بهترین راه‌های درمان وسواس کندن مو (تریکوتیلومانیا)

وسواس کندن مو، که به عنوان تریکوتیلومانیا نیز شناخته می‌شود، وضعیتی است که با تمایل فرد به کندن مو نمایان می‌شود و شامل موهای سر، ابروها، مژه‌ها یا سایر قسمت‌های بدن شده و اغلب منجر به ایجاد تکه های قابل توجه طاسی می‌شود. تریکوتیلومانیا افراد را در طیف وسیعی از سنین و جنسیت تحت تاثیر قرار می‌دهد و تحقیقات نشان می دهد که ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، ژنتیکی و محیطی در گسترش آن نقش دارند. در این مقاله، علل، علائم، استراتژی‌های مدیریت مؤثر و درمان‌‌های موجود برای آن را بررسی می‌کنیم.

وسواس کندن مو چیست؟

وسواس کندن مو، وضعیتی است که ممکن است با یک عادت به ظاهر بی‌ضرر مانند چرخاندن یا بازی با مو شروع شود، اما به سرعت به یک میل غیرقابل کنترل برای کندن مو از پوست سر، ابروها، مژه‌ها یا هر قسمت دیگری از بدن تبدیل می‌شود. این وضعیت در ادامه تا حد زیادی بر زندگی روزمره او نیز تأثیر می‌گذارد.

تصور کنید که خارش شدیدی دارید که فقط با کندن یک تار مو برطرف می شود. برای کسانی که وسواس کندن مو دارند، این خارش فقط یک آزار زودگذر نیست و همیشه ادامه دارد که نمی توان آن را نادیده گرفت. کندن موها احساس آرامش و خشنودی مختصری را ایجاد می‌کند اما در آینده مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد.

انواع کندن مو

راه های مختلفی وجود دارد که تریکوتیلومانیا در زندگی افراد ظاهر می‌شود. بیایید برخی از آن‌ها را بررسی کنیم:

• کشیدن مو از پوست سر: این مدل، رایج ترین نوع است که در آن افراد موهای سر خود را می‌کشند و ممکن است به عنوان یک عادت ساده یا یک عمل ناخودآگاه شروع شود، اما به سرعت به یک رفتار تکراری و اجباری تبدیل خواهد شد.
• کندن ابرو و مژه: برخی از افراد مبتلا به وسواس کندن مو ممکن است موهای ابرو یا مژه های خود بکشند که منجر به ابروهای کم پشت یا ناهموار یا مژه های کم پشت می‌شود که ظاهر آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
• کندن موهای صورت: تریکوتیلومانیا همچنین می تواند افراد را به کندن موهای صورت خود، مانند ریش یا سبیل، وادار کند.
• کندن موهای بدن: در برخی موارد، افراد مبتلا به وسواس کندن مو ممکن است موهای قسمت های مختلف بدن خود مانند بازوها، پاها یا بدن خود را بکشند

البته باید بدانید که تریکوتیلومانیا یک انتخاب یا چیزی نیست که به راحتی قابل کنترل باشد و درواقع یکی از انواع اختلالات روانی است که تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، استرس یا اضطراب ایجاد می‌شود.

عوارض تریکوتیلومانیا (وسواس کندن مو)

زندگی با این وسواس آسان نیست، زیرا منجر به ریزش مو، آسیب پوست و ناراحتی‌های عاطفی و حتی افسردگی می‌شود. از عوارض وسواس کندن مو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ریزش مو: یکی از بارزترین عوارض جانبی، ریزش مو در نواحی آسیب دیده است که منجر به لکه‌های طاسی یا رشد ناهموار مو می‌شود.
• آسیب پوست: کشیدن مداوم موها باعث آسیب به پوست سر شده و منجر به تحریک، عفونت یا حتی زخم خواهد شد
• ناراحتی عاطفی: افراد مبتلا به وسواس کندن مو اغلب احساس شرم یا اضطراب می‌کنند که منجر به کاهش اعتماد به نفس و کاهش تعاملات اجتماعی آن‌ها نیز می‌شود.
• هدر رفتن زمان: باتوجه به زمانی که این کار می‌گیرد، در فعالیت‌های روزانه، عملکرد تحصیلی یا بهره‌وری کاری اختلال ایجاد می‌کند.
• انزوای اجتماعی: به دلیل شرم یا خجالت از وضعیت ظاهری، برخی افراد از موقعیت‌های اجتماعی کناره گیری می‌کنند تا از قضاوت یا سوالات مربوط به ریزش مو فرار کنند.

بیشتر بدانید: وسواس چک کردن چگونه درمان می‌شود

علت وسواس کندن موی سر و صورت

محققان معتقدند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و روانی باعص ایجاد وسواس کندن مو می‌شود.

یکی از علل اصلی وسواس کندن مو ژنتیک است. مطالعات شیوع بالاتر این اختلال را در میان اعضای نزدیک خانواده نشان داده است که می‌گوید تغییرات خاصی در ژن‌های مربوط به رشد مغز و تنظیم انتقال‌دهنده‌های عصبی ممکن است به استعداد فرد برای انجام رفتارهای کشیدن مو کمک کند.

عوامل محیطی نیز در تریکوتیلومانیا نقش دارند. مسائل استرس‌زای زندگی باعث تحریک یا تشدید کندن موی سر می‌شوند. برای برخی افراد، کندن مو به عنوان یک مکانیسم مقابله‌ای برای تسکین تنش یا اضطراب بوده و یک حس موقت کنترل یا رهایی از ناراحتی را ایجاد می‌کند.

عوامل روانشناختی مانند کمال گرایی یا مشکلات مربوط به وسواس فکری نیز ممکن است در ایجاد وسواس کندن مو نقش داشته باشند.

راه‌های درمان وسواس کندن مو

خوشبختانه، برای درمان وسواس کندن مو  راه‌های مختلفی وجود دارد و به افرادی که با این چالش دست و پنجه نرم می کنند کمک می‌کند، در اینجا، برخی از این درمان‌ها را بررسی می کنیم:

رفتار درمانی

یکی از رویکردهای موثر، درمان شناختی رفتاری (CBT) نام دارد. این درمان به افراد کمک می‌کند تا افکار و رفتارهای منفی خود را تغییر دهند. درمانگران تکنیک‌هایی را برای مدیریت استرس و جایگزینی کشیدن مو به افراد آموزش می‌دهند. از طریق مشاوره آنلاین روانشناسی می‌توانید این روش را در خانه خودتان انجام دهید و با مشاور در ازتباط باشید.

آموزش تغییر عادت (HRT)

تصور کنید یک قدرت ابرقهرمانی برای متوقف کردن کشیدن مو دارید! با HRT، افراد نسبت به محرک های کشیدن مو خود آگاهی پیدا می‌کنند و با استفاده از اقدامات جایگزین تمرین می کنند. به عنوان مثال، آنها می توانند به جای کشیدن موهای خود، یک توپ استرس را فشار دهند، با یک اسباب بازی بازی کنند. این کار به غلبه بر میل کندن موی سر و ترک آن کمک می‌کند، مانند یک ابرقهرمان واقعی که یک شرور را شکست می دهد!

گروه های پشتیبانی

آیا دوست ندارید عضوی از یک تیم باشید و دوستانی داشته باشید که شما را درک کنند؟ گروه‌های پشتیبانی می‌توانند همین را ارائه دهند! به اشتراک گذاشتن تجربیات با افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا باعث ایجاد حس تعلق و حمایت می شود. صحبت آشکار در مورد چالش ها و موفقیت ها می تواند اعتماد به نفس و انگیزه را افزایش دهد. مثل این است که یک تیم تشویق کننده در کنار خود داشته باشید!

قرص درمان تریکوتیلومانیا

گاهی اوقات پزشکان برای کمک به درمان وسواس کندن مو دارو تجویز می‌کنند. این داروها به کاهش اضطراب و رفتارهای اجباری کمک می‌کنند و مانند یک نگهبان، ذهن را آرام کرده و مقاومت در برابر تمایل به کشیدن مو را آسان‌تر می‌کنند.

داروهای خاصی وجود دارد که به مدیریت علائم این اختلال کمک می‌کند. این داروها شامل مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند فلوکستین (پروزاک)، فلووکسامین (لووکس) و قرص سرترالین (زولوفت)، و همچنین داروهای دیگری مانند کلومیپرامین (Anafranil)، n-استیل سیستئین (NAC) یا داروهای ضد روان پریشی مانند اولانزاپین (Zyprexa) و قرص ریسپریدون (Risperdal).

البته برای تشخیص مناسب‌ترین دارو و همچنین انتخاب بهترین گزینه‌های درمانی باید با یک روانپزشک آنلاین مشورت کنید.

 درمان با نوروفیدبک

درمان تریکوتیلومانیا با نوروفیدبک شامل آموزش افراد برای اصلاح فعالیت امواج مغزی است. جلسات نوروفیدبک معمولاً شامل استفاده از حسگرهایی است که بر روی پوست سر برای نظارت بر فعالیت امواج مغزی قرار می‌گیرند و روی صفحه رایانه نمایش داده می‌شود.

در مورد تریکوتیلومانیا، درمان نوروفیدبک به افراد آموزش می‌دهد تا الگوهای فعالیت امواج مغزی خود را که با رفتار کشیدن موی آن‌ها مرتبط است، تشخیص دهند و کنترل کنند.

با تمرین مداوم نوروفیدبک، افراد مبتلا به وسواس کندن مو به تدریج یاد می‌گیرند که الگوهای امواج مغزی خود را تعدیل کنند و رفتارهای تکانشی مو کشیدن را نیز کاهش دهند. درمان نوروفیدبک برای تریکوتیلومانیا معمولاً شامل جلسات متعدد در طول چند هفته یا چند ماه است.

تکنیک‌های ذهن آگاهی

آیا تا به حال مدیتیشن یا تمرینات تنفس عمیق را امتحان کرده اید؟ این تکنیک به آرامش ذهن و بدن کمک می‌کند. فعالیت هایی مانند یوگا، ورزش تای چی یا حتی رفتن به یک پیاده روی آرام در طبیعت سطح استرس را کاهش می‌دهد و افراد را از تمایل به کشیدن موهای خود دور کند. این حرکت مانند رفتن به تعطیلاتی کتاه برای ذهن خود است!

البته ترکیب روش های مختلف نیز ابزار قدرتمندی برای غلبه بر وسواس کندن مو است. مانند اینکه تیم خود را از بهترین‌ها بسیازید و به جنگ با حریف بروید.

با کمک مقیاس وسواس فکری عملی پیل براون شدت علائم وسواس فکری-عملی را در خود بسنجید.

درمان‌های خانگی

• تمرین تکنیک های کاهش استرس مانند تمرینات تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا یا سرگرمی ها،
• به حداقل رساندن دسترسی به محرک های کشیدن مو مانند پوشیدن دستکش، هدبند یا کلاه، کوتاه نگه داشتن مو و …
• پیوستن به گروه های حمایتی یا جستجوی جوامع آنلاین افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا برای ایجاد حس همبستگی و استفاده از تجربیات شخصی و اشتراک گذاری آن‌ها.

بهترین زمان درمان اختلال کندن مو در کودکان و بزرگسالان

بهترین زمان برای درمان وسواس کندن مو، چه در کودکان و چه در بزرگسالان، به محض تشخیص بیماری یا شماهده علائم آن است. درمان زودهنگام به جلوگیری از ریشه دار شدن رفتار و درمان دشوارتر کمک می‌کند. هرچه درمان زودتر شروع شود، شانس بهبود و کاهش تأثیر اختلال بر زندگی روزمره بیشتر خواهد بود. بنابراین، مهم است که در اسرع وقت با استفاده از مشاوره روانشناسی آنلاین خود را با بهترین روش درمان کنید.

سوالات متداول