واکسن آنفولانزا نوعی واکسن است که سازمان بهداشت جهانی هر ساله به همه مردم و به ویژه کودکان و سالمندان و بیماران خاص توصیه میکند که آن را دریافت کنند. در حـال حاضر دو نوع واکسن برای این بیماری در دسترس است: نوع غیر فعال (IIV) و نوع ضعیف شده زنده (LAIV).
صرف نظر از نوع یا ترکیب واکسن، باید واکسیناسیون سالانه انجام شود تا از افراد در برابر عفونت ناشی از ویروس به طور بهینه محافظت به عمل آید. اما چرا این واکسن مانند بسیاری از واکسنهای دیگر برای همیشه یا برای مدت طولانی ایمنی ایجاد نمیکند؟.
فصل پاییز ممکن است برای عده‌ای یادآورد بیماری و آبریزش بینی و تب بالا و احساس ناخوشایند باشد. آنفولانزا از آن بیماری‌هایی است که میتواند نگرانی از سرد شدن هوا را برای ما بیشتر کند. با شروع همه‌گیری کرونا هم، نگرانی از مبتلا شدن به این بیماری در افراد خیلی بیشتر شده است. تزریق واکسن آنفولانزا در منزل از جمله راه‌هایی است که میتواند از شما در مقابل ابتلا به ویروس آنفولانزا محافظت کند. این واکسن حاوی مواد مختلفی است تا آنتی بادی در بدن تولید کند و مقاومت بدن را در مقابل ویروس افزایش دهد.
برای این کار میتوانید از سرویس تزریقات در منزل استفاده کنید تا تزریقاتچی در منزل شما عملیات تزریق واکسن را انجام دهد.
در این مطلب با هم در مورد آنفولانزا و واکسن آن صحبت می‌کنیم. تفاوت این بیماری با سایر بیماری‌های مشابه را توضیح می‌دهیم و درباره واکسن و درمان آنفولانزا در کودکان توضیحات بیشتری خواهیم داد.
آنفولانزا چیست؟
آنفولانزا نوعی از بیماری‌های ویروسی است که از طریق ترشحات بینی و ریه‌ها از شخصی به شخص دیگر منتقل میشود. عطسه کردن یکی از شایع‌ترین راه‌های انتقال ویروس آنفولانزا است. بیماری آنفولانزا در دسته عفونتهای تنفسی قرار می‌گیرد. در این دسته از بیماری‌ها، عفونت در ابتدا از ریه‌ها شروع به گسترش میکند. بیماری‌های بسیار زیادی در دسته عفونتهای تنفسی قرار دارند که ویروس‌هایی به جز آنفولانزا آن‌ها را ایجاد میکنند اما به اشتباه آنفولانزا تلقی می‌شوند. برای مثال هنگامی که شخصی دچار سرماخوردگی میشود، طبق یک اشتباه رایج ممکن است بگوید به آنفولانزا مبتلا شده است؛ اما باید بدانیم که آنفولانزا را نوع خاصی از ویروس در بدن بوجود می‌آورد.
آنفولانزا به‌طور معمول تب بالایی ایجاد میکند، در مقایسه با دیگر عفونتهای تنفسی احساس ناخوشایند بیشتر و درهای بدنی شدیدتری هم دارد. گرچه ممکن است دیگر ویروس‌ها هم علائمی مشابه آن‌چه آنفولانزا در بدن ایجاد میکند را به همراه داشته باشند.
به‌لحاظ علمی ویروس آنفولانزا به سه نوع A، B و C تقسیم میشود. آنفولانزای نوع A و B عامل بوجود آمدن اپیدمی آنفولانزای فصلی هستند که هرسال زمستان رخ می‌دهد. آنفولانزای نوع C، بیماری تنفسی خفیف‌تری محسوب میشود که علائم شدیدی در پی ندارد. این نوع از آنفولانزا برخلاف دو نوع دیگر عامل همه‌گیری سالانه نیست و مخاطرات مربوط به دو نوع دیگر را به همراه ندارد. ویروس نوع A خود به زیرشاخه‌هایی تقسیم میشود که هرکدام نام‌گذاری خاص خود را دارد.
آنفولانزا بیماری بسیار شایعی است. برای مثال در فصل ابتلا به آنفولانزا در آمریکا، بین ۵ تا ۲۰ درصد جمعیت به این ویروس مبتلا می‌شوند، نزدیک ۵۰۰ هزار نفر به دلیل ابتلا به آنفولانزا راهی بیمارستان می‌شوند و قریب به ۳۴ هزار نفر به دلیل این بیماری جان خود را از دست می‌دهند.
پاندمی موسوم به آنفولانزای خوکی در سال ۲۰۰۹ از یک ویروس نوع A آنفولانزا ناشی شده بود که بر پایه ساختار آن H1N1 نام‌گذاری شد. بسیاری از ژن‌های موجود در این ویروس شبیه به ژن‌های ویروسی بودند که در خوک‌ها باعث آنفولانزا می‌شوند و به همین دلیل این نوع از آنفولانزا را آنفولانزای خوکی نامیدند. اما پس از مدتی مشخص شد این دو نوع ویروس با یکدیگر متفاوت هستند.
درباره واکسن سرخک در بزرگسالان بیشتر بدانید
ترکیبات واکسن انفلوانزا چیست؟
واکسن آنفولانزا از ترکیبات مختلفی تشکیل شده است که به منظور ایجاد ایمنی در برابر ویروس آنفولانزا طراحی شده‌اند. این واکسن معمولاً شامل آنتی‌ژن‌های سطحی ویروس آنفولانزا است که به بدن کمک میکند تا پادتن‌های لازم برای مقابله با این ویروس را تولید کند. علاوه بر این، ترکیبات دیگری مانند فرمالدئید، که برای غیرفعال کردن سموم ویروس استفاده میشود، و پلی سوربات 80، که به عنوان امولسیفایر عمل میکند، نیز در فرمولاسیون واکسن وجود دارند. واکسنهای جدیدتر مانند واکسنهای نوترکیب، به ویژه در ایران، از ترکیباتی بدون منبع تخم‌مرغ و مواد نگهدارنده تولید می‌شوند، که میتواند گزینه مناسبی برای افرادی باشد که به تخم‌مرغ حساسیت دارند.
در کنار این ترکیبات، برخی واکسن‌ها ممکن است حاوی مواد نگهدارنده‌ای مانند تیومرسال باشند، اگرچه این ماده به دلیل نگرانی‌های بهداشتی در بسیاری از واکسن‌ها حذف شده است.
به طور کلی، واکسن آنفولانزا به گونه‌ای طراحی شده است که ایمنی مؤثری را فراهم کند و عوارض جانبی آن معمولاً خفیف و موقتی هستند.
نحوه تزریق واکسن آنفولانزا در منزل
نحوه تزریق واکسن آنفولانزا به صورت عضلانی یا استنشاقی انجام میشود. اما واکسنهای موجود در ایران به روش عضلانی تزریق می‌شوند. برای بزرگسالان و نوجوانان، عضله دلتوئید و در شیرخواران و بچه‌های کوچک، قسمتی از ران محل مناسب تزریق هستند. به‌طور کلی انواع واکسن آنفولانزا دو هفته پس از زمان تزریق میتواند بدن را در برابر ویروس آنفولانزا مقاوم کرده و موثر باشد. واکسن آنفولانزا تنها در برابر انواعی از ویروس که با واکسن مطابقت دارند موثر است. به همین دلیل است که هرسال باید واکسیناسیون مجدد با واکسنهای تولید شده در همان سال انجام شود.
درباره آنفولانزای مرغی در انسان بیشتر بدانید
چرا تزریق واکسن آنفولانزا مهم است
آنفولانزا باعث عفونت بالایی در بدن میشود و در واقع یک بیماری عفونی است. این ویروس، عفونت تنفسی را با خود به همراه خواهد داشت که ممکن است زندگی را به‌طور جدی تهدید کند و در مواردی منجر به مرگ شود.
در حالی که در صورت ابتلا به سایر عفونتهای تنفسی ویروسی، علائم بیماری به‌طور معمول خفیف هستند و اکثر افراد می‌توانند در حالت بیماری به کار یا رفتن به مدرسه و انجام کارهای روزانه خود ادامه دهند؛ اما در بیماری آنفولانزا علائم شدیدتر و طولانی مدت است و باعث میشود افراد روزهای کاری خود را از دست بدهند یا از مدرسه مرخصی بگیرند و زندگی آن‌ها دچار اختلال شود. عفونت ناشی از آنفولانزا، بدن را به‌شدت تحت فشار قرار می‌دهد.
علاوه بر این، آنفولانزا یک بیماری مسری است و شما نمی‌توانید با رعایت شخصی، به‌طور کامل از ابتلا به آن در امان بمانید. مخصوصا اگر دچار بیماری زمینه‌ای باشید، آنفولانزا میتواند بیش از دیگران سلامت شما را مورد تهدید قرار دهد.
همان‌طور که گفته شد، آنفولانزا با بیماری‌هایی نظیر سرماخوردگی ساده متفاوت است.
برای شناخت تفاوت سرماخوردگی و آنفولانزا این مطلب را بخوانید. هرسال زندگی تعداد قابل توجهی از افراد را در معرض خطر قرار می‌دهد. بنابراین با استفاده از واکسیناسیون، علاوه‌بر این که زنجیره انتقال کوتاه و یا قطع میشود، افراد بیشتری نیز از ویروس آنفولانزا جان سالم به در خواهند برد.
تداخلات دارویی با واکسن آنفولانزا
آنتی بیوتیک‌ها داروهایی هستند که برای درمان عفونتهای باکتریایی استفاده می‌شوند. مصرف همزمان آنتی بیوتیک‌ها با واکسن آنفولانزا مشکلی ایجاد نمیکند و می‌توان هر دو را تجویز کرد.
افرادی که از کورتون‌ها استفاده میکنند باید در تزریق واکسن آنفولانزا احتیاط کنند، زیرا ممکن است اثربخشی واکسن را کاهش دهند.
مصرف مسکن‌ها قبل از تزریق واکسن آنفولانزا برای کاهش عوارض جانبی اشتباه است و موجب کاهش اثربخشی واکسن میشود. بهتر است در صورت بروز عوارض جانبی مانند درد، تب یا کوفتگی، پس از تزریق واکسن مسکن مصرف شود.
در مورد واکسن آسترازنکا، افرادی که داروهای رقیق کننده خون مصرف میکنند نباید مصرف دارو را قطع کنند، زیرا ممکن است احتمال ایجاد لخته خون را افزایش دهد.
شرایط نگهداری واکسن انفولانزا
واکسن آنفولانزا باید در دمای بین 2 تا 8 درجه سانتی‌گراد و در یخچال نگهداری شود. مهم است که از یخ‌زدگی واکسن جلوگیری شود، زیرا این موضوع میتواند تأثیر منفی بر اثربخشی آن داشته باشد. همچنین، واکسن باید در جعبه اصلی خود و به دور از نور مستقیم نگهداری شود تا از تخریب ترکیبات آن جلوگیری شود.
برای ایمنی بیشتر، این دارو باید در مکانی دور از دسترس کودکان قرار گیرد. همچنین، توجه داشته باشید که پس از تاریخ انقضای درج شده روی بسته‌بندی، که با “EXP” مشخص شده است، از مصرف واکسن خودداری کنید، زیرا تاریخ انقضا به معنای آخرین روز آن ماه است.
در نهایت، برای دور انداختن واکسنهای استفاده نشده یا منقضی شده، هرگز آن‌ها را از طریق فاضلاب یا سطل زباله دور نیندازید و در عوض از داروساز خود بپرسید که بهترین روش برای دفع این داروها چیست. این کار به حفظ محیط زیست کمک میکند.
افرادی که باید واکسن انفولانزا را دریافت کنند
واکسن آنفولانزا برای همه افراد بالای 6 ماه توصیه میشود، اما برخی گروه‌ها به دلیل خطر بالای ابتلا به عوارض شدید ناشی از آنفولانزا، باید در زمان مشخصی این واکسن را دریافت کنند. این افراد شامل کودکان زیر 6 سال، سالمندان بالای 50 سال، بیماران دارای نقص ایمنی یا تحت درمان با داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن هستند. همچنین زنان باردار، افراد چاق و کسانی که در مراکز نگهداری روزانه زندگی میکنند نیز در اولویت دریافت واکسن آنفولانزا قرار دارند.
دریافت واکسن آنفولانزا برای این گروه‌های پرخطر بسیار حائز اهمیت است، زیرا در صورت ابتلا به ویروس آنفولانزا، احتمال ابتلا به بیماری شدید در آن‌ها بالاست. واکسیناسیون نه تنها به حفاظت از این افراد کمک میکند، بلکه به ایجاد ایمنی جمعی نیز منجر میشود و از گسترش آنفولانزا جلوگیری میکند. با اطمینان از واکسینه شدن افراد در معرض خطر بالا، می‌توان سلامت و رفاه آن‌ها را در فصل آنفولانزا تضمین کرد. بنابراین، افراد در این گروه‌ها باید با پزشک خود مشورت کنند تا در زمان مناسب واکسینه شوند و هرگونه نگرانی در مورد تزریق واکسن آنفولانزا را مطرح کنند.
برنامه تزریق واکسن آنفولانزا
برنامه تزریق واکسن آنفولانزا برای کودکان ۶ ماه به بالا در جدول زیر نشان داده شده است.
| کودکان ۶ ماه تا ۸ سال | اگر در یک سال گذشته کمتر از ۲ دور واکسن زده‌اند یا برنامه واکسیناسیون دقیق ندارند باید به فاصله حداقل چهار هفته ۲ دوز جداگانه دریافت کنند. |
| کودکان ۶ ماهه تا ۸ سال | اگر در یک سال گذشته حداقل ۲ دوز واکسن زده‌اند، سالانه یک دوز دریافت کنند. |
| افراد ۹ سال و بالاتر | سالانه یک دوز دریافت کنند. |
| افراد بالای ۱۸ سال | سالانه یک دوز دریافت کنند. |
افرادی که نباید تزریق واکسن آنفولانزا را انجام دهند
قبل از دریافت واکسن آنفولانزا، مشاوره با پزشک یا داروساز الزامی است. اگرچه تزریق این واکسن در زمان سرماخوردگی خفیف مشکلی ایجاد نمیکند، اما در صورت وجود تب، بهتر است واکسیناسیون را به تعویق بیندازید. برخی افراد به دلایل خاص نمی‌توانند این واکسن را دریافت کنند. این افراد شامل نوزادان زیر 6 ماه، کسانی که سابقه سندرم گیلن باره دارند، افرادی که واکنش‌های شدید به واکسنهای آنفولانزا نشان داده‌اند و افرادی که به ترکیبات موجود در واکسن حساسیت دارند، هستند.
به طور کلی، افرادی که در گروه‌های پرخطر قرار دارند باید از دریافت واکسن پرهیز کنند، زیرا ممکن است عوارض جدی‌تری برای آن‌ها به همراه داشته باشد. بنابراین، ضروری است که افراد قبل از اقدام به واکسیناسیون، با پزشک آنلاین مشورت کنند.
زمان تزریق واکسن آنفولانزا
اپیدمی سالانه آنفولانزا معمولا از ماه آبان شروع میشود و تا اردیبهشت ادامه دارد. از آنجا که دو هفته طول می‌کشد تا این واکسن باعث ایجاد پاسخ ایمنی در بدن شود، توصیه میکنند که آن را اواخر تابستان و اوایل پاییز تزریق کنید. محافظت ایجادشده توسط این واکسن حداقل برای یک فصل آنفولانزا دوام دارد و با گذشت زمان از بین میرود. به همین دلیل بهتر است آن را زودتر و پیش از شروع اپیدمی آنفولانزا تزریق کنید. اگر نیاز به تزریق واکسن آنفولانزا در منزل یا محل کار خود را دارید میتوانید درخواست خود را از محموعه حال و در بخش خدمات پرستاری در منزل ثبت کرده و منتظر حضور تزریقاتچی باشید.
انواع آمپول آنفولانزا
واکسن آنفولانزا هر سال برای پیشگیری از ابتلا به ویروس آنفولانزا در همان سال عرضه میشود. ترکیب ویروس‌های آنفولانزا هر سال تغییر پیدا میکند و شکل جدیدی به خود می‌گیرد. بنابراین لازم است نوع واکسنی که برای مقابله با ویروس جدید عرضه میشود نیز تغییر کند تا بتواند اثر ویروس را از بین برده و با آن مقابله کند. این نوع از واکسن‌ها که هر سال و بر اساس نوع ویروس تغییر شکل یافته در همان سال تولید و عرضه می‌شوند، واکسن آنفولانزای فصلی هستند.
نوع غیر فعال (IIV) واکسن آنفولانزا
این واکسن برای استفاده در افراد بالای شش ماهه، زنان باردار و افرادی که دارای شرایط پزشکی مزمن هستند مجاز است. یک نوبت تزریق به ران یا عضله دلتوئید توصیه میشود. کودکان شش ماهه تا ۸ ساله که واکسن آنفولانزای قبلی را در فصل گذشته دریافت نکرده‌اند، باید دو دوز تجویز شده با فاصله حداقل ۴ هفته دریافت کنند.
ویروس‌های موجود در این نوع واکسن‌ها غیر فعال هستند، بنابراین آنفولانزا ایجاد نمی‌کنند. اگر چه ممکن است عوارض جزئی مثل واکنش‌هایی در محل تزریق، تب گذرا یا درد عضلانی در افرادی که قبلا آن را دریافت نکرده‌اند، ایجاد کنند.
اگر می‌خواهید درباره موارد مصرف آمپول نوروبیون اطلاعات بیشتری به دست آورید میتوانید این مطلب را مطالعه کنید.
نوع ضعیف شده زنده (LAIV) واکسن آنفولانزا
دریافت این واکسن فقط به افراد ۲ تا ۴۹ ساله که شرایط پزشکی زمینه‌ای خاصی ندارند مجاز است. واکسن LAIV به صورت اسپری بینی و فقط در یک دوز تجویز میشود. اما در کودکان ۲ تا ۸ ساله که قبلا آن را دریافت نکرده‌اند، در دو نوبت با فاصله یک ماه انجام می‌گیرد.
این نوع واکسن از ویروس ضعیف شده ساخته شده که توانایی ایجاد بیماری را ندارند اما ممکن است علائم خفیفی از آنفولانزا مثل گرفتگی بینی یا گلو درد ایجاد کنند. شدت این علائم بسیار خفیف و زودگذر بوده و اصلا قابل مقایسه با شدت آن‌ها در اثر ابتلا به بیماری آنفولانزا نیست. تزریق این واکسن در کودکان کمتر از دو سال، زنان باردار، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، افرادی که آسپرین روزانه مصرف میکنند و مبتلایان به آسم شدید و دریافت کنندگان استروئید (در یک هفته پیش از تزریق واکسن) مجاز نیست.
دلیل تفاوت انواع مختلف ویروس آنفولانزا که هر سال جان ما را تهدید میکند، بالا بودن سرعت جهش در این ویروس است. بر اثر جهش ویروس آنفولانزا ساختار آن تغییر پیدا کرده و نسبت به واکسن‌هایی که پیش از این تولید و تزریق شده‌اند، مقاوم میشود. بنابراین انواع واکسن آنفولانزا میتواند در سرکوب این ویروس کمک کننده باشد.
واکسن آنفولانزا هلندی
واکسنهای آنفولانزای موجود در ایران معمولا از نوع چهار ظرفیتی هستند؛ یعنی بدن را در مقابل چهار نوع مختلف ویروس آنفولانزا مقاوم میکنند. همه این واکسن‌ها از ویروس کشته‌شده یا غیرفعال آنفولانزا تهیه شده‌اند و بیشتر آن‌ها ساخت کشور فرانسه و هلند هستند. امکان تزریق واکسن آنفولانزا هلندی با نام اینفلوواک برای افراد بزرگسال و کودکان بالای شش ماه وجود دارد؛ اما بهتر است پیش از تزریق با یک پزشک مشورت کنید.
راه درمان بیماری مزمن انسدادی ریه را بشناسید
تزریق واکسن آنفولانزا برای زنان باردار و شیرده
سوالی که بسیاری از زنان باردار و شیرده ممکن است داشته باشند این است که آیا تزریق واکسن آنفولانزا برای آن‌ها ایمن است یا خیر. تصور نادرستی وجود دارد که این واکسن میتواند خطراتی برای بارداری به همراه داشته باشد، به ویژه نگرانی از زایمان زودرس. در واقع، دریافت واکسن آنفولانزا نه تنها ایمن است، بلکه میتواند به تقویت سیستم ایمنی مادر و نوزاد کمک کند و از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند. اما در هر صورت پیشنهاد ما این است که حتما با دکتر زنان آنلاین نیز مشورت کنید زیرا ممکن است شرایط شما شرایط خاصی باشد.
علاوه بر این، واکسن آنفولانزا در دوران شیردهی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. این واکسن به مادران کمک میکند تا از خود و نوزادشان محافظت کنند و با انتقال آنتی‌بادی‌های محافظ به کودک، خطر ابتلا به آنفولانزا را کاهش می‌دهد. با این حال، لازم به یادآوری است که استفاده از واکسنهای زنده ضعیف‌شده به شکل اسپری بینی برای زنان باردار توصیه نمی‌شود. بنابراین، مشاوره با پزشک در این زمینه میتواند به تصمیم‌گیری بهتر کمک کند.
بهترین واکسن آنفولانزا
واکسن آنفولانزا یک واکسن غیرفعال است. این یعنی انواع آن حاوی ویروس‌های کشته شده آنفولانزا است. همچنین این واکسن میتواند یک نوع واکسن نوترکیب باشد. یعنی بدون استفاده از ذرات ویروسی تهیه شود. پزشکان این واکسن را به‌طور عضلانی یا زیر جلدی تزریق میکنند تا سیستم ایمنی بدن را وادار کنند در مقابل ویروس آنفولانزا آنتی‌بادی تولید کند.
واکسن تزریقی آنفولانزا یک واکسن مایع است که به عضله تزریق و به صورت تک دوز تولید میشود. پزشکان به‌طور معمول واکسن آنفولانزا را به عضله بازو تریق میکنند و از الکل برای استریل کردن محل تزریق استفاده میکنند. این واکسن به‌طور سالیانه و در فصل پاییز توصیه میشود و عوارض شایعی تاکنون برای این واکسن گزارش نشده است. 
برای شناخت بهترین واکسن آنفولانزا باید بدانید که دو نوع واکسن آنفولانزا در بازار موجود است که در برابر سه نوع از ویروس‌های آنفولانزا باعث ایجاد ایمنی میشود. نوع دیگر آن یک واکسن چهارگانه است که در برابر ۴ نوع ویروس آنفولانزا، ایمنی بدن را تقویت میکند. هر دو نوع این واکسن‌ها را می‌توان به صورت عضلانی تزریق کرد. برای افراد بالای ۶۵ سال نیز واکسنهای مخصوصی در بازار موجود است که توانایی ایجاد ایمنی بالاتری نسبت به واکسنهای دیگر دارد. واکسن آنفولانزای هلندی، فرانسوی و فلوگارد نمونه هایی از بهترین واکسن آنفولانزا هستند
واکسن اسپری بینی آنفولانزا
این نوع واکسن برای اولین بار در سال ۲۰۰۳ معرفی شد و در برابر همان انواع از ویروس آنفولانزا که واکسن تزریقی میتواند ایمنی ایجاد کند، کاربرد دارد. تنها تفاوت بین واکسن تزریقی و واکسن اسپری بینی در این است که واکسن اسپری بینی، به جای ویروس کشته شده، حاوی ویروس ضعیف شده آنفولانزاست و به جای تزریق، از طریق اسپری کردن در بینی استفاده میشود و ایمنی لازم را بوجود می‌آورد.
واکسن اسپری بینی آنفولانزا در دسته واکسنهای تضعیف شده قرار می‌گیرد و به دلیل وجود ویروس‌های ضعیف، در بدن فرد واکسیناسیون شده علائم شدیدی ایجاد نمیکند. واکسن اسپری بینی آنفولانزا به جز زنان باردار، برای افراد ۲ تا ۴۹ سال مناسب تشخیص داده شده است. این واکسن در برخی از افرادی که بیماری‌های خاصی دارند باید با نظر پزشک و تحت مراقبت استفاده شود.
تمامی واکسنهای اسپری بینی چهارگانه هستند. اگرچه واکسن اسپری بینی آنفولانزا علائم شدیدی ایجاد نمیکند اما ممکن است باعث آبریزش بینی، سردرد، سوزش گلو و سرفه شود. کودکانی که از این واکسن استفاده میکنند نیز ممکن است به تب خفیف و یا درد عضلانی دچار شوند.
عملکرد واکسن آنفولانزا
واکسن آنفولانزا سیستم ایمنی بدن را به تولید آنتی بادی ترغیب میکند تا در برابر ویروس‌های آنفولانزا در بدن مقاومت ایجاد کند. زمانی که ویروس وارد بدن شخص واکسینه میشود، آنتی بادی شروع به کار میکند، به ویروس حمله کرده، آن را می‌کشد و از گسترش عفونت در بدن جلوگیری میکند. اگرچه آنتی بادی‌هایی که واکسن آنفولانزا ایجاد میکند، در برابر انواع خاصی از ویروس آنفولانزا مقاوم هستند، اما واکسن نمی‌تواند در برابر دیگر میکروب‌ها ایمنی ایجاد کند.
واکسن آنفولانزا ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد اما این عوارض خفیف‌اند و پس از چند روز رفع خواهند شد
عوارض واکسن آنفولانزا
یک سوال رایج در مورد واکسن آنفولانزا این است که آیا این واکسن میتواند شما را به آنفولانزا مبتلا کند یا نه؟ به دلیل این‌که واکسن حاوی ویروس کشته شده یا ضعیف شده است، عده‌ای تصور میکنند با تزریق آن دچار بیماری می‌شوند. پاسخ پزشکان به این سوال منفی است. اما این واکسن نیز مانند دیگر داروها ممکن است عوارض جانبی مختلفی را در پی داشته باشد.
پس از تزریق واکسن، بازوی شخص واکسینه شده ممکن است تا مدتی دچار درد شود و کودکان ممکن است به عطسه دچار شوند. یکی از متخصصان در این زمینه معتقد است واکسن آنفولانزا در اکثر افراد عارضه خاصی ایجاد نمیکند و اگر عوارضی رخ دهد، خفیف بوده و در طول یک تا دو روز از بین میرود.
با این‌حال بسیاری از افراد پس از تزریق واکسن، احساس بیماری میکنند و پزشکان دلیل این احساس را واکنش‌های مختلفی می‌دانند که واکسن آنفولانزا در بدن افراد ایجاد میکند.
این عوارض رایج بسیار شبیه به علائم سرماخوردگی هستند. یعنی آبریزش بینی، تب و سرفه. فراموش نکنیم که با تزریق واکسن، ما درواقع سیستم ایمنی بدن را به واکنش و ساخت آنتی‌بادی تحریک می‌کنیم و سیستم ایمنی هم ممکن است به اشکال مختلفی به آن واکنش نشان دهد.
پس از تزریق واکسن آنفولانزا در منزل ممکن است برخی از عوارض این واکسن در شما نیز مشاهده شود. در ادامه به برخی از انواع رایج این عوارض اشاره می‌کنیم. اگر با این عوارض مواجه شدید نگران نباشید، چرا که به‌طور معمول، خود به خود رفع خواهند شد.
درد در ناحیه بازو: احساس ناخوشایند یا درد در بازو پس از تزریق واکسن بسیار شایع است. این یعنی سیستم ایمنی بدن شما در حـال بروز واکنش به واکسن و ایجاد آنتی بادی است.
ایجاد قرمزی و ورم در ناحیه تزریق واکسن: این مورد نیز نشانه مثبت دیگری از واکنش سیستم ایمنی به واکسن است. سیستم ایمنی همان‌طور که در برابر ایجاد هر نوع از جراحت واکنش نشان می‌دهد، به تزریق واکسن نیز واکنش مشابهی نشان خواهد داد.
تب خفیف: گرچه ممکن است تب خفیف در اثر تزریق واکسن ایجاد شود، اما عارضه‌ای است که به ندرت اتفاق می‌افتد. خیلی از اوقات فردی که همزمان با دریافت واکسن آنفولانزا دچار تب میشود، به یکی از دیگر ویروس‌های رایج در فصل اپیدمی آنفولانزا دچار شده است.
سندرم گیلن باره: این سندرم یک واکنش عصبی به واکسن است. بر اثر سندرم گیلن باره ممکن است در عضلات خود احساس ضعف و ناتوانی کنید. احتمال بروز این سندرم پس از تزریق واکسن، بسیار نادر است و اگر رخ دهد بسیار خفیف خواهد بود.
واکنش آلرژیک به واکسن آنفولانزا: ممکن است برخی افراد به واکسن آنفولانزا و عناصر سازنده آن مانند آنتی‌بیوتیک حساسیت داشته باشند. پزشکان معتقدند واکنش آلرژیک شدیدی که بر اثر واکسن ایجاد می‌شوند، میتواند شامل تنگی نفس، خس‌خس کردن صدا، ایجاد ورم در اطراف چشم و لب، کهیر، تب بالا و یا ایجاد تپش قلب باشد.
گرفتگی بینی، سردرد و خستگی نیز ممکن است از عوارض واکسن آنفولانزا باشد. در برخی از افراد، تزریق واکسن ممکن است باعث سرگیجه با بی‌هوشی شود، اما این موضوع به خودی خود ارتباط مستقیمی با تزریق آن ندارد و ممکن است به دلیل ورود سوزن به بازوی فرد اتفاق افتاده باشد.
سرفه و عطسه از عوارض شایع در کودکانی است که واکسن آنفولانزا به آنان تزریق میشود. سوزش گلو نیز گرچه شایع نیست اما گاهی بر اثر مصرف واکسن اسپری بینی آنفولانزا ایجاد میشود که در این صورت خفیف بوده و به زودی رفع خواهد شد.
شما میتوانید از بخش سوال رایگان از پزشک سایت حال با پزشکان و روانشناسان آنلاین به صورت کاملا رایگان ارتباط برقرار کنید و سوالات خود را مطرح کنید.
آنفولانزا در برخی از افراد ممکن است عوارض زیادی برجا بگذارد و جان افراد گروه‌های تحت خطر را به‌طور جدی تهدید کند. بهتر است این افراد هر سال واکسن آنفولانزا را دریافت کنند
کسانی که نباید واکسن آنفولانزا بزنند
بیشتر بزرگسالان می‌توانند این واکسن را دریافت کنند. اما اگر در گذشته واکنش آلرژیک جدی نسبت به آن را تجربه کرده‌اید یا جزو افرادی هستید که به تخم مرغ حساسیت دارند، باید از دریافت این واکسن اجتناب کنید. برخی از افراد در اثر مصرف تخم مرغ دچار کهیر یا واکنش‌های شدیدتر خواهند شد. پس لازم است که میزان حساسیت خود را بدانید و آن را به پزشک اطلاع دهید. اگر در حـال حاضر تب دارید، احتمالا به شما توصیه میشود که برای دریافت واکسن تا رفع آن صبر کنید و سپس برای تزریق اقدام کنید.
تزریق این واکسن به نوزادان زیر شش ماه توصیه نمی‌شود. البته این به معنی مضر بودن واکسن برای آنان نیست. در واقع می‌توان گفت که واکسیناسیون نوزادان زیر ۶ ماه علیه ویروس آنفولانزا بی‌اثر است. بدن نوزادانی که مادران آن‌ها در دوره بارداری این واکسن را دریافت کرده‌اند، احتمالا دارای آنتی بادی‌های آن است و نسبت به این بیماری ایمن هستند. بهتر است به کودکان واکسنهای فاقد ماده تیمروسال تزریق شود. راجع به واکسنهای کودکان و جدول واکسیناسیون آن‌ها، مقاله مرتبط با آن را در حال بخوانید.
چه کسانی باید واکسن آنفولانزا را دریافت کنند؟
واکسن آنفولانزا برای تمام افراد ۶ ماهه و بالاتر توصیه میشود اما بسیار مهم است که افراد گروه‌های در معرض خطر واکسینه شوند تا از مشکلات ناشی از آنفولانزا در آن‌ها جلوگیری شود. این افراد شامل گروه‌های زیر هستند:
تمام کودکان ۶ ماه تا ۴ سال، تمام افراد بالای ۶۵ سال، زنان باردار، زنانی که قصد بارداری دارند یا به‌تازگی زایمان کرده‌اند، افرادی که سیستم ایمنی بدن‌شان ضعیف است، افرادی که در طولانی مدت در مراکز مراقبتی مانند خانه سالمندان یا زندان نگهداری می‌شوند، هر فرد بالغ یا کودک مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند آسم یا دیابت و همچنین کودکان یا نوجوانانی که به طور منظم آسپرین مصرف میکنند. تزریق واکسن آنفولانزا در منزل یگی از راه های تزریق واکسن برای این گروه ها می‌باشد و مانع از حضور کودک در مراکز تزریقی و درمانگاه ها خواهد شد
تزریق واکسن آنفولانزا در منزل
اگر بر اساس تشخیص پزشکتان به تزریق واکسن آنفولانزا نیاز دارید یا به خواست خودتان قصد دارید آمپول‌های تقویتی دیگری تزریق کنید یکی از بهترین راه ها تزریق واکسن آنفولانزا در منزل است. زیرا نیازی به حضور در درمانگاه‌های شلوغ و یا تلف شدن زمان برای نوبت گیری نیست. انواعتزریقات وریدی، عضلانی، زیرجلدی و داخل جلدی در منزل شما انجام می‌گیرد.
به این منظور و برای تزریق واکسن آنفولانزا در منزل میتوانید از بخش خدمت تزریقات در منزل مشخص شده به بخش خدمات پرستاری در منزل بروید و بخش تزریقات را انتخاب کنید. به این ترتیب درخواست شما در وب سایت یا اپلیکیشن حال و یا بخش سلامت اپلیکیشن آپ ثبت شده است باید و منتظر بمانید تا فرد تزریقاتچی به منزل شما آمده و کار تزریق واکسن آنفولانزا در منزل یا محل مورد نظرتان را انجام دهد.
عوارض واکسن آنفلولانزا
واکسن‌ها نیز مانند هر محصول پزشکی دیگر، عوارض جانبی خاص خود را دارند. عوارض واکسن آنفولانزا به شدت خفیف است و طی چند روز خود به خود از بین میرود. از جمله شایع‌ترین این عوارض عبارتند از:
- درد، قرمزی و تورم در ناحیه تزریق
- سردرد
- تب خفیف
- حالت تهوع
- دردهای عضلانی
مراقبت بعد از واکسن آنفولانزا
هرگونه عارضه جانبی حاصل از واکسن آنفولانزا ممکن است طی چند روز به‌طور خود به خود رفع شود اما اگر این عوارض شما را آزار می‌دهد میتوانید کارهایی برای مراقبت بعد از واکسن آنفولانزا را برای مقابله با اثرات آن انجام دهید.
برای دردهای عضلانی، سردرد یا علائم مشابه آنفولانزا مسکن‌هایی مانند ژلوفن یا استامینوفن می‌توانند کمک‌کننده باشند. برای درد بازو نیز میتوانید از کمپرس سرد استفاده کنید. درواقع دردهای جزئی هزینه‌ای است که برای محافظت از خود در مقابل ویروس آنفولانزا قبول می‌کنید.
راجع به انواع سردرد ، مقاله مرتبط با آن را در حال بخوانید.
قیمت واکسن آنفولانزا در سال 1403
قیمت واکسن آنفولانزا به نوع واکسنی که تزریق می‌کنید بستگی دارد. نوع ایرانی این واکسن از شهریور 1401، با قیمت 213 هزار تومان به فروش می‌رسید؛ اما قیمت انواع خارجی و وارداتی آن بالاتر است. در حال حاضر بیش از یک سوم نیاز کشور به واکسن آنفولانزا در داخل تامین میشود و مابقی آن از سایر کشورها به ویژه هلند و فرانسه وارد میشود.
“مراقبت از سلامت فردی یک امر مهم انسانیست، زیرا بر فرصت‌های ما برای پیگیری اهداف زندگی تأثیر مستقیم دارد؛ درد و رنج را کاهش داده و شرایط مورد نیاز برای برنامه ریزی درباره آینده را فراهم میکند. «حال» با شعار حال خوب برای همه شکل گرفت تا خدمات پزشکی به شکلی کامل و جامع در اختیار همه افراد قرار بگیرد”
منابع
