آزمایش آمیلاز / آمیلاز در آزمایش خون چیست

آزمایش آمیلاز یا Amylase میزان آنزیم آمیلاز موجود در خون یا ادرار را بررسی می‌کند. آمیلاز نوعی پروتئین خاص است که توسط پانکراس و غدد بزاقی ساخته می‌شود. این آنزیم نقش مستقیمی در هضم و تجزیه کربوهیدرات‌های غذا دارد. وجود مقدار کمی از این ماده در خون و ادرار طبیعی است. اما مقادیر خارج از نرمال (کم‌تر یا بیش‌تر) معمولا نشان‌دهنده اختلالی در پانکراس، غدد بزاقی یا بیماری‌های دیگر است. اگر می‌خواهید درباره آزمایش آمیلاز خون و تفسیر نتایج آن بیش‌تر بدانید، مطالعه مقاله حاضر به شما کمک می‌کند. البته مزایای یک چکاپ کامل را نیز می‌توانید از اینجا بخوانید.

درخواست انجام آزمایش در منزل

آزمایش آمیلاز خون

این آزمایش سطح آنزیم آمیلاز را در خون شما اندازه‌گیری می‌کند. حدود چهل درصد آمیلاز بدن توسط پانکراس ساخته می‌شود و بقیه از غدد بزاقی می‌آید. این آزمایش مشخص می‌کند که آیا شما به بیماری‌هایی که بر پانکراس یا غدد بزاقی تاثیر می‌گذارند مبتلا هستید یا خیر. اختلال پانکراس معمولا منجر به بالا رفتن غیرطبیعی سطح آمیلاز خون می‌شود. به جز پانکراتیت، عوامل دیگری مثل عفونت، سرطان، مصرف الکل یا داروهای خاص هم می‌تواند در بالا رفتن این آنزیم در خون نقش داشته باشد.

آزمایش پروتئین خون را در منزل انجام دهید

آزمایش آمیلاز به عنوان بخشی از آزمایش خون از طریق تجزیه و تحلیل نمونه خون گرفته شده از ورید بازوی بیماران انجام می‌شود. این یک آزمایش خون ساده است که نیازی به آمادگی خاصی ندارد. با این حال مصرف برخی از داروها مثل آسپرین، کورتیکواستروئیدها، دیورتیک‌ها، قرص‌های ضدبارداری و مواد افیونی بر نتیجه آن تاثیر می‌گذارند. بهتر از پیش از انجام آزمایش با پزشک خود درباره داروهای مصرفی‌تان صحبت کنید.

چه زمانی نیاز به آزمایش آمیلاز است

زمانی که پزشک حدس می‌زند مشکلی در پانکراس شما وجود دارد، احتمالا نیاز به آزمایش آمیلاز را ضروری می‌داند. وجود مقداری آمیلاز در خون طبیعی است؛ اما مقادیر بیش از حد آن می‌تواند به معنی انسداد یکی از مجاری لوزالمعده یا آسیب آن باشد. بیمارانی که دچار علائمی مثل درد مداوم شکم، تب، حالت تهوع و بی‌اشتهایی هستند، ممکن است به این آزمایش نیاز داشته باشند. به طور کلی آزمایش آمیلاز برای تشخیص بیماری‌های زیر نیاز است:

پانکراتیت (التهاب پانکراس) حاد، مزمن یا الکلی

در این صورت پزشک همزمان با آزمایش آمیلاز، آزمایش لیپاز هم تجویز می‌کند. لیپاز ماده‌ای شیمیایی است که به لوزالمعده برای کمک به هضم چربی کمک می‌کند. این آزمایش‌ها با هم می‌توانند نشان‌دهنده مشکلی در پانکراس مثل بیماری پانکراتیت، سرطان پانکراس یا سنگ کیسه صفرا باشند.

شرایط گوارشی مثل زخم معده، آپاندیسیت، عفونت غدد بزاقی یا تومورها

بیماری‌هایی مثل سرطان لوزالمعده، سنگ کیسه صفرا یا تنگی مجرا یا اسفنکتری که مجرای پانکراس را از روده جدا می‌کند، باعث مسدود شدن مجرای حامل آنزیم‌های گوارشی به روده می‌شوند. همچنین اگر مشکوک به بیماری غدد بزاقی هستید یا به هر دلیلی با انسداد مجرای حامل آنزیم‌های گوارشی به روده مواجه شده‌اید، ممکن است پزشک این آزمایش را برای شما ضروری بداند. آزمایش آنزیم قلبی و کاربرد آن را نیز می‌توانید از اینجا بخوانید

فیبروز سیستیک

آزمایش آمیلاز برای بررسی افراد مبتلا به فیبروزسیستیک استفاده می‌شود که دچار عفونت ریه شده‌اند. این وضعیت می‌تواند جذب مواد مغذی از غذا را برای بدن سخت کند. افراد مبتلا به فیبروز سیستیک که سطوح بالای آمیلاز دارند، دارای مخاط غلیظی هستند که مانع از حرکت آنزیم‌های گوارشی از لوزالمعده به روده کوچک می‌شود.

آزمایش cbc و بیماری هایی که با آن مشخص می‌شود را بشناسید

تفسیر آزمایش آمیلاز

هر پزشک برای تفسیر نتایج آزمایش آمیلاز مجموعه‌ای از عوامل از جمله سابقه بیماری، داروهای مصرفی و سایر ویژگی‌های بیمار را در نظر می‌گیرد. میزان آنزیم آمیلاز گاهی پس از جراحی یا آندوسکوپی پانکراس، کبد و کیسه صفرا (کلانژیوپانکراتوگرافی) بالاتر از نرمال خواهد بود. به جز این شرایط، زمانی که سطح آنزیم آمیلاز خون بالاتر از نرمال باشد، احتمال ابتلا به یکی از بیماری‌های زیر وجود دارد:

• پانکراتیت حاد یا ناگهانی
• ضعف عملکرد کلیه‌ها
• عفونت
• اوریون یا سایر بیماری‌های غدد بزاقی
• سرطان پانکراس، ریه، تخمدان، سینه و روده بزرگ
• آپاندیسیت
• اعتیاد به مواد مخدر

در صورت لزوم پزشک آزمایش‌های دیگری هم تجویز می‌کند. سطوح پایین آمیلاز هم با در نظر گرفتن سایر شرایط، می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های زیر باشد:

• فیبروز سیستیک
• بیماری کلیوی
• نارسایی کبد
• پانکراتیت مزمن
• پره اکلامپسی در بارداری
• سرطان پانکراس

رنج نرمال آزمایش آمیلاز

بازه طبیعی نتایج آزمایش آمیلاز ممکن است با توجه به جنسیت، سن و سابقه بیماری افراد متفاوت باشد. البته آزمایشگاه‌های مختلف هم گاهی رنج متفاوتی دارند. به طور کلی رنج نرمال آزمایش آمیلاز برای بزرگسالان در محدوده ۳۰ تا ۱۱۰ واحد در لیتر در نظر گرفته می‌شود. مقادیر بیش‌تر یا کم‌تر از آن با توجه به عوامل دیگر یا آزمایش‌های تکمیلی می‌تواند نشان‌دهنده یک بیماری یا اختلال باشد.

اگر نمیدانید آزمایش کشت خون چیست حتما این مطلب را بخوانید

بیماری های موثر در نتیجه آزمایش آمیلاز

ابتلا به برخی از بیماری‌ها ممکن است بر میزان آمیلاز خون تاثیر بگذارد. بیماری‌های زیر نتیجه آزمایش آمیلاز را تحت تاثیر قرار داده و مقادیر آن را گاهی تا چهار یا شش برابر بیش‌تر نشان می‌دهند:

• پانکراتیت حاد یا تورم ناگهانی پانکراس
• بدتر شدن ناگهانی پانکراتیت مزمن
• زخم یا التهاب در پانکراس
• زخم معده که منجر به سوراخی در آن شده باشد
• انفارکتوس روده (مرگ بافت در روده)
• سرطان پانکراس، سینه، روده بزرگ، ریه یا تخمدان
• کیست‌های کاذب پانکراس
• آپاندیسیت
• کسانی که به تازگی پیوند کلیه داشته‌اند
• استفاده از مواد مخدر
• عفونت
• آسیب یا پارگی ناشی از بارداری خارج از رحم
• تورم غدد بزاقی
• تورم ناگهانی کیسه صفرا
• اختلالات خوردن مثل پرخوری عصبی یا کم‌خوری عصبی
• اختلالات کلیوی
• بیماری اوریون یا عفونت غدد بزاقی
• بارداری
• وجود تومور در پروستات
• مصرف برخی از داروها

آزمایش کلسیم را بیشتر بشناسید

هزینه آزمایش آمیلاز

مبلغ نهایی که شما بابت هزینه آزمایش آمیلاز می‌پردازید، به نوع آزمایش، خصوصی یا دولتی بودن آزمایشگاه و بیمه‌ای که تحت پوشش آن هستید بستگی دارد. بیمه‌ تامین اجتماعی بخش زیادی از هزینه آزمایش آمیلاز را در مراکز دولتی می‌پردازد. اما در آزمایشگاه‌های خصوصی، بخشی از هزینه آزمایش بر عهده بیمار است و درصدی از آن که سهم بیمه است، طبق تعرفه از مبلغ کل کسر خواهد شد.

درباره آزمایش کم خونی و انجام آن بیشتر بدانید

در مورد بیمه‌های تکمیلی هم این مبلغ متغیر است و در صورتی که آزمایشگاه طرف قرارداد با بیمه شما باشد، احتمالا مبلغ پرداختی از سوی شما ناچیز خواهد بود. در صورت عدم قرارداد آزمایشگاه با بیمه تکمیلی، این فرصت را خواهید داشت تا با ارائه فاکتور به بیمه، بخشی از هزینه پرداختی برای آزمایش آمیلاز را جبران کنید.

شما میتوانید از بخش سوال رایگان از پزشک سایت حال با پزشکان و روانشناسان آنلاین به صورت کاملا رایگان ارتباط برقرار کنید و سوالات خود را مطرح کنید.

اگر قصد دارید این آزمایش را بدون مراجعه حضوری به آزمایشگاه یا سایر مراکز درمانی انجام دهید، می‌توانید از خدمات آزمایش در منزل حال استفاده کنید. این خدمات به صورت آنلاین قابل ثبت و پیگیری است و نتیجه آزمایش هم در کوتاه‌ترین زمان ممکن در اختیار شما قرار خواهد گرفت.

پزشک مناسب برای تفسیر آزمایش آمیلاز

پزشکان با تخصص‌های مختلف ممکن است آزمایش آمیلاز را برای بیماران خود تجویز کنند. با این حال برای تفسیر نتایج این آزمایش، یک فوق تخصص غدد درون ریز یا جراح کبد، پانکراس و مجاری صفراوی بهتر می‌تواند کمک کند. شما برای تفسیر آزمایش خون خود به راهنمایی تخصصی و مشاوره با پزشک نیاز دارید. مصرف برخی از داروها یا ابتلا به گروهی از بیماری‌ها ممکن است بر نتیجه آزمایش آمیلاز و تفسیر آن تاثیر بگذارد. برای دریافت راهنمایی غیرحضوری و مشاوره آنلاین با پزشکان سامانه حال، می‌توانید از سایت یا اپلیکیشن حال کمک بگیرید.

منابع

https://medlineplus.gov/lab-tests/amylase-test/

https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/22386-amylase-test

https://www.webmd.com/a-to-z-guides/what-is-an-amylase-test

https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=167&contentid=amylase_blood

https://www.medicalnewstoday.com/articles/324521

سوالات متداول