرف برخی از داروها مثل آسپرین، برخی از انواع آنتی بیوتیک‌ و…

ph در آزمایش ادرار

آزمایش pH ادرار سطح اسید در ادرار را اندازه گیری می کند. پزشک ممکن است این آزمایش را برای بررسی تغییرات در سطح اسید ادرار شما تجویز کند تا موارد زیر واضح تر و مشخص تر شوند.

• آیا در معرض خطر سنگ کلیه هستید
• آیا یک بیماری متابولیک مانند اسیدوز توبولار کلیوی دارید.
• آیا برای درمان عفونت ادراری نیاز به مصرف داروهای خاصی دارید یا نه

شما میتوانید از خدمات آزمایش خون در منزل سامانه حال به راحتی بهره مند شوید.

mucus در آزمایش ادرار

موکوس مایع غلیظ و لغزنده ای است که قسمت های خاصی از بدن از جمله بینی، دهان، گلو و مجاری ادراری را می پوشاند و مرطوب می کند. مقدار کمی مخاط در ادرار شما طبیعی است. وجود مخاط بیش از حد ممکن است نشانه عفونت دستگاه ادراری (UTI) یا سایر شرایط پزشکی باشد. آزمایشی به نام آنالیز ادرار می تواند تشخیص دهد که آیا مخاط بیش از حد در ادرار شما وجود دارد یا خیر.

آزمایش طب کار را بیشتر بشناسید.

انواع نمونه برای آزمایش ادرار

نمونه ادرار برای انجام آزمایش به شکل‌های مختلفی جمع آوری و برای تفسیر آزمایش ادرار انجام می‌شود. هر یک از این نمونه ها برای شناسایی بیماری یا اختلال خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ از جمله:

نمونه ادرار ۲۴ ساعته

در این روش از بیمار خواسته می‌شود که نمونه ادرار خود را برای مدت ۲۴ ساعت جمع‌ آوری و به صورت یکجا به آزمایشگاه ارائه دهد. این روش برای اندازه گیری استروئیدها، گلبول‌های سفید، الکترولیت‌ها یا تعیین اسمولاریته ادرار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نمونه اول صبح

اولین نمونه صبح که بعد از حدود هشت ساعت خوابیدن گرفته می‌شود. این نمونه، بهترین وضعیت ادرار برای آزمایش بارداری را دارد. درباره آزمایش ادرار قبل از بارداری این مطلب را مطالعه کنید. یا یه صفحه آزمایش در منزل مراجعه کنید.

نمونه ناشتا

این نمونه ادرار بعد از یک دوره غذا نخوردن و در حالت ناشتا است.

نمونه میان جریان یا وسط ادرار

از این روش برای به دست آوردن نمونه برای کشت ادرار استفاده می‌شود. قسمت اول و آخر جریان ادرار برای جلوگیری از آلوده شدن نمونه به ذرات و آلودگی‌های پوستی، جمع آوری نمی‌شود.

نمونه تصادفی

برای معاینه شیمیایی یا میکروسکوپی، نمونه به طور تصادفی و بیشتر برای اهداف غربالگری جمع آوری می‌شود.

نمونه گیری به کمک کاتتر ادراری

این روش بیشتر برای افرادی که نمی‌توان از آن‌ها به شکل عادی نمونه گرفت انجام می‌شود. در این روش پزشک یا پرستار یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر به نام کاتتر ادراری (سوند) را از طریق مجاری ادراری وارد مثانه کرده و نمونه را می‌گیرد.

سوند گذاری در منزل را از این بخش آموزش دیده و یا درخواست کنید

برای جمع آوری نمونه ادرار از افرادی که نمی‌توان به شیوه‌های معمول از آن‌ها نمونه گرفت، از کاتتر استفاده می‌کنند

آماده شدن برای آزمایش ادرار

اگر این آزمایش تنها آزمایشی است که باید انجام دهید، لازم است که پیش از انجام آن تغذیه عادی و طبیعی داشته باشید. اما در صورتی که به همراه آن باید آزمایش دیگری مثل آزمایش خون ناشتا هم انجام دهید، طبق دستور پزشک باید چند ساعت از خوردن غذا خودداری کنید. شما می‌توانید نمونه ادرار خود را در خانه جمع کرده و در ظرف مخصوص که از متصدی آزمایشگاه گرفته‌اید، ریخته و به آزمایشگاه تحویل دهید و یا آن را در آزمایشگاه بگیرید. برای این کار لازم است که:

• پیش از آزمایش، یکی دو لیوان آب بنوشید تا نمونه کافی داشته باشید.
• اطراف مجاری ادراری خود را به خوبی شسته و تمیز کرده و خشک کنید.
• ادرار را در ظرف تعیین شده که کاملا تمیز و فاقد آلودگی است جمع آوری کنید.
• اگر نمونه در منزل جمع می‌شود می‌توانید آن را قبل از انتقال به آزمایشگاه در یخچال قرار دهید. برای نمونه‌های جمع شده در آزمایشگاه هم کافی است که آن را در محل مقرر بگذارید.

اگر به مشاوره آنلاین ترک اعتیاد، به صورت کاملا محرمانه نیاز دارید، می توانید از خدمات حال استفاده کنید.

حرف آخر درباره آزمایش ادرار و تفسیر آن

بسیاری از مشکلات بدن از طریق سوخت و ساز و دفع مواد زائد موجود در بدن از طریق کلیه قابل مشاهده است. به همین دلیل پزشکان به کمک تست ادرار می‌توانند به شناسایی بسیاری از این مشکلات و اختلالات بپردازند. آزمایش ادرار یک آزمایش ساده، غیر تهاجمی و ارزان است که عملکرد طبیعی کلیه و مجاری ادراری و سایر بخش‌های مرتبط را بررسی می‌کند. این روش یکی از پرکاربردترین تست‌های برای تشخیص بارداری و اعتیاد هم هست. به کمک آزمایش ادرار می‌توان از وجود پروتئین، گلوکز، کتون، خون و… در ادرار مطلع و اقدامات درمانی لازم را انجام داد.

“مراقبت از سلامت فردی یک امر مهم انسانیست، زیرا بر فرصت‌های ما برای پیگیری اهداف زندگی تأثیر مستقیم دارد؛ درد و رنج را کاهش داده و شرایط مورد نیاز برای برنامه ریزی درباره آینده را فراهم می‌کند. «حال» با شعار حال خوب برای همه شکل گرفت تا خدمات پزشکی به شکلی کامل و جامع در اختیار همه افراد قرار بگیرد”

سوالات متداول